VAN ENERGIEVOUCHERS TOT ZONNECOACH: VERDUURZAMING VAN GEMEENTE BOXTEL IN VOLLE GANG
'Zonder draagvlak komen er echt geen windmolens in Boxtel'
PÅL JANSEN
De energietransitie zal ook in Boxtel alleen mogelijk zijn mét de inwoners en het bedrijfsleven: van arm tot rijk en van klein tot groot. Dat besef is er bij verantwoordelijk wethouder Désiré van Laarhoven. Zorgen dat de neuzen dezelfde kant op komen tijdens de transitie, is dan ook een belangrijke pijler de komende jaren. ,,De uitdaging van deze portefeuille is om alles zo creatief mogelijk op te lossen en onze doelstellingen te behalen."
De maatschappelijke discussie over hoe de energietransitie moet worden ingevuld en vooral wáár, is in volle gang. Over windmolens bijvoorbeeld. Boxtel ziet het Wilhelminapark als enige serieuze optie om ze daar eventueel te plaatsen. Maar vanuit Vught en Sint-Michielsgestel kijken ze er dan ook tegenaan.
De grondeigenaar (de Margraff-stichting) moet het bovendien willen. Net als omwonenden en organisaties als Brabants Landschap, boerenorganisatie ZLTO en natuurwerkgroepen. Logisch dat partijen zich beginnen te roeren, vindt Van Laarhoven. ,,Maar het participatieproces moet nog starten. De oplossingen voor de energietransitie willen we breed aanvliegen."
Dat de wethouder draagvlak vanuit de samenleving hoog opneemt, is op dit onderdeel in ieder geval duidelijk. ,,Als er geen draagvlak is, komen er geen windmolens", durft Van Laarhoven te stellen. Als de windmolens er toch komen, moeten de opbrengsten in ieder geval deels terugvloeien naar de Boxtelse samenleving. ,,We willen niet dat buitenlandse investeerders gaan lopen met geld van wind en zon. Het kan niet zo zijn dat wij de lasten dragen en zij de lusten krijgen."
ZONNEBOEREN
De transitie moet de Boxtelaren dus ook wat opleveren. Een schonere omgeving, inkomsten en daarmee ook samenhangend: toekomstperspectief. De ZLTO bijvoorbeeld vreest dat het huidige landbouwareaal van drieduizend hectare flink slinkt vanwege de komst van zonneparken. Van Laarhoven begrijpt die angst, maar wil de transitie ook aangrijpen als oplossing.
Ook boeren worstelen met uitdagingen als een gebrek aan opvolging, flinke investeringen regelen voor het verduurzamen van de stallen en het al dan niet slopen ervan. ,,Zonneboeren kan voor een agrariër een optie zijn. We werken daar positief aan mee, zeker als het een oplossing biedt voor de uitstoot van stikstof op natuurgebieden. Dat geeft ook meer ruimte om te kunnen bouwen."
,,We moeten denk ik proberen om functies te combineren en zo oplossingen te bieden. In Olland bijvoorbeeld zit een fruitteler (Van Hoof - red.). Boven de bramen en bessen zaten eerst plastic dakjes. Die zijn nu vervangen door doorschijnende zonnepanelen."
SIMPEL, MAAR EFFECTIEF
Faciliteren en zeker ook stimuleren: zo luidt het adagium voor de gemeente de komende jaren. Met enkele simpele, maar effectieve regelingen voor particulieren wordt momenteel veel laaghangend fruit geplukt. De subsidie voor regentonnen (zodat hemelwater niet in het riool verdwijnt) bleek razend populair. En het potje van 240.000 euro voor vouchers à 70 euro per inwoner, te besteden aan energiebesparende maatregelen, is in rap tempo geslonken. ,,Die waren eerst voor huiseigenaren, binnenkort starten we met waardebonnen voor huurders", vult Van Laarhoven aan.
Een zogeheten zonnecoach moet bovendien zon op bedrijfsdaken een stimulans geven. Een 'goede start', vindt de wethouder. ,,De coach kan met een onderneming kijken tegen welke problemen die aanloopt met de aanleg van panelen, hoe deze op te lossen, wat het kan bieden enzovoort. Dus zo krijgen bedrijven al een stukje advies en worden ze ontzorgd." Momenteel is slechts 8 procent van de daken in Boxtel belegd. Naar schatting 40 procent van de overkappingen is geschikt om energie op te wekken. ,,Hoe meer we op bedrijfsdaken leggen, hoe minder we in het landschap hoeven doen", weet Van Laarhoven.
