Ook Boxtel moet energieneutraal worden, wat doet de gemeente hieraan?

De oorspronkelijke doelstelling om de hele gemeente Boxtel energieneutraal te krijgen, was 2030. Die deadline lijkt lastig haalbaar, al is het alleen vanwege het elektriciteitsnet van beheerder Enexis, die alle opgewekte stroom nog niet aankan. De gemeente kan de omschakeling niet zonder haar inwoners en ondernemers, dus is zij druk in de weer om alle inwoners te overtuigen. Waar is zij nu vooral mee bezig? Een overzicht...

Zonnevelden en windmolens

De discussie rondom windmolens in Boxtel loopt nog volop, maar wethouder Désiré van Laarhoven heeft al aangegeven dat er geen kolossale wieken verrijzen in de gemeente als daar geen draagvlak voor is. Met het Wilhelminapark als meest kansrijke en eigenlijk enige optie, lijkt dat draagvlak na protest van omwonenden en afwijzend advies van belanghebbenden niet te zijn. 

Voor (grootschalige) zonnevelden lijkt er wel enige animo te zijn: negen initiatiefnemers willen een dergelijk veld realiseren. Daarvoor heeft Boxtel vijftig hectare grond aangewezen. Dat gaat zij dat de komende jaren nog vier keer meer doen. 

Tot die negen geïnteresseerden, behoort ook de gemeente zelf. Zij wil twintig hectare aan de Renbaan exploiteren. Boxtel hoopt met die investering zelf ook centen terug te zien: naar schatting zo’n tien miljoen euro in vijftien jaar. De gemeente stelt ook voorwaarden aan hoe zo’n zonneveld eruit komt te zien. Denk aan het ‘inpassen in het landschap’ zodat de panelen uit het zicht blijven.

Wie wat waar mag doen legt het college van B en W na de zomervakantie voor aan de gemeenteraad. Daarna krijgen inwoners de mogelijkheid om bezwaar te maken.  

Daarnaast is het de vraag wanneer alle velden zijn aangelegd. Zoals gezegd kampen netbeheerders Enexis en TenneT met een capaciteitsgebrek: zij moet flink investeren om alle extra opgewekte energie te verwerken. De komende jaren moet blijken hoe snel die investeringen tot stand komen. 

Intussen gaat Boxtel wel verder met de inschrijvingen. Waarom wachten totdat de kabels er liggen, zei wethouder Van Laarhoven eind mei in een interview. ,,Voordat een goede dialoog met de omgeving is gevoerd en de vergunning definitief is, ben je al snel één tot twee jaar verder. Enexis zegt zelf ook: ‘hoe concreter jullie zijn, hoe beter wij het werk kunnen inplannen’.”

Wijken in 2050 van het gas af

De gemeente hield voor dit onderwerp medio juni een informatieve bijeenkomst voor inwoners, maar die liep nog niet storm: 33 kwamen eropaf. In de digitale presentatie was per wijk, dorp en gebied in kaart gebracht wat er zou moeten gebeuren om de huizen van het gas te halen. 

Boxtel is nog bezig om hier een visie voor op te stellen. De getoonde kaarten vormen echter alvast een basis van hoe dit vorm kan krijgen. De raad krijgt dit najaar een zogeheten ‘TransitieVisie Warmte’ van het college. Alle gemeentes in Nederland moeten met een stapsgewijs plan komen om te zorgen dat alle huizen over twintig jaar van het gas af zijn. Voor het opstellen van dit document, stelt Boxtel 224.000 euro beschikbaar.

Waterstof wordt vaak aangehaald als oplossing voor de toekomst. Al zetten nog weinig gemeenten hierop in: er lopen vooral proefprojecten. Ook in Boxtel is er nog nauwelijks gediscussieerd over dit alternatief om huizen te verwarmen.

Nieuwe plannen op touw zetten

Boxtel heeft een duurzaamheidsvisie die loopt tot 2030. Hieraan worden ook zogeheten ‘uitvoeringsagenda’s’ gekoppeld. Dit zijn lijsten met concrete actiepunten die tot een bepaalde periode lopen. In het overzicht staan ook veel acties die indirect te maken hebben met energie, zoals schoolprojecten, kennisuitwisseling en biodiversiteit. De eerste agenda eindigt in 2022, dus er is een nieuwe nodig.  

