Stratenmakers van aannemingsbedrijf Heijmans aan het werk in de Rechterstraat. De Zwaanse Brug is al geplaveid met Italiaans natuursteen. (Foto: Peter de Koning).
Stratenmakers van aannemingsbedrijf Heijmans aan het werk in de Rechterstraat. De Zwaanse Brug is al geplaveid met Italiaans natuursteen. (Foto: Peter de Koning). Foto: Peter de Koning

WEGDEK ZWAANSE BRUG TOONT FACELIFT DIE RECHTERSTRAAT KOMENDE MAANDEN ONDERGAAT

Sprei van Italiaans natuursteen bedekt kraambed van Boxtel

HENK VAN WEERT

De plek waar het dorp Boxtel ontstond, ondergaat een facelift. Op de Zwaanse Brug is nu te zien hoe het grootste deel van de Rechterstraat er in de loop van dit jaar uit gaat zien. In het centrale wegvak worden blokken Italiaans natuursteen geplaveid, aan weerszijden omzoomd met donkere klinkers.

De Zwaanse Brug in hartje Boxtel is de plek waar zich naar schatting zo'n duizend jaar geleden een doorwaadbare plaats (voorde) in de Dommel bevond. Op een hoger gelegen plek in directe nabijheid, zeg maar rondom de huidige Markt, ontstond in de elfde eeuw de eerste bewoning. In een oude akte wordt Boxtel dan nog Buchestelle genoemd. Stelle verwijst naar een veilige locatie. Over de herkomst van buch(e) zijn de geleerden het nog niet helemaal eens: het kan zowel afkomstig zijn van een oude benaming voor beuk of voor (ree)bok.

Ook de Boxtelse veldnamenonderzoeker Wim Veekens houdt een slag om de arm, alhoewel hij beuk het meest voor de hand vindt liggen. Dus wellicht stond bij de voorde een beuk en dankt Boxtel hieraan zijn naam. Hoe het ook zij, met recht kan de plek waar nu de Zwaanse Brug ligt het 'kraambed' van Boxtel worden genoemd.

OPGEBLAZEN

De huidige Dommeloverspanning is gebouwd in 1947 nadat op de laatste oorlogsdag, 24 oktober 1944, de Duitse bezetter met springstof de oude brug opblies. Daarbij ging onder meer ook herberg De Zwaan, waar de brug zijn naam aan dankt, de lucht in. Naar ontwerp van de Boxtelse ingenieur H. van Santen kreeg het Bossche aannemingsbedrijf Van Lieshout de opdracht tot de 'hartoperatie' van Boxtel.

'Gemakkelijk was het werk niet; de geheimzinnige bodem van het Dommelbed verzette zich op taaie en onvoorziene wijze tegen de aanslag der techniek, maar de trefzekerheid van de technische wetenschap was zó intens, dat ieder hinderpaal van de onzichtbare bodem letterlijk en figuurlijk werd opgeruimd, totdat het machtige lichaam van de betonnen brug oprees uit het moeras van de bouwput', zo schreef deze krant in het verslag van de feestelijke opening op 22 februari 1948. Ruim honderd jaar eerder, in 1838 was de vorige brug in gebruik genomen.

DAGJE DOORWERKEN

De huidige herinrichting van de Rechterstraat startte eind januari en moet - als alles volgens plan verloopt - medio juni worden afgerond. Aannemer Heijmans heeft voor het project zo'n twintig weken uitgetrokken.

Vanwege de strenge vorst kon medio februari niet worden gewerkt. Daarom offerden de stratenmakers afgelopen weekeinde hun vrije zaterdag op voor een inhaalslag.

Kruising Rechterstraat, Molenstraat, Stationsstraat, Prins Hendrikstraat medio jaren zeventig. Autoverkeer in het centrum van Boxtel was toen nog heel normaal. Pas na de opening van de Keulsebaan konden de Rechterstraat en Stationsstraat omgebouwd worden tot winkelpromenade. (Foto: Piet van Oers).
Deze ansichtkaart dateert van 1944 net voordat de Zwaanse Brug werd opgeblazen. Het gebogen hekwerk met pilasters omsloot villa Het Hof (nu restaurant De Rechter). De metalen reling links werd in 1939 geplaatst door de NV Elektriciteitcentrale die veertig jaar bestond. (Foto: Beeldbank Boxtel).
Herinrichting van de Rechterstraat in 1996 door het plaatselijke aannemingsbedrijf H. Wagenaars BV. (Foto: Piet van Oers).
Het Bossche bedrijf Van Lieshout bouwde de nieuwe Zwaanse Brug. Op de achtergrond de noodbrug, aangelegd nadat de Dommeloverspanning door de Duitse bezetters op de laatste oorlogsdag, 24 oktober 1944, was opgeblazen. De foto toont de gebogen bekisting waarop het beton werd gestort voor het bruggewelf. (Foto: Beeldbank Boxtel).