Aan de bovenkant van de nieuwe zijgevel is de oorspronkelijke decoratie uit de pui gekopieerd. (Foto's: Bas van den Biggelaar).
Aan de bovenkant van de nieuwe zijgevel is de oorspronkelijke decoratie uit de pui gekopieerd. (Foto's: Bas van den Biggelaar). Foto: Basman Creëert - Bas van den Biggelaar

OP WEG NAAR OPEN MONUMENTENDAG: WOONHUIS DORPSSTRAAT ESCH

Klokgevelhuizen Esch gebouwd met tweedehands baksteen


HENK VAN WEERT

Hoewel verscholen achter een rij leilinden, trekken twee panden met een vrijwel identieke klokgevel de aandacht in de Essche Dorpsstraat. Oók het oog van een jong koppel uit Eindhoven dat in deze regio op zoek was naar een karakteristiek woonhuis in een leuk dorp, viel erop. Opvallend detail is een gemetselde sierrand in de pui. Deze decoratie is sinds kort ook te zien op een nieuw opgetrokken zijgevel. 

Gerard van Beurden en Joyce Scheeren waren meteen gecharmeerd van de te koop staande woning op nummer zeventien. ,,Keurig onderhouden, maar wel erg gedateerd. De vorige bewoners, Ad en Lina van Hommel, hebben het pand in de jaren zeventig verbouwd naar de toenmalige mode. Je snapt dat wij daar een eigentijdse invulling aan wilden geven", vertelt Van Beurden. 

,,We hadden volop ideeën over de herinrichting. Hoe die aan te pakken, was voor ons echter wat minder duidelijk. Uiteindelijk hebben we architect Neeltje van den Bogaert uit Schaijk in de arm genomen en daar zijn we heel erg blij mee. We raden iedereen die aan zo'n project begint aan met een architect te werken. Die neemt je echt zóveel zorgen uit handen", geeft Scheeren aan. Van Beurden vult aan: ,,En we zijn meteen met de monumentencommissie aan tafel geschoven waarmee we heel fijn hebben samengewerkt."



GROENENDAAL

Via een artikel dat de Essche heemkundige Nettie van de Langenberg op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) publiceerde, kwamen Van Beurden en Scheeren erachter dat hun huis - net als dat van de buurman op nummer vijftien - rond 1902 is opgetrokken uit tweedehands materialen. Die waren afkomstig van gesloopte gebouwen op landgoed Groenendaal. 

,,Graag hadden we de oorspronkelijke spanten van de kapconstructie behouden. Maar die waren niet sterk genoeg om de nieuwe isolatie te dragen die nodig was om onze woning te laten voldoen aan de moderne energie-eisen", zegt Van Beurden. ,,De dakpannen zijn echter wél origineel", benadrukt Scheeren. ,,Ik heb ze een voor een schoongemaakt voordat ze werden teruggeplaatst."



LICHTSTRAAT

De lichtstraat boven de eettafel is daar niet zonder reden geplaatst, vertelt Van Beurden: ,,Bij het uitbreken van de vloer op de benedenverdieping werd duidelijk dat in die hoek ooit een kleine binnenplaats is geweest. We hebben overwogen om die terug te laten keren, maar mede dankzij onze architect hebben we voor deze oplossing gekozen." Modern, maar toch met een knipoog naar het verleden. 

Oude paneeldeuren zijn behouden, maar voorzien van een matzwarte laklaag. Ze steken scherp af tegen de wit gestucte wanden van de vooral strak ogende woning. De hoge oude plinten zijn in stijl vernieuwd. ,,Toen we gingen breken, kwamen we erachter dat er in de loop van de jaren twee verlaagde plafonds waren aangebracht. Die hebben we weggehaald en daarom hebben we nu een drie meter hoge woonkamer en keuken. Heel ruimtelijk", glundert Scheeren.



GEVELVERSIERING

Dorpsstraat 17 in Esch staat op een ruim kavel van bijna duizend vierkante meter. Een rustiek hek geeft vanaf de straat toegang tot het erf met zicht op de vroegere graanmolen die tot 1948 dienst deed en waar een buurman woont. Het bouwwerk is al decennialang zijn wieken kwijt. 

Van Beurden: ,,De renovatie van het huis is op een paar details na klaar en nu is het de beurt aan de tuin." Vanuit die tuin wijst hij op de nieuw opgemetselde zijgevel van de aanbouw. Dat was ooit een kleermakerij; Scheeren heeft er nu haar atelier, ze is heel creatief met handwerk als haken en breien. ,,De kozijnen die erin zaten, konden geen dubbelglas dragen en daarom hebben we besloten de gevel te vernieuwen. We zijn erg blij met de gemetselde decoratierand met gele bakstenen aan de bovenkant. Een idee van onze architect." Van Beurden opent het tuinhek en wijst op de pui met klokgevel. ,,Kijk, die decoratie zit ook in de voorgevel." Zo krijgt een nieuwe muur de uitstraling die past bij de oorspronkelijke façade.

Gerard van Beurden en Joyce Scheeren in hun moderne keuken. Links een van de zwartgelakte paneeldeuren die nog origineel zijn.
Dorpsstraat 17 in Esch werd in 1998 tot gemeentelijk monument uitgeroepen. Rond die tijd maakte Christien van Schijndel deze foto die ook is terug te vinden op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum.