'SAMENLOOP VOOR HOOP' EN HERDENKING 75 JAAR BEVRIJDING HOOGTEPUNTEN IN 2019
Door samen te werken brengt Esch veel moois tot stand
RENS VAN DEN ELSEN
We komen aan het einde van het jaar. Met nog een week te gaan tot Esch officieel bij de gemeente Boxtel hoort. Dit jaar haalt Brabants Centrum herinneringen op aan de 25 jaar dat het dorp deel uitmaakt van de gemeente Haaren. De reeks is op z'n eind, maar niet voor we terugkijken naar 2019. Een jaar met twee bijzondere en grootschalige evenementen.
Oké, 2020 kan met het coronavirus weliswaar ook als bijzonder worden bestempeld, maar dat is meer in negatieve zin. Een jaar eerder werden de handen namelijk letterlijk uit de mouwen gestoken en zetten de Esschenaren hun dorp stevig op de kaart dankzij een tweetal grootse evenementen: de Samenloop voor Hoop (SvH) en een spectaculaire herdenking van 75 jaar bevrijding.
Noor Janssen nam het initiatief voor de Essche variant van de SvH, waarbij teams 24 uur lang rondjes lopen en geld ophalen voor onderzoek naar de genezing van kanker. Ze twijfelde in het begin nog even of een dergelijk evenement in Esch wel zou gaan leven. Dat veranderde toen ze na een paar oproepjes al snel een flink team om zich heen had verzameld. Zo werd duidelijk dat ook haar dorp een succes zou gaan maken van de SvH die al in tal van andere dorpen was gehouden.
De organisatie startte voortvarend en mikte tijdens een informatieavond in januari op zo'n dertig deelnemende teams in het weekend van zaterdag 31 augustus en zondag 1 september. Dat streven werd gehaald. Naarmate het jaar vorderde zetten steeds meer groepen zich in voor het goede doel. Zo werden er auto's gewassen bij Van Kuringe, waren er karaokefeestjes in Ons Café en werd er fruit verkocht. Alles om zoveel mogelijk geld bij elkaar te krijgen. Vrijwel ieder evenement op de kalender doneerde de opbrengst aan de SvH, van de rikavond tot het Bierpompfeest.
SPANNING STIJGT
In aanloop naar de SvH steeg de spanning zichtbaar in Esch. Langzaam kleurde het dorp paars, de kleur van KWF Kankerbestrijding, de organisatie waar alle deelnemers voor lopen. Zaterdag 31 augustus was de spanning bij initiatiefneemster Janssen van het gezicht af te lezen, maar toen om twee uur 's middags het Marktplein vol stond met mensen gleed dat allemaal van haar af. De loop moest nog beginnen, maar een succes was het op dat moment al.
Vanaf dat moment was het 24 uur lang een aaneenschakeling van emoties in de dorpskern. Er werd gelachen om de vele creaties en spelletjes van de teams om nog meer geld in te zamelen en gehuild tijdens de kaarsenceremonie 's avonds. De verschillende optredens op het hoofdpodium zorgden voor een vrolijke noot. Het werd een feest en tegelijkertijd een troost.
Zondagmiddag om twee uur was alles weer voorbij. Met een bedrag van 84.335 euro was initiator Janssen meer dan tevreden. ,,Dit is door jullie gedaan", gaf ze vol trots vanaf het podium aan.
BEVRIJDING
Ruim twee maanden later kwamen de Esschenaren opnieuw allemaal samen. Dit keer niet om geld in te zamelen, maar om te herdenken dat hun dorp 75 jaar geleden werd bevrijd. Een speciale commissie was op de achtergrond al maanden bezig met de voorbereiding en in het laatste weekend van oktober liep Esch vol met soldaten, zowel geallieerden als Duitsers. Het waren leden van re-enactment-verenigingen War Department en Der Windhund. Zij sloegen hun kampementen op langs de Haarenseweg, bij de brug over de Essche Stroom die speciaal door de hobbyclub werd omgetoverd tot een baileybrug.
Inwoners en scholieren uit de omgeving namen een kijkje in de kampen. Ze zagen hoe de soldaten in oorlogstijd bivakkeerden, hoe ze zich moesten verzorgen met minimale middelen, maar ook hoe ze zich voorbereidden op de strijd. Die strijd werd zaterdag 26 oktober nagespeeld in het centrum van Esch. Daar beeldden de soldaten uit hoe het dorp 75 jaar geleden werd bevrijd. Niet alleen militairen speelden mee, ook acteurs die in de huid van de inwoners kropen. Het werd een eervol spektakel zoals zelden in de omgeving te zien was. Oudere Esschenaren die de oorlog als kind hadden meegemaakt, waren zichtbaar aangedaan.
Na de herbeleving op het Marktplein, opende de expositie in dorpshuis de Es. Maar de mooiste prestatie kwam een dag later in 't Haventje. Daar was de officiële herdenking bij het bevrijdingsmonument. Het moment dat een regiment 'Duitse soldaten' kwam aanmarcheren, bezorgde bij menigeen kippenvel. Ook al vochten zij aan de 'verkeerde' kant, ze waren net zo goed slachtoffer van het oorlogsgeweld.
Zowel met de Samenloop voor Hoop als de grootse bevrijdingsherdenking lieten Esschenaren zien dat een klein dorp door samenwerken tot grote dingen in staat is.
Volgende week wordt deze serie afgesloten met een terugblik op 2020.
pt Het hele jaar werd toegewerkt naar de Samenloop voor Hoop in Esch. Het werd een festijn met een lach en een traan, waar zowel deelnemers als vrijwilligers nog altijd met weemoed aan terugdenken.
pu Schoten klonken in oktober door de Essche straten. De 75e herdenking van de bevrijding werd in Esch grootser aangepakt dan ooit. (Foto's: Gerard Schalkx).
