BOXTELAAR VERZORGT KUDDES RUNDEREN IN NATUURGEBIED
Hooglanders houden Savendonk open
RENS VAN DEN ELSEN
,,Ze zijn lekker rustig vandaag", zegt kuddebeheerder Wilbert van der Pasch van stichting Taurus. En inderdaad de vijftien Schotse hooglanders die in de Savendonk bij Liempde rondlopen kijken alleen even nieuwsgierig op als we aan komen lopen en grazen vervolgens vrolijk verder. De kudde van in totaal 25 langharige runderen loopt sinds een half jaar in dit deel van natuurgebied De Geelders rond.
Ark Natuurontwikkeling is al langere tijd bezig om het gebied rond de Savendonksestraat op de grens tussen Boxtel en Liempde in te richten als oerbos. De Geelders is van oudsher bekend als nat leembos. Een van de elementen die de natuurorganisatie op de planning had staan was het uitzetten van grote grazers om de natuur 'in toom' te houden.
ALLE RUIMTE
Sinds een half jaar sjokt daarom een relatief jonge kudde Schotse hooglanders door het gebied. Wie regelmatig met de auto over de Savendonksestraat rijdt, kan ze soms zien staan. De beesten hebben alle ruimte, ze hebben vijftig hectare natuur tot hun beschikking. De runderen worden in de gaten gehouden door Van der Pasch van stichting Taurus. Deze stichting fokt verschillende variaties hooglanders en zet deze uit in natuurgebieden verspreid over heel Europa. Ook de runderen die bij rivier de Dommel grazen, nabij de Boxtelse begraafplaats Munsel.
Van der Pasch is op een steenworp afstand van de Savendonk geboren en beheert namens de stichting verschillende kuddes in het land, waaronder de twee binnen de gemeente Boxtel. ,,Maar dit is toch wel mijn favoriete plek. Bijna in de achtertuin en met prachtige natuur, wat wil je nog meer."
VROEGER
De 38-jarige Boxtelaar geniet elke dag van zijn werk en vertelt honderduit over nut en noodzaak van de hooglanders voor de Savendonk. De runderen zijn namelijk niet zomaar gekozen voor het gebied. ,,De samenstelling van de kudde, de grootte en zelfs de kleur is allemaal vooraf bepaald. Dit zijn zwarte hooglanders, die kwamen hier heel vroeger ook al voor", legt Van der Pasch uit.
Het aantal dieren is weer van belang voor de ontwikkeling van het landschap. ,,De beesten staan het hele jaar door buiten en moeten daarom voldoende voedsel hebben. De Savendonk is gelukkig groot genoeg om daarvoor te zorgen, zonder dat er stukken kaalgevreten worden. Daarbij zorgen de hooglanders ook dat het landschap open blijft doordat ze met hun hoorns ook takken afbreken of tegen bomen schuren."
De variatie van het landschap is ook belangrijk voor een runderras als de Schotse hooglander. ,,Ze hebben lang haar en in de zomer liggen ze graag in ondiep water of onder bomen om af te koelen. In een gebied met alleen maar gras of lage begroeiing komen ze dus niet zo goed tot hun recht", aldus de Boxtelaar.
WELZIJN
Als kuddebeheerder zorgt Van der Pasch ervoor dat de dieren in het gebied blijven door regelmatig de omheining te controleren. Maar hij is er ook voor het welzijn van de runderen. Als er een koe zwanger is of gewond, dan schakelt hij een dierenarts in. ,,Het is fijn dat ik De Geelders als mijn broekzak ken en dus ook snel weet waar de kudde zich bevindt. Ik weet ook precies wat er loopt en kijk altijd even hoe het met ze gaat", legt hij uit.
Naast het verzorgen van zijn dieren, onderhoudt Van der Pasch ook het contact met de vrijwilligers die in de Savendonk actief zijn. Maar hij praat ook met omwonenden. ,,Zo heb ik rondleidingen en uitleg gegeven over de invloed van de kudde op de natuur, wat ze doen en hoe ze kunnen reageren. Hooglanders zijn heel lieve beesten en hebben een hoge aaibaarheidsfactor, maar omdat het gebied vrij toegankelijk is, kan het voorkomen dat ze zich bedreigd voelen. Zeker als een loslopende hond ze opjaagt of als mensen te dicht bij de kalfjes komen. In dit gebied is het echter nooit zo druk met wandelaars zodat de koeien rustig hun gang kunnen gaan."
MEER RUIMTE
Of de Schotse hooglanders straks ook het gebied gaan begrazen waarover Ark en verschillende groepjes buurtbewoners nu steggelen met betrekking tot de aanleg van het oerbos, kan Van der Pasch niet zeggen. ,,Ark is de eigenaar die bepaalt wat er met de grond gaat gebeuren en dus ook of het nodig is om deze dieren meer ruimte te geven."
De runderen zelf lijken het allemaal wel best te vinden. Ze trekken langzaam voorbij, op zoek naar een lekker stukje gras om op te kunnen kauwen.
p Wilbert van der Pasch laat in 'zijn' natuurgebied de Savendonk de kudde Schotse hooglanders zien die hij beheert namens stichting Taurus. De Boxtelaar is er trots op dat hij in zijn eigen achtertuin midden in de natuur bezig mag zijn. (Foto: Rens van den Elsen).
