OOK IN BOXTEL KRIJGEN VVD EN D66 VERTROUWEN VAN DE KIEZER
Liberalen winnen, SP verliest fors
JAN HERMENS/RENS V.D. ELSEN
De Boxtelse kiezers gaven de VVD en D66 het meeste vertrouwen, geheel in lijn met de landelijke voorlopige uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen. De liberalen kregen 5.250 stemmen, een kleine 27 procent van het totaal. D66 ontving er 3.215. De SP, vier jaar geleden nog de tweede partij in Boxtel, maakte een flinke val. 2.095 inwoners stemden per brief. Het opkomstpercentage lag in Boxtel op 77,1 procent, landelijk was dit 79,2 procent.
Nederland, Boxtel incluis, houdt een voorkeur voor de rechterzijde van het politieke spectrum, al hoort D66 meer tot het midden. De VVD boekte in Boxtel een winst van 3,7 procent ten opzichte van de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2017. D66 wist eveneens aanzienlijk meer kiezers op zijn hand dan vier jaar geleden. Opmerkelijk detail: tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van afgelopen november verloren de democraten een zetel. Op lokaal niveau liggen de voorkeuren duidelijk anders, daar gaan plaatselijke partijen met de meeste stemmen aan de haal. Het CDA verloor zowel lokaal als landelijk.
De christendemocraten, van vroeger uit populair beneden de grote rivieren en bij de agrarische sector, raakten stemmen kwijt. Het roomse KVP-sausje is allang verflauwd. Desalniettemin, als het aan de Boxtelse kiezers ligt, vormen de christendemocraten de derde partij. In 2017 scoorde het CDA in Boxtel beter dan D66, al was het verschil niet groot. De democraten zijn het CDA ook in Boxtel nu ruimschoots voorbij gestreefd.
De PVV verloor lokaal, maar trok toch 2.026 stemmen en is naar Boxtelse maatstaven de vierde partij. Forum voor Democratie daarentegen, boekte een forse winst en zag het aantal stemmen ten opzichte van 2017 zelfs meer dan verdubbelen. Landelijk vertoont de voorlopige uitslag eenzelfde beeld.
KLAPPEN
De grootste klappen vielen in linkse hoek. SP en GroenLinks verloren landelijk de meeste stemmen. Ook in Boxtel was dat het geval. Opnieuw een verschil met de herindelingsverkiezingen van november. Toen won PvdA-GroenLinks juist een zetel.
Vier jaar geleden kreeg de SP in Boxtel nog heel wat rode kruisjes, de partij stond op nummer twee achter de VVD. Nu maakten de socialisten een duikeling naar de vijfde plek. Hoeveel voorkeursstemmen de Boxtelse SP-politicus Eric van den Broek in de wacht heeft gesleept, is nog niet bekend. De Partij van de Arbeid verloor in Boxtel nipt en bleef landelijk stabiel. Opvallend genoeg was er een linkse partij die wel won: de Partij voor de Dieren. Die kon zowel landelijk als lokaal op een groeiende sympathie rekenen.
BRIEFPOSTSTEMMEN
2.095 inwoners van Boxtel maakten gebruik van de mogelijkheid om per post hun stem uit te brengen. Veel van die inzendingen leken begin deze week verloren te gaan omdat mensen zowel de stempas als het -formulier in dezelfde envelop hadden gestopt. Daardoor zou te achterhalen zijn op wie iemand heeft gestemd en dat mag officieel niet.
Net als elders zou het hier om zo'n 8 procent gaan. Minister Kajsa Ollongren greep dinsdag echter in en maakte het mogelijk dat vele duizenden stemmen alsnog meegeteld mochten worden. De coördinator van de stembureaus van de gemeente Boxtel gaf woensdagochtend aan dat daardoor het percentage foute stembiljetten naar drie was gezakt.
Omdat verschillende stembureaus ook op maandag en dinsdag al open waren om het aantal kiezers te spreiden, kon gisterochtend in het gemeentehuis worden gestart met het tellen van de daar uitgebrachte stemmen én de briefpoststemmen. Maandag werd al begonnen met het openen van de enveloppen die door briefstemmers werden ingestuurd of ingeleverd.
p Op diverse plekken in het gemeentehuis van Boxtel werden woensdagochtend al de stemmen geteld die per brief en op maandag en dinsdag binnen waren gekomen. Ook de raadzaal lag vol stembiljetten. (Foto: Bas van den Biggelaar).