VIZIER CARE RICHT ZICH OP GEMONDSE BUURTSCHAP BESSELAAR
Hoop op verlenging van archeologisch putjesproject
Pål Jansen
Het Gemondse buurtschap Besselaar heeft zaterdag 10 en zondag 11 juni de bijzondere aandacht van archeologieproject CARE. ,,Vorige keer vonden we aardewerk uit de elfde of twaalfde eeuw. Wie weet waar we nu op stuiten, wellicht zijn het tekenen van een landgoed uit die tijd", zegt archeoloog Johan Verspay. De projectleider is intussen bezig met een jarenlange verlenging van het 'puttenproject'.
Het is de afgelopen jaren een bijzondere studie geworden, het zogeheten gemeenschapsarcheologieproject CARE. ,,Met zoiets eenvoudigs als proefputjes graven van een meter diep waar iedereen aan mee mag doen, hebben we met inwoners al belangrijke vondsten gedaan", zegt Verspay.
Een Romeinse munt in Esch, gevonden door schoolkinderen. Of een stenen mes van 7000 jaar oud in Boxtel. Maar ook veel aardewerk uit een ver verleden. Onder andere in het buurtschap Besselaar. ,,Daar hebben we tijdens een eerdere editie van Gemonde Graaft Geschiedenis (zoals het project lokaal wordt genoemd - red.) op een paar plekjes gegraven, maar waren we ook op andere locaties bezig. nu richten we ons helemaal op dat gebied", legt Verspay uit. Dat wordt samen met de lokale heemkundevereniging Den Hogert gedaan.
HEREN VAN RODE
Het buurtschap is gekozen vanwege vondsten tijdens een eerdere editie. ,,We hebben ten oosten van Gemonde aardewerk uit de veertiende eeuw gevonden, wat wel overeenkomt met de periode van de hertog van Brabant. Maar ook ouder materiaal uit de elfde en twaalfde eeuw. Dát is interessant!"
Verspay zijn enthousiasme is begrijpelijk: de geschiedenis van het buurtschap gaat schijnbaar veel verder terug dan tot op heden werd gedacht. De vondst van bijna duizend jaar oud kan erop wijzen dat daar al veel langer bewoning is. Verloren gegane bebouwing, een oude hoeve, wellicht een landgoed: het is allemaal niet ondenkbaar. ,,Het zou wel in de tijdlijn passen van de Heren van Rode."
Dat adellijke geslacht kan mogelijk de eigenaar zijn geweest van het gebied, wat zou verklaren waarom het buurtschap lange tijd onder Sint-Oedenrode is blijven vallen. En dat kan weer duiden op 'ridderlijk leengoed'. Maar goed, Verspay rekent zich niet rijk. ,,We hebben er slechts één of twee scherfjes gevonden uit die tijd, maar we hebben daar ook nauwelijks gegraven. Misschien vinden we meer..."
VERLENGING
CARE staat voor Community Archeology in Rural Environments en is in 2019 begonnen in Liempde. Vier universiteiten uit Nederland, Engeland, Polen en Tsjechië startten die zomer het archeologisch onderzoek in buurtschappen over heel Europa. In Nederland had Liempde de primeur, maar Gemonde, Esch en Boxtel volgden al snel.
Bijzonder aan de studie is de sociale component: bewoners graven en onderzoeken zelf mee. Eigenlijk zou het project drie jaar duren, maar door corona werd CARE met een jaar verlengd en Verspay kreeg recent te horen dat er nóg een jaar bijkomt. ,,We hopen echter dat we ook de jaren erna nog verder kunnen in deze omgeving. Daarvoor zoeken we fondsen bij overheid en onderwijs. Heemkundeverenigingen zijn enthousiast en het slaat aan bij veel inwoners: de interesse in de lokale geschiedenis neemt toe", zegt Verspay, al enkele jaren ook woonachtig in Liempde.
HOEVES
In de woonplaats van de archeoloog wordt binnenkort ook weer gegraven: op zaterdag 24 en zondag 25 juni wordt die handschoen samen met de plaatselijke erfgoedvereniging Kèk Liemt opgepakt. Dat weekeinde staan de historie van hoeves in het dorp centraal.
Aanmelden voor Gemonde Graaft Geschiedenis op 10 en 11 juni kan via secretaris@heemkundegemonde.nl. Meedoen met de Liempdse editie op 24 en 25 juni kan door in te schrijven via info@kekliemt.nl.
