Het voormalige café De Adelaar in 2018.
Het voormalige café De Adelaar in 2018. Foto: Peter de Koning.

Expositie in de maak over lokale cafés

Cultuur

Een tentoonstelling met de geur van bier, bitterballen en een zweempje tabakslucht, daaraan werkt Museum Boxtel (MuBo). Het wil eind 2023 een expositie houden over de historie van Boxtelse kroegen en brouwerijen. MuBo zoekt bijpassende attributen.

 Aan gebruiksvoorwerpen geen gebrek in een kroeg. Glazen, viltjes, tapkranen, togen. Alles is welkom, van bieretiketten tot uithangborden en van drank- en menukaarten tot reclameaffiches. Maar ook foto’s en anekdotes ontvangt MuBo graag. 

Daarnaast passen ook bepaalde sportattributen in de tentoonstelling. Veel kroegen zijn en waren namelijk het thuis van sporten zoals kegelen, beugelen, darten en boogschieten. Wie MuBo attributen wil lenen, kan zich tot aan de zomervakantie, dus half juli, melden via info@mubobxtel.nl.

BOEK

Basis voor de expositie vormt het boek ‘Tapperijen, tappers en togen’, dat Pierre van Amelsvoort in 2008 schreef. Hij gaat in op de historisch-sociale as van Boxtel, waar de cultuur van het gewone volk te vinden was. Deze as bestaat uit de straten Nieuwstraat, Rechterstraat, Markt, Stationsstraat, Parallelweg en Van Hornstraat en de toegangswegen met name langs de rijksweg Den Bosch-Maastricht. Daar stonden cafeetjes, herbergen en koffiehuizen, waar werd gedronken, gedanst, gelachen, gezongen en muziek werd gemaakt. Dáár is de geschiedenis van het gewone volk gemaakt. Boxtel was een pleisterplaats op doortocht naar het zuiden of het noorden. Maar ook in de ‘nieuwe wijken’ op Onrooi en het Stationskwartier ontstonden ‘huiskamers’ om een borreltje te drinken.

Vroeger was het heel normaal dat een herberg een eigen brouwerij had. Uit eerder onderzoek blijkt dat Boxtel 42 van deze combinaties heeft gekend, waarvan er 24 zijn gelokaliseerd zoals Het Anker op Duinendaal 6 en De Zwaan in de Prins Hendrikstraat 1. Daarbij kende Boxtel van oudsher een levendige horeca. Eind achttiende eeuw waren er in Boxtel 32 tappers en herbergiers, 1 per 86 inwoners. In het eerdergenoemde boek van Pierre van Amelsvoort zijn in totaal zo’n driehonderd horecagelegenheden geïnventariseerd en beschreven, inclusief de zogenaamde ‘stille cafés’ aan huis. 

Al die kroegen vormen een rijke bron voor een gevarieerde tentoonstelling.