Boomkwekerij Van Esch krijgt verrassing op 75e verjaardag
Algemeen Nieuws (c)Op het erf van hun boomkwekerij werden Henry en Derika van Esch vanochtend verrast met een heus ontbijtcongres waaraan uiteenlopende sprekers deelnamen. En zo werd - ondanks corona - toch nog een beetje feestelijk stilgestaan bij het jubileum van het bedrijf aan de Eindhovenseweg in Boxtel. Het is vandaag precies 75 jaar geleden dat het werd opgericht.
24 juni, de naamdag van Sint-Jan, is een bijzondere datum voor kwekers. ,,Wil je optimaal gebruikmaken van de tweede groei in een seizoen, dan moet je zorgen dat je de gewassen voor deze dag hebt geplant”, vertelt Henry aan de keukentafel van zijn bedrijfswoning. Daar schoven vorige week ook echtgenote Derika en zoon Dries aan om te vertellen over hun familiebedrijf. Daarbij gaven zij aan dat een jubileumviering vanwege de beperkende maatregelen tot nader order is uitgesteld.
Het drietal had er op dat moment nog geen weet van dat het vandaag tóch een beetje feest zou worden. Jeroen van Esch (geen familie) en Leo Beekmans, kaartvrienden van Henry, nodigden enkele sprekers uit om tussen halfacht en halfnegen een voordracht te houden over boomteelt en wat daar zoal bij komt kijken. Gelijktijdig werd een uitgebreid ontbijt geserveerd aan een select gezelschap genodigden. Als verrassing voor Henry en zijn gezin.
JARIG ÉN TROUWDATUM
Het is vandaag op de kop af driekwart eeuw geleden dat Gemondenaar Christ van Esch, de vader van Henry, zijn boomkwekerij startte en werd ingeschreven bij het toenmalige Productschap voor Sierteeltgewassen. ,,Op een voor onze sector bijzondere dag dus, vanwege die tweede groei. Maar ook in familiekring een steeds terugkerende datum: onze pa was op 24 juni jarig en het was ook de huwelijksdatum van ons pap en mam.”
In 1946 huurden Henry’s ouders grond op de plek waar later camping Den Bergh was en waar enkele jaren geleden een nieuwbouwwijkje verrees aan de Achterberghstraat. Na zes jaar hadden Christ en Christien genoeg gespaard om een huis en grond te kopen aan de Maastrichtsestraat: Den Haagakker. Inderdaad de plek waar later een sporthal en overdekt zwembad met die naam verrezen. Het is zo’n beetje op de plek waar eerder dit jaar appartementencomplex Princenlant IV werd opgeleverd. Het echtpaar Van Esch nam een bestaande kwekerij over van Jan van den Braak, die in 1952 naar Canada emigreerde. ,,Onze pa runde de kwekerij, ons mam verkocht er bloemen, aardbeien en eieren”, weet Henry vooral uit overlevering.
ONTEIGENING
Vijftien jaar lang groeide en bloeide het bedrijf én het gezin van Christ en Christien van Esch in akkergebied Den Haagakker. Henry werd er als voorlaatste van zes kinderen geboren en groeide op met vijf zussen. In 1968 werden woning en bedrijf onteigend omdat de gemeente ruimte nodig had voor de ontwikkeling van het nieuwbouwplan Oost.
,,Ons pap kreeg een drie hectare groot perceel aangeboden aan Eindhovenseweg en mocht daar in 1967 ook een nieuwe woning bouwen. Ik heb als vijfjarig ventje de eerste steen gelegd”, wijst Henry op de markering in de gevel van het woonhuis.
De familie Van Esch leverde aan gemeenten, hoveniers, collega-kwekers én particulieren in de regio en daarin is in al die jaren niet veel veranderd ,,Alleen de gemeenten zijn weggevallen, die besteden het openbaar groen tegenwoordig allemaal uit”, weet Henry. Hij doet het werk grotendeels alleen. ,,Ik heb een paar jongens die voor enkele uren op de loonlijst staan en in de weekeinden helpt een handjevol scholieren mee.”
Bij de verkoop aan particulieren komt de inzet van Derika om de hoek kijken. Elke vrijdag en zaterdag ontvangt zij de klanten. ,,Heerlijk werk. Ik geniet van de sociale contacten met mensen en help hen graag de juiste keuze te maken. We spelen daarbij ook in op trends: vandaag de dag zijn onderhoudsarme en bladhoudende planten populair, net als inheemse soorten die goed zijn voor de biodiversiteit”, vertelt de geboren Zaltbommelse.
NIEUWE GENERATIE
Na de Bracbant-Havo koos Henry voor een opleiding aan de HAS in ‘s-Hertogenbosch, voordat hij in het familiebedrijf ging werken dat hij uiteindelijk overnam. Henry dacht al voorzichtig na over de beëindiging van de onderneming. Want dochters Hanne en Rosa noch zoon Dries hadden plannen om de kwekerij voort te zetten. Daarin is door de coronacrisis verandering gekomen.
Dries (22): ,,Ik heb de havo gedaan en wist daarna niet goed wat ik wilde. Uiteindelijk werkte ik als ober in café Le Temps Perdu. Natuurlijk hielp ik als kind al mee in het bedrijf, maar dat ook echt overnemen? Nee, dat zag ik niet zo zitten. Maar ja, afgelopen jaar was er geen werk in de horeca en heb ik weer veel meer uurtjes gedraaid op de kwekerij. Ik ben tot het inzicht gekomen dat het eigenlijk prachtig is. Het perspectief van een leeg - wij zeggen: schoon - land waar je elk jaar opnieuw allerlei planten en bomen ziet opgroeien is toch wel heel bijzonder.”
Henry erkent dat hij blij is met de uiteindelijke keuze van zijn zoon. ,,Derika en ik hebben onze kinderen nooit gepusht om het bedrijf voort te zetten, maar nu Dries aangegeven heeft het toch te willen gaan doen, ben ik wel heel blij.”
Eigenlijk herhaalt de geschiedenis zich een beetje. Toen hij jong was, zag Henry zichzelf ook nog niet een-twee-drie de kwekerij van zijn ouders overnemen: ,,Ons pap werkte tot het moment dat ik ging studeren nog met een paard op het land. Ik vond toen al lang dat er een tractor moest komen en wilde veranderingen binnen het bedrijf. Ik heb volop genoten van mijn studententijd in ‘s-Hertogenbosch, en het had maar weinig gescheeld of ik was als fotograaf de artistieke kant opgegaan. Maar uiteindelijk drong het besef tot me door dat het werken met en in de natuur geweldig is.”
