GEMONDENAAR HOUDT EEN REÜNIE VOOR NEDERLANDSE NIEUW-GUINEA VETERANEN IN DE SCHUIF
Bert van Houten deelt ervaringen van een vergeten oorlog
Wendy van Lijssel
Bert van Houten uit Gemonde werd in 1962 als dienstplichtig soldaat uitgezonden naar Nieuw-Guinea, net als duizenden anderen. Een voor velen tamelijk onbekende en onderbelichte oorlog die grote impact had op zijn. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, die hij vrijdag 21 april ook deelt met collega-veteranen tijdens een door hem georganiseerde reünie in zaal De Schuif in Gemonde.
Indonesië was lange tijd een Nederlandse kolonie. Na de Japanse bezetting in de Tweede Wereldoorlog riepen nationalisten in augustus 1945 de Indonesische onafhankelijkheid uit. Nederland probeerde de kolonie te heroveren, maar ging in 1949 overstag met de zelf geclaimde autonomie. Hoewel de Indonesische leider Soekarno ook Nederlands Nieuw-Guinea wilde inlijven, viel dit gebied buiten deze overdracht. Daarom werd het eiland inzet van een slepend conflict tussen Nederland en Indonesië en kreeg het rond 1960 een sterker militair karakter.
DIENSTPLICHTIG
Van 1958 tot 1962 voerde Nederland de troepenmacht aldaar op tot circa dertigduizend militairen. Een van de velen was Van Houten. ,,We waren allemaal 19 of 20 jaar oud en dienstplichtig. Er was dus geen keuze. We moesten. Mijn ouders huilden toen ik vertrok”, blikt hij terug.
Van Houten werd in augustus 1961 opgeroepen voor de dienstplicht. Na een basisopleiding van zes weken werd hij opgeleid tot 'Dikke DAF-chauffeur' (in het leger toen de naam voor een zware vrachtwagen - red.) en geplaatst bij de parate troepen van het tweeduizend jongemannen tellende 17e infanteriebataljon Chassé in Oirschot. Daar was hij ingedeeld bij de Staf Verzorging Compagnie en belast met de aan- en afvoer van militairen en spullen.
UITGEZONDEN
Negen maanden was er geen vuiltje aan de lucht, maar in april 1962 veranderde alles. ,,Toen kregen we tijdens een ochtendappel de mededeling dat ons bataljon uitgezonden werd naar Nederlands Nieuw-Guinea. Dat was een schok. We wisten niet waar het lag en hoe lang we weg zouden blijven”, verhaalt Van Houten. Veel tijd om erover na te denken was er niet. Het bataljon werd in recordtijd op oorlogssterkte gebracht, kregen inentingen, instructieboekjes over het land, een spoedcursus schieten en een keuring. Een lange reis volgde, eerst per vliegtuig en later met een enorm schip. ,,Uiteindelijk kwamen we aan in Hollandia (huidige Jayapura - red.). Dat was de hoofdstad van Nieuw-Guinea”, aldus Van Houten, om daar lachend toe te voegen: ,,Het is een immens land maar de hoofdstad was destijds niet groter dan mijn Gemonde.”
Na indeling bij de A-compagnie bleef Van Houten chauffeur. ,,Ik bevoorraadde mens en materieel, maar bracht ook Indonesische militairen naar de gevangenis. Naarmate de spanningen opliepen, stonden we voortdurend stand-by en was mijn wagen altijd vol getankt”, weet hij nog.
HERINERINGEN DELEN
Het is niet zijn enige herinnering. Die heeft hij velen. De Gemondenaar schreef deze op in een boek en deelt ze nu graag tijdens de reünie voor veteranen die ook in Nieuw-Guinea dienden. ,,Dit is een vergeten oorlog”, meldt hij en vervolgt: ,,Ik heb daar levenservaring opgedaan en er geleerd om mezelf te redden.” Nadat Indonesië uiteindelijk een grote invasie voorbereidde waar Nederland lucht van kreeg, koos ons land eieren voor haar geld en werd Nieuw-Guinea in oktober 1962 door de VN overgedragen aan Indonesië.
De reünie van vrijdag 21 april begint om 12.00 uur. Rond 14.00 uur brengt ook burgemeester Han Looijen van de gemeente Sint-Michielsgestel een bezoek aan de Schuif. Veteranen van het 17e infanterie bataljon die destijds in Nieuw-Guinea hebben gediend, kunnen zich nog melden bij bertvanhouten@kpnmail.nl.
