NATUUR BLIJFT KWETSBAAR, ONDANKS KLETSNAT VOORJAAR
'Dag droogte? Blij met iedere druppel!'
MARC CLEUTJENS
‘De droogte in Nederland is voorbij.’ Zes woorden waarmee de NOS zaterdag een nieuwsbericht opende over een voorjaar met aanhoudende regen en lage temperaturen. Uit de mond van een droogte-expert werd zelfs opgetekend dat de grondwaterstand op de hoge zandgronden in het zuiden en oosten van Nederland zich zou hebben hersteld. Het ligt iets genuanceerder, zo stellen Waterschap De Dommel en Natuurmonumenten.
,,Droogte voorbij? Laat me niet lachen!” Boswachter Frans Kapteijns stelt klip en klaar dat de Brabantse natuur geteisterd wordt door aanhoudende droogte. Kapteijns verzorgde maandag een excursie in natuurgebied Kampina en gaf uitleg bij een grondwatermeter. ,,Het is een misvatting te denken dat een langere regenperiode de verdroging wel eventjes verhelpt. De problemen zijn groot, een paar regenbuien helpen niet.”
Dat was wél de strekking van het NOS-verhaal en publicaties die volgden. Daarin stelden verschillende deskundigen dat de droogte sterk terugloopt. Een van de oorzaken zou de lage voorjaarstemperatuur zijn, die ervoor zorgt dat minder water verdampt. In De Peel zouden de extreem lage grondwaterstanden van 2018 en 2019 daardoor ‘redelijk hersteld’ zijn.
ZANDZAKKEN
Waterschap De Dommel stelt in een reactie dat later deze maand de balans wordt opgemaakt om tot een stevig onderbouwd oordeel over de droogte te komen. ,,We zien dat de grondwatersituatie op dit moment stabiel lijkt, maar dat het op de hoge zandgronden in Brabant beslist niet meteen goed komt”, aldus een woordvoerster. ,,Daarom zijn we blij met iedere druppel regen en spannen we ons in om die vast te houden.”
Ze doelt op maatregelen die in de voorbije extreem droge jaren zijn genomen, zoals het plaatsen van tijdelijke stuwen met zandzakken en rijplaten. ,,We bekijken of die stuwen een permanent karakter kunnen krijgen en we water nog beter in het gebied vast kunnen houden.”
STRUCTUREEL PROBLEEM
Boswachter Irma de Potter van Natuurmonumenten benadrukt ook dat de droogte in de Brabantse natuur beslist niet voorbij is. ,,Het is een structureel probleem dat niet met een paar regenbuitjes is opgelost”, reageert ze. ,,Denk niet dat we verlost zijn van de droogte als er plassen water op straat liggen. Daar komt bij dat regen, hoe welkom ook, niet echt bijdraagt aan de oplossing van het probleem. De verdroging in natuurgebieden wordt vooral veroorzaakt door grootschalige onttrekking van grondwater.”
Peter Voorn is ecoloog bij Natuurmonumenten. ,,De provinciale droogtemeter laat voor Noord-Brabant nog steeds een heel sterk verdroogd beeld zien”, stelde Voorn zaterdag op sociale media. Omdat in de provincie ‘zo verschrikkelijk veel’ grondwater wordt opgepompt, zijn de tekorten van de afgelopen jaren moeizaam te herstellen. ,,Bij het minste of geringste dagje mooi weer staan her en der beregeningsinstallaties meteen weer aan omdat het mag en het tot hogere gewasopbrengsten leidt. Dat de natuur kapot gaat, dringt nog steeds niet door.”
‘GOED, LIEF, LEUK EN FIJN’
Voorn vertelt desgevraagd dat hij na de berichtgeving door de NOS de provinciale droogtemeter heeft bestudeerd. ,,De cijfers zijn altijd actueel en laten zien dat de grondwaterstand in driekwart van alle Brabantse gebieden in het rood staat, ondanks alle buien en de geringe verdamping.” De ecoloog vult aan dat bijna elke millimeter regenwater momenteel door de planten wordt opgezogen en omgezet in groei. ,,En eerlijk is eerlijk, zo heel veel regen valt er toch niet?”
Voorn pleit onder meer voor een nieuw beregeningsbeleid en zou graag zien dat het besproeien van akkers en weilanden rond natte natuurparels, zoals bijvoorbeeld het gebied Beerze/Smalbroeken nabij Kampina, stopt. Dat burgers gestimuleerd worden een regenton te kopen en tegels uit de tuin te halen, noemt de ecoloog ‘allemaal goed, lief, leuk en fijn’. ,,De olifant in de kamer is de beregening door boeren, beheer bij waterschappen en het oppompen door drinkwaterbedrijven.”
p Boswachter Frans Kapteijns (links) geeft uitleg bij de grondwatermeter op de parkeerplaats aan de Kempseweg in Boxtel. Hij leidde maandagmiddag medewerkers van Seiso Facilitair Advies uit Oirschot rond in de Kampina en stond uitgebreid stil bij het verdrogingsvraagstuk. (Foto: Marc Cleutjens).
Wel rook, geen vuur bij Esso Brederodeweg
Over het algemeen geldt: waar rook is, is vuur. Maar die vlieger ging zaterdagavond bij het Esso-tankstation aan de Brederodeweg niet op. De Boxtelse brandweer rukte uit vanwege een vermeende brand in de winkel, maar het bleek vals alarm.
Het bleek dat de mistgenerator van het inbraakalarm was geactiveerd. Die zet bij inbraak de zaak razendsnel vol rook, zodat de dief niets meer ziet. Door de grote hoeveelheid rook dachten omstanders al snel dat het pand in lichterlaaie stond.
De brandweer controleerde de winkel, maar trof niets vreemds aan. Vermoedelijk ging het fout bij het inschakelen van het alarm bij het afsluiten van de shop.