Organist Antwerpse kathedraal geeft zondag concert in Sint-Petrusbasiliek
Algemeen Centrum-Breukelen (c) Cultuur & Kunst (c)Wagner is niet de eerste naam die opborrelt bij de gedachte aan een orgelconcert. Toch opent Peter van de Velde, de vermaarde organist van de Antwerpse kathedraal, zijn optreden van zondag 26 september met de ouverture van de opera Parsifal. Ook brengt hij op het Boxtelse Smitsorgel de wereldberoemde en zeer geliefde Chaconne in d-mineur van Johann Sebastian Bach.
Zowel Parsifal als de Chaconne zijn niet voor orgel gecomponeerd. Van de Velde speelt bewerkingen.
Het was met name in de negentiende eeuw niet ongebruikelijk composities om te schrijven voor orgel. Wagners muziek leent zich daar wel voor. De Duitse componist speelt met dynamiek: van uiterst zachte harpachtige gebroken akkoorden tot donderende vierklanken, vol en krachtig. Parsifal vertelt het verhaal van de zoon van een graalridder, de ‘reine dwaas’, die op zoek gaat naar de heilige graal, beschermd door het schild van de onwetendheid. Het muzikale motief waarin hij in de hele opera te herkennen is, klinkt al in de ouverture.
De chaconne van Bach dateert uit een heel andere tijd, de achttiende eeuw. Oorspronkelijk componeerde de meester van de barok het voor soloviool. In de loop der eeuwen is het stuk omgeschreven voor allerlei andere instrumenten, onder andere voor orgel. De chaconne is het vijfde en laatste deel van een grotere compositie, namelijk de partita in d-klein voor viool. Het duurt ongeveer net zolang als de overige vier delen samen en bestaat uit een thema en variaties daarop.
Van de Velde vertolkt nog meer klanken van Bach. Hij speelt het koraalvoorspel Ich ruf zu Dir, Herr Jesu Christ van vader Johann Sebastian, in een meer galante bewerking van zoon Carl Philip Emanuel. Aangepast aan de tijd dus.
Geheel origineel en onbewerkt is de vijfde orgelsonate van Felix Mendelssohn, net als de fuga in As-klein van Johannes Brahms. Composities uit de Romantiek.
FRANZ LISZT
Vervolgens grijpt Van de Velde terug op Johann Sebastian Bach, maar dan naar werken die de ‘rockster van de negentiende eeuw’ Franz Liszt voor orgel arrangeerde. Liszt, een fenomenale pianovirtuoos en in de negentiende eeuw meer dan beroemd in Europa, was een bewonderaar van Bachs muziek. Hoe toepasselijk is het dan om het concert af te sluiten met een prelude en fuga van Liszt, gebaseerd op een thema dat bestaat uit de noten van Bachs naam: B-A-C-H. (H is de Duitse benaming voor de Nederlandse B, -red.).
Stichting Kerkconcerten Boxtel organiseert het optreden, het begint om 16.00 uur, de entree bedraagt acht euro.
DRANKJE
Voor het eerst sinds de coronaperikelen schenken de vrijwilligers van stichting Kerkconcerten Boxtel weer een drankje na afloop van het concert. Dit is verkrijgbaar in de torenruimte, achter in de basiliek.
OP DE FOTO: Peter van de Velde bespeelt 26 september het Smitsorgel in de Boxtelse basiliek. Hij is verbonden aan de kathedraal van Antwerpen. (Foto: Noortje Palmers).