STUDENTEN VERKENNEN TOEKOMST BOXTELS KRINGLOOPHUIS OP TERREIN VAN DE KLEINE AARDE
‘De tijd is volgens ons rijp om de bolwoning te restaureren'
MARC CLEUTJENS
De bolwoning op het terrein van De Kleine Aarde in Boxtel verdient een nieuwe toekomst. Dat stellen vier internationale studenten van de Breda University of Applied Sciences (BUas) in onderzoeksverslag ‘The Tiny Globe House Experience’ dat vorige maand is gepresenteerd. De bolwoning zou onder meer onderdak kunnen bieden aan een bed & breakfast, is een ideale creatieve werkplek en is prima bruikbaar als expositieruimte.
Seanan (26) uit Nederland, Yuming (22) uit China en Kamelia (22) en Simona (22) uit Bulgarije hebben zich enkele maanden verdiept in het toekomstperspectief van de bolwoning. ,,We zitten in ons laatste studiejaar en volgen de minor ‘duurzaam toerisme’ aan de BUas”, vertelt Kamelia. ,,We konden kiezen uit meerdere onderzoeksopdrachten, maar vonden vooral de bolwoning interessant”, vult Simona aan. ,,Het is het eerste kringloophuis van Nederland en een toonbeeld van duurzaam bouwen”, stelt Seanan. ,,Het zou mooi zijn als ons onderzoek bijdraagt aan het behoud van de bolwoning”, meent Yuming.
INSPIREREND
Vanwege de coronacrisis was het voor de vier BUas-studenten niet mogelijk om veelvuldig op locatie onderzoek te doen. ,,Dat is jammer, maar had geen negatieve gevolgen voor ons project”, vertelt Kamelia. ,,Als studenten zijn we gewend om vanuit onze studentenkamers in Breda in een digitale omgeving te werken. Bovendien is de community die zich betrokken voelt bij De Kleine Aarde online heel actief. Instagram was voor ons een goed kanaal om betrokkenen te benaderen en te interviewen.” Toch lukte het om enkele keren naar Boxtel te reizen en De Kleine Aarde te bezoeken. ,,Een verrassend groene oase van rust midden in een dorp, waar je geen auto’s hoort”, aldus Simona. ,,Het voelde heel bijzonder om op een plek te zijn waar geschiedenis is geschreven en een beweging is opgezet die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft”, vult Kamelia aan. ,,De plek is cool”, vindt Seanan. ,,Vooral de samenwerking tussen allerlei ondernemers op deze plek is heel inspirerend.”
TOERISTISCHE KANSEN
Het onderzoek van de vier studenten maakt duidelijk dat de bolwoning toeristische kansen biedt en bezoekers naar Boxtel zou kunnen lokken. ,,Het kringloophuis is geschikt te maken voor groene workshops, zoals duurzaam tuinieren en biologisch voedsel telen”, meent Yuming. ,,Ook kookworkshops en ambachtelijke cursussen zoals kalligrafie of creatief schrijven zijn in de bolwoning op zijn plaats”, vult Simona aan.
RESTAUREREN
Het langdurig verhuren van het kringloophuis - begin jaren zeventig van de vorige eeuw ontworpen en bewoond door pionier Jaap ’t Hooft - ziet het viertal anno 2021 niet zitten. ,,De bolwoning is met de bril van vandaag een tiny house”, stelt Seanan. ,,Maar we denken dat het beter is om haar voor één of enkele nachten te verhuren en zo zoveel mogelijk gasten deze unieke beleving te geven. Ze overnachten in een ecologisch monument, het allereerste kringloophuis van Nederland.”
Voordat de bolwoning gebruikt kan worden, is renovatie broodnodig. ,,De onderhoudstoestand is matig, maar met beperkte middelen zijn volgens ons goede resultaten te behalen”, denkt Simona. Kamelia: ,,De duurzaamheidsgedachte leeft in Nederland. In onze ogen is de tijd daarom rijp om de bolwoning nu te restaureren.”
‘The Tiny Globe House Experience’ is op de BUas enthousiast ontvangen. Zowel de studiebegeleider als andere docenten waren lovend over de aanpak van het viertal. Kamelia: ,,Onze medestudenten zijn heel nieuwsgierig naar het verhaal achter de bolwoning. Als de coronacrisis voorbij is, hopen we ze een keertje rond te leiden in Boxtel. Gaan we samen picknicken bij het kringloophuis, hoe mooi is dat?”
