DE WERKING VAN LOKALE DEMOCRATIE
'Als iedereen over verkeer gaat, slibt Boxtel dicht'
Pål Jansen
De overheid is al jaren bezig om inwoners meer te betrekken bij belangrijke beslissingen. Dat gaat met horten en stoten, ook in Boxtel. 'Verkeer' is een ideaal onderwerp om deze ontwikkeling tegen het licht te houden. Daarom een gesprek met verkeerswethouder Fred van Nistelrooij en burgemeester Ronald van Meygaarden.
Verkeer en democratie: het zijn onderwerpen die hand in hand gaan. Net als bij voetbal, heeft iedereen verstand van verkeer. Inwoners komen pas na besluiten in beweging: meningen vliegen over en weer, belangengroepen ontstaan, petities worden verspreid. Van Nistelrooij: ,,Neem parkeren. Bewoners willen hun auto kwijt in de buurt, het liefst voor de deur. Maar bezoekers kunnen daar ook hun auto plaatsen, dus raken die plekjes bezet. Dan rijst de vraag: wie mag daar parkeren en wie niet? Een vergunningstelsel kost geld. 'Dat plekje was eerst gratis, nu moet ik ervoor betalen', klinkt het dan. Kies je voor een blauwe zone, dan kunnen bewoners er slechts tijdelijk staan. De belangen zijn helder: de auto voor de deur is luxe, iemands anders voertuig is overlast."
Je ziet dat er rondom verkeerskwesties steeds vaker belangenclubs ontstaan. Bijvoorbeeld tot twee keer toe bij de Baroniestraat. Het eerste burgerinitiatief leidde tot een verkeersbesluit dat een andere groep inwoners nu middels een petitie weer wil terugdraaien. Van Meygaarden: ,,Het is goed dat inwoners opkomen voor hun belangen. Maar we moeten ook niet uit het oog verliezen waarom een overheid is opgezet: voor de zwakkeren in de samenleving die dat niet goed kunnen. We zijn geïndividualiseerd. Mensen helpen door tien euro over te maken, dat gaat nog wel. Maar bij problemen in de buurt, die een grote groep aangaan, gaat het vaak mis."
Drie Boxtelse partijen verkennen nu de mogelijkheid voor een burgerberaad. Wethouder, zou u een groep inwoners een beslissing laten nemen over bijvoorbeeld de herinrichting van de Stationsstraat? ,,Een burgerberaad zou in mijn ogen eerder een adviserende rol hebben. Wat mij betreft is hoor en wederhoor belangrijk. Als we bijeenkomsten met grote groepen organiseren, zie je toch vaak dat de grootste roepers de aandacht krijgen. De grote meerderheid blijft stil."
Van Meygaarden: ,,Je ziet de drang naar meer inspraak door inwoners ook op andere onderwerpen terugkomen in de gemeenteraad. Die informatie zouden de partijen juist zelf moeten ophalen. Als die hun beslissingsbevoegdheid teruggeven aan inwoners, kan je je afvragen welke rol je als politieke partij nog hebt."
Hoe zouden burgers idealiter moeten deelnemen? Van Meygaarden: ,,Inwonersparticipatie werkt als mensen ook goed begrijpen waar een onderwerp over gaat. En daarbij begrip hebben voor elkaars argumenten. Dat kan voor meer draagvlak zorgen. Inwoners willen echter ook resultaat zien van hun inbreng. Maar ik verzeker je: als iedereen over bijvoorbeeld verkeer meebeslist, kom je Boxtel niet meer in." Van Nistelrooij: ,,Aan de voorkant moet je goed communiceren welke invloed inwoners hebben, soms is dat heel weinig."
Verkeer is emotie, zegt u (wethouder Van Nistelrooij) wel eens. Ik neem aan dat steeds meer mensen op uw stoel willen zitten. ,,We krijgen in ieder geval veel meer reacties dan een aantal jaar geleden. Processen worden daardoor belangrijker dan de uitkomst. Kijk naar de Stationsstraat: daar hebben we nu voor een individuele aanpak gekozen. Desondanks zal een aantal mensen tegen het nieuwe herinrichtingsplan zijn omdat ze er last van hebben."
U hebt een ander, maar ook een heel uitgebreid inspraakproces gehad rondom de Baroniestraat. Het door u ingestelde eenrichtingsverkeer leidde weer tot protest en een burgerpetitie. Van Nistelrooij: ,,Klopt, en goed dat mensen de moeite nemen om zich via een petitie te laten horen. Maar dan hoop ik dat de opstellers en ondertekenaars ook goed naar onze argumenten luisteren. Na een jaar evalueren we. De petitie wordt daar een wezenlijk onderdeel van."
Sommige mensen proberen op minder legale wijze invloed uit te oefenen. Burgemeester, ik heb begrepen dat u al bedreigd bent. ,,Vooral na de komst van de vluchtelingen gebeurde dit, waarschijnlijk afkomstig van mensen die een hekel hebben aan buitenlanders. Sommige mensen gaan ver, zijn grof en gemeen. Dat is ze ook makkelijk gemaakt, vanachter de computer, redelijk anoniem. Haat- en dreigmails, schelden, van alles komt voorbij. Alles wat je aandacht geeft, maak je groter, dacht ik eerst, dus negeren. Maar het lijkt erger te worden. We gaan het niet meer accepteren, zo hebben we in de regio afgesproken. Als het strafbaar kan zijn, doen we aangifte, dat heb ik dan ook gedaan."