Enkele afgeronde zaken die op het lijstje stonden zijn acties zoals het plaatsen van zonnepanelen op de gemeentewerf. Maar er zijn ook onderdelen die lopen of nog niet zijn uitgevoerd. Denk aan de eerder genoemde zonneweide die Boxtel wil exploiteren aan de Renbaan. De uitvoeringsagenda wordt dit najaar vernieuwd met inwoners en organisaties. B en W presenteren op een later moment de resultaten uit het eerste plan van aanpak.

Vouchers vinden gretig aftrek

De energievouchers - bekend als Winst uit je Woning - zijn best populair. Huizenbezitters maakten daarvan afgelopen winter al voor 100.000 euro gebruik. Die actie loopt nog tot eind dit jaar. Nu komen er ook vouchers voor huurders. Opnieuw stelt het Rijk een bedrag beschikbaar: 275.000 euro. Dit bedrag mag de gemeente tot 31 juli verdelen onder iedereen die in Boxtel een huis huurt. Dat doet zij samen met woonstichting Joost en particuliere verhuurders. De vouchers kunnen consumenten gebruiken voor een tegemoetkoming in kosten voor energiebesparende maatregelen, zoals tochtstrips en ledlampen. Maar ook voor bijvoorbeeld energieadvies. 

De budgetten vanuit het Rijk komen voort uit de zogeheten Regeling Reductie Energieverbruik. Dit wordt niet alleen aan vouchers voor inwoners uitgegeven. Zo is er komend najaar een pilot in enkele wijken in Boxtel voor een aantal woningeigenaren waarvoor de gemeente een bespaarplan bekostigd.

Impuls voor zon op bedrijfsdaken

Er valt veel te halen op de daken van bedrijfspanden in Boxtel. Momenteel ligt er voor 5,6 hectare aan zonnecellen op die overspanningen, 8 procent van het totaal. In de provincie is dat gemiddeld 13 procent. Om de achterstand in te lopen, wil Boxtel bij bedrijven bevorderen dat er de komende jaren 3,5 hectare aan panelen extra wordt gelegd. Dat wil de gemeente doen door zogeheten zonnescans deels te vergoeden. 

Boxtel betaalt dan 250 euro aan een bedrijf, dat zelf 100 euro bijlegt. Zo wordt het inzichtelijk wat een bedrijf moet doen om zonnepanelen op dak te realiseren. De gemeente heeft hiervoor 5.000 euro vrijgemaakt, oftewel twintig scans.

Boxtel verlengt deelautoproef

Er wordt nog een half jaar langer doorgegaan met de proef van de elektrische deelauto’s, waarin Boxtel 9.000 euro investeerde. Deze drie wagens, waarvan twee Renaults bij het gemeentehuis staan en een BMW i3 aan de Pierre Janssenstraat, kunnen gebruikt worden door zowel ambtenaren als inwoners. Zo worden de kilometers voor beleidsmedewerkers die naar een andere locatie moeten of voor hun werk op en neer moeten naar Sint-Michielsgestel, waarmee Boxtel het ambtelijk bedrijf MijnGemeenteDichtbij deelt, duurzamer gereden. 

Maar het afgelopen jaar werkten veel medewerkers thuis vanwege corona. Hierdoor was niet goed in te schatten hoe veel normaal gesproken gebruik wordt gemaakt van de deelauto’s. De proef startte in september vorig jaar. In de eerste drie maanden werd er 120 keer mee gereden

Sinds kort staat er ook in Liempde een elektrische BMW i3. Het project, dat Samen Slim Rijden Boxtel heet, wordt in samenwerking met het Utrechtse bedrijf Onze Auto uitgevoerd. Abonnementen kosten 25 tot 100 euro per maand. Kijk ook op de website voor meer informatie hierover www.boxtel.samenslimrijden.nl.

OP DE FOTO: Cartoonist Maarten Melis dacht afgelopen jaar dat de Covid-19-tragedie nog maar een golfje was vergeleken met de tsunami aan klimaatregelingen die onder andere Boxtel moet nemen. Hij wordt daarbij gesteund door het meest recent gelekte IPCC-klimaatrapport, waarin wordt gewaarschuwd dat de mensheid in gevaar komt als we op deze voet doorgaan. 

OP DE FOTO’S: Boxtel is met diverse maatregelen bezig om energieneutraal te worden. Van zonnevelden tot een warmtevisie en deelauto’s. (Foto’s: Gerard Schalkx, Rens van den Elsen, Peter de Koning).