ENERGIEPLATFORM
De wethouder hoopt ook dat de ondernemers zelf de kansen grijpen. Zo wijst ze naar het initiatief van het Liempdse burgerinitiatief SPPiLL in samenwerking met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. ,,Voor bedrijventerrein Daasdonk wordt gekeken naar het oprichten van een energieplatform. Ondernemingen die energie leveren, krijgen van het platform een hogere prijs dan bij Enexis. Een huishouden is juist voordeliger uit dan bij de energieleverancier."
De wethouder ziet het energieplatform dan ook als een mooi voorbeeld voor andere bedrijven als collectieve aanpak. Echter, grootschalige initiatieven komen vooralsnog op een wachtlijst terecht omdat het energienetwerken van Enexis en Tennet (hoogspanningskabels) de teruglevering van stroom nog niet aankunnen.
,,Het is hartstikke vervelend als iemand een initiatief heeft, maar nog niet op het net kan. Ik word daarom ook bestuurlijk trekker van een van de werkgroepen van de Regionale Energiestratie (RES) op infrastructuur. Daar zit de belangrijkste bottleneck. Ik wil me samen met de regiogemeenten en de provincie inzetten om zoveel mogelijk druk uit te oefenen richting de landelijke overheid."
,,Maar we moeten niet wachten met de inschrijvingen voor zonneparken tot de kabels liggen", benadrukt Van Laarhoven. ,,Voordat een dialoog met de omgeving is gevoerd en de vergunning definitief is, ben je al snel één tot twee jaar verder. Enexis zegt zelf ook: hoe concreter jullie zijn, hoe beter wij het werk kunnen inplannen."
Weliswaar heeft het college losgelaten dat Boxtel in 2030 energieneutraal moet zijn, de urgentie is er niet minder op geworden. ,,We willen ons maximaal inspannen om energieneutraal te worden. Is het enkele jaren na 2030, dan kan ik daar prima mee leven." Boxtel is in ieder geval druk om de samenleving mee te laten bewegen. ,,Of we het gaan redden? Ja, volgens mij wel."
STEUN VOOR OUDERS MET GELDZORGEN
Leergeld Boxtel roept op tot menselijke benadering
Ouders die hun kinderen niet aan sociale activiteiten deel kunnen laten nemen vanwege geldzorgen, worden door officiële instanties vaak niet goed behandeld. Stichting Leergeld roept daarom professionals op tot een menselijke benadering. Dinsdag 1 juni wordt hier, ook in Boxtel, bij stilgestaan.
Een op de twaalf gezinnen in Nederland leeft in armoede. De kinderen kunnen vaak niet meedoen aan activiteiten die voor andere leeftijdsgenootjes heel normaal zijn, zoals sport of evenementen. Stichting Leergeld helpt deze kinderen door bijvoorbeeld schoolspullen te betalen of te helpen met de contributie van de club.
Minima-gezinnen krijgen vaak ook hulp van overheidsinstanties om uit de schulden te komen. Het schort daar echter vaak aan een juiste wijze van behandelen of de drempel om om hulp te vragen is te hoog. Stichting Leergeld wil daarin verandering brengen en heeft binnen Sam&, waar verschillende organisaties in samenwerken, een actieprogramma ontwikkeld voor gemeenten, professionals en werkgevers. Die kunnen de richtlijnen gebruiken om ouders met geldzorgen op een menselijke manier te benaderen, zodat zij sneller gebruik weten te maken van de mogelijkheden.
Dinsdag 1 juni, tevens de Landelijke Leergeld Dag, gebruikt de stichting om haar werk onder de aandacht te brengen. De Boxtelse afdeling grijpt deze dag aan om de gemeente en alle lokale professionals en werkgevers op te roepen om in hun uitvoering ook te kiezen voor een menselijke benadering en zich hierbij te laten inspireren door de tafelgesprekken die online worden uitgezonden via YouTube. Zoek op 'Sam& in gesprek'.
TACHTIG
De Leergeld-afdeling in Boxtel laat jaarlijks zo'n tachtig kinderen uit de gemeente weer meedoen aan sociale activiteiten. Voorzitter Arjen Witteveen wil graag alle ouders met geldzorgen en hun kinderen bereiken die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken, het actieprogramma moet daarbij helpen.
Meer informatie over de Landelijke Leergeld Dag staat op: www.leergeld.nl/landelijke-leergeld-dag/.
t Voorzitter Arjen Witteveen van Stichting Leergeld Boxtel is groot voorstander van een menselijke benadering. (Foto: Peter de Koning).
