Liempds brood van klimaatbestendig gewas van eigen bodem
Algemeen Liempde (c) Nieuws (c)Sorghum is het op vier na meest geteelde gewas in de wereld. De plant wordt in Afrika verbouwd, maar ook in India en China. In Europa? Nauwelijks. Echter, verschillende Nederlandse boeren zijn er de afgelopen jaren al mee aan het experimenteren geslagen. Onder wie Liempdenaar Daan Bressers. En dat heeft al een uniek Liempds product opgeleverd: Sorte-brood van bakker Jos van Eijndhoven.
Daan kwam in 2016 met de plant in aanraking. Niet als agrariër, maar via zijn andere baan als teeltadviseur. ,,Destijds was ik in Lage Mierde. Daar had een melkveehouder een perceel langs de Raamloop ingezaaid. Verderop waren vistrappen aangelegd, het perceel had jarenlang onder water gestaan. Dus adviseerde ik om er sorghum te zaaien. In juni dat jaar liep het veld ook onder water vanwege hevige regenval in België. Een week lang stond het perceel blank.”
‘ONGEKEND’
In tegenstelling tot andere gewassen, groeide de plant gewoon ,,Ongekend. Als bijvoorbeeld aardappels ook maar een dag onder water staan, kan je de oogst weggooien.” Als land onder water staat, wordt de bodem als het ware platgeslagen en verdwijnt de zuurstof. Maar sorghum heeft diepere wortels dan veel andere gewassen, waardoor de ondergrond ruller blijft, ook bij hevige regenval. ,,Sorghum kan goed tegen lange droogte, maar is ook bestand tegen veel water in een korte periode”, legt Bressers uit.
KLIMAAT
Het gewas is ideaal voor het veranderende klimaat, waarin boeren te kampen hebben met langere perioden van droogte of juist kortstondige en hevige regenval. ,,Bovendien kan je met het graan alle kanten uit: brood, bier, pannenkoeken, zelfs popcorn kan er van worden gemaakt.” Ook kan het als veevoer worden ingezet. Geiten gedijen erop en ook koeien ,,Het vetgehalte in de melk die koeien leveren, neemt toe. De vacht glanst meer, de klauwen worden harder...”, onderbouwt Bressers.
Ook Brabant ziet de kansen: de provincie steunt het zogeheten Praktijknetwerk Sorghum intussen voor het vierde jaar op rij en voor 2022 is die steun ook al toegezegd. Een netwerk waarvan ook Daan deel uitmaakt. ,,We zijn nu met vijftien mensen. Kwekers, geitenboeren, maar ook ik als teelt-adviseur.”
ZWARTE JANUS
Maar omdat het gewas nog relatief nieuw is in Nederland, kwam Bressers na zijn eerste oogst wel voor een uitdaging te staan: de afzet. ,,Gelukkig zijn er ook verschillende ondernemers die met mij mee willen denken”, verwijst hij onder meer naar bakker en dorpsgenoot Jos van Eijndhoven. ,,Daan benaderde mij. Ik kende zijn zijn grootvader ‘Zwarte’ Janus (Bressers, red.) natuurlijk. Ik ben altijd wel geïnteresseerd in nieuwe ontwikkelingen. Nu kunnen klanten een Sorte-brood kopen. Helemaal van sorghum heb ik het brood niet kunnen maken, moet ik erkennen. Het deeg wordt dan te rul. Dus bestaat het naast sorghum ook uit gelijke delen bloem en volkoren. Al met al kan ik met trots zeggen dat we een Liempds brood hebben waarvan de basis op Liempdse grond wordt geteeld.”
CO2-UITSTOOT
,,Hoe laag wil je de CO2-voetafdruk hebben?”, jubelt Daan. Transport komt er nauwelijks aan te pas. ,,We hebben wel één keer naar Udenhout moeten rijden om het sorghum te laten schonen.” Daan denkt dat sorghum ook een ideaal ‘rustgewas’ kan zijn voor agrariërs.
VEEL VOORDELEN
Maar of iedere landbouwer vandaag of morgen meteen het gewas zal inzaaien, lijkt een utopie. ,,Gelukkig heeft mijn opa een perceel nagelaten waarop we kunnen experimenteren. Maar andere boeren hebben vaak niet de luxe om zo’n risico te nemen. Je hebt bijvoorbeeld een hele korte periode in mei dat je de plant in kan zaaien. Mis je die, dan krijg je ook een lage opbrengst per hectare.” De komende jaren zal Daan dus doorgaan om het teeltproces te verfijnen en de opbrengst per hectare te optimaliseren. Niet voor niets: ,,Het gewas biedt veel voordelen.”
OP DE FOTO: Daan Bressers (links) experimenteert op zijn perceel met sorghum. Jos van Eijndhoven weet wel raad met de graansoort. Van de eerste oogst maakt hij Sorte-brood, vernoemd naar de straat waar het gewas wordt verbouwd. (Foto: Albert Stolwijk).
