De bomen die nu de grond in gaan, zijn nog niet zo heel groot. Maar dat verandert snel. (Foto: Albert Stolwijk).
De bomen die nu de grond in gaan, zijn nog niet zo heel groot. Maar dat verandert snel. (Foto: Albert Stolwijk). Foto: Albert Stolwijk

CIRCA 2.200 NIEUWE POPULIEREN LANGS RIJKSWEG A2 TUSSEN BOXTEL EN BEST

Herplant houdt cultuurlandschap in stand

JAN HERMENS

Nu zijn het nog bescheiden boompjes, maar populieren groeien snel. Over pakweg 25 jaar oogt de rijksweg A2 tussen Boxtel en Best weer net als een jaar of drie geleden, voordat er grootschalige kap plaatsvond. De Brabantse Populieren Vereniging ijverde voor herplant en is in dat streven geslaagd. Kinderen van kindcentrum De Kiezel uit Best mochten gisteren een aantal exemplaren planten.

De populierenkap in januari 2019 was noodzakelijk omdat een aantal bomen gevaar opleverden voor het verkeer. Circa 2.200 peppels gingen tegen de vlakte, ongeveer eenzelfde aantal wordt nu langs de rijksweg geplant. De bomen waren deels van Rijkswaterstaat en deels van de gemeenten Boxtel en Best. Frans van de Beerendonk, voorzitter van de Brabantse Populieren Vereniging: ,,Het hout van de gemeentelijke bomen wordt gebruikt om hoogwaardige producten van te maken. In Best bijvoorbeeld bankjes en voor de Dutch Design Week 2019 is een plateau gemaakt dat rustte op 'ons' populierenhout. Met de gemeente Boxtel zijn we nog in overleg over wat we met de stammen gaan doen."

ERFGOED

De vereniging wil het typische populierenlandschap van deze streek in stand houden, als cultureel erfgoed. Bestuurslid Frans van Boeckel: ,,Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig van de vorige eeuw werden er in Nederland jaarlijks 800.000 tot een miljoen populieren aangeplant. Dat had onder meer te maken met de productie van lucifers. Toen die inzakte liep het aantal nieuwe peppels terug, tot een dieptepunt in de aanwas van slechts 40.000 per jaar. Inmiddels zit de populier weer in de lift."

Volgens Van Boeckel en van de Beerendonk schuilt de toenemende belangstelling in nieuwe toepassingen van het hout. Van Boeckel: ,,Het is bruikbaar voor constructie, gevelbekleding, als timmerhout en voor vloerdelen. Er kunnen tal van hoogwaardige producten van populieren gemaakt worden. Dat besef doet de waarde van zo'n boom stijgen en daardoor kiezen partijen steeds vaker voor aan- of herplant. Dat draagt in Brabant bij aan het behoud van het specifieke herkenbare landschap."

Vroeger, zo weet Van Boeckel, plantten boeren op hun erf populieren bij de geboorte van een kind. Tegen de tijd dat de spruit in het huwelijksbootje stapte, waren de bomen kaprijp en leverden geld op. Daar kon de boer dan een feestje van betalen."

De mannen kijken tevreden naar de kinderen die met een schop in de hand aan het werk zijn. ,,Als zij later over de A2 rijden, zullen ze altijd denken: die bomen, die heb ik nog geplant."

HOGE PLUIMEN

De komende jaren krijgen de peppels de tijd om uit te groeien tot de iconische 'hoge pluimen aan den einder' die Hendrik Marsman in zijn beroemde gedicht Herinnering aan Holland beschrijft. En daarna? Dan gaat de zaag er weer in. Van Boeckel: ,,Een populier is een productieboom, van oudsher al. Vooral in de klompenindustrie werd het hout veel gebruikt. Eikenhout mag degelijker zijn en harder, tegen de tijd dat je een eik kunt oogsten, heb je al een keer of vier een populier gekapt."