Voorzitter Anton van Aert van stichting De Kleine Aarde hoopt de inhoud van ‘The Tiny Globe House Experience’ snel onder ogen te krijgen. Hij onderstreept dat de bolwoning behouden blijft. ,,Het kringloophuis is een belangrijk onderdeel van het erfgoed van De Kleine Aarde en een eerste toonbeeld van duurzaam bouwen”, zegt hij.
Van Aert geeft aan dat zijn stichting momenteel de onderhoudstoestand van het bijzondere huis en alle andere gebouwen van De Kleine Aarde in kaart brengt. Ook wordt met alle gebruikers van het terrein aan het Klaverblad gebrainstormd over de toekomstige invulling (zie ook elders op deze pagina). ,,Dan kun je bijvoorbeeld denken aan een bed & breakfast, maar ook een tijdelijke werkplek voor een beeldend kunstenaar behoort tot de mogelijkheden. Alles is nog open.”
ONNO NIESSEN NIEUWE (TIJDELIJKE) PROJECTLEIDER VOOR BOXTELS MILIEUCENTRUM
'Sleutel voor toekomst DKA ligt bij de gemeente'
RENS VAN DEN ELSEN
Er staat De Kleine Aarde (DKA) een mooie toekomst te wachten, maar alles is afhankelijk van de volgende stap die de gemeente Boxtel gaat zetten. Bestuurslid en sinds deze week ook projectleider van DKA Onno Niessen is duidelijk: zonder (financiële) zekerheid voor alle partijen lukt het niet. Maar er liggen voldoende kansen op het terrein aan het Klaverblad.
Hij woont letterlijk om de hoek, dat is al een voordeel vindt Niessen zelf. ,,Het contact met de buurt is snel gelegd. En ik loop regelmatig 's avonds nog even een rondje met de hond, ook over het terrein. Dat is ook meteen wat sociale controle", zegt de nieuwbakken projectleider lachend.
Niessen is zich bewust van de jarenlange onrust over de toekomst van DKA. Hij benadrukt dat zijn voorganger, Pim Ketelaars, veel goed werk heeft verricht. De focus lag toen volgens hem echter te veel op het realiseren van de duurzame appartementen met Het Collectief en woonstichting Joost. ,,Dat project blijven we ondersteunen, maar we willen ook weer de verbindende factor zijn voor de partijen die al gebruik maken van DKA. Dat aspect was wat uit het oog verloren", aldus Niessen.
De stichting die DKA bestuurt, wil zich in de toekomst financieel redden zonder hulp van de gemeente. Dat moet volgens de nieuwe projectleider, die een bedrijfskundige achtergrond heeft, lukken als het huidige bezoekerscentrum gebruikt gaat worden voor onder meer educatie. ,,Daar moeten we het geld mee verdienen. Denk aan het geven van cursussen, of inspiratiesessies voor bedrijven en gemeenten. Ook een horecapunt hoort daarbij. Het sociale aspect, zoals de Voedseltuin of het werk van de reclassering blijft natuurlijk, maar levert geen geld op."
OVEREENKOMST
De ideeën zijn er, maar voor de daadwerkelijke uitvoering is de stichting toch afhankelijk van de gemeente Boxtel. Niessen wil het liefst een overeenkomst afsluiten voor ten minste twintig jaar. ,,Dat moet voor de nodige rust zorgen bij de gebruikers en op die manier kunnen we nieuwe partijen ook de stabiliteit geven die zij nodig hebben. Niemand heeft er iets aan als we zeggen dat ze welkom zijn om van DKA gebruik te maken, maar dat ze misschien na een jaar weer weg moeten. De sleutel voor de toekomst van DKA ligt dus uiteindelijk bij de gemeente."
De stichting komt dit voorjaar met een exploitatieplan dat het nieuwe college van B en W over de streep moet trekken. Als de knoop eenmaal is doorgehakt kan Niessen naar eigen zeggen gaan 'bouwen'. Hij ziet een franchise-constructie voor zich, waarbij partijen als de imkers, Kleine Aarde Netwerk en de Voedseltuin zelfstandig opereren, maar waar de stichting als paraplu boven hangt.
Niessen wil als projectleider ook buurtbewoners en Boxtelaren meer bij DKA gaan betrekken. Een samenwerking is al gevonden met wijkraad Munsel/Selissen. ,,We willen van het gesloten karakter van het terrein af. Zo denken we aan een tweede ingang aan de achterzijde." De Boxtelaar nodigt iedereen uit die vragen heeft of meer informatie wil over de plannen van de stichting om eens binnen te lopen. Mailen kan ook: info@dekleineaarde.nl.
t Onno Niessen is sinds 1 maart enkele dagen per week te vinden op het terrein van DKA. (Foto: Hans van Doorn).
