'HET IS TIJD OM DUURZAAMHEID CONCREET TE MAKEN'
Politieke verdeeldheid over Boxtel energieneutraal
JAN HERMENS
In de hoogtijdagen van De Kleine Aarde was Boxtel het epicentrum van duurzaamheid. Die erfenis van de jaren zeventig is niet helemaal verloren gegaan, al verschillen de inzichten van een aantal lokale politieke partijen rondom het thema. Duurzaamheid stond in welke vorm dan ook de afgelopen bestuursperiode met regelmaat op de agenda. En dat zal niet veranderen...
De opgave waar de meeste druk achter zit, is de landelijk opgelegde Regionale Energie Strategie (RES). Nederland is onderverdeeld in dertig regio's die er samen voor moeten zorgen dat de CO2-uitstoot in het land in 2030 de helft minder is ten opzichte van 1990. Zo moet er ook in de regio waar Boxtel onder valt, een bijdrage worden geleverd; in het opwekken van hernieuwbare elektriciteit, het besparen van energie en het duurzaam verwarmen van gebouwen.
Er zijn sinds 2018 stappen gezet, maar met name op papier. Er blinkt nog geen zonnepark in Boxtel, laat staan dat er een windmolen is opgetuigd. In september is de Visie Zon en Wind aangenomen: initiatiefnemers kunnen zich aanmelden met plannen voor een zonneweide.
ESSCHEBAAN
Coalitiepartij Combinatie95 pleit voor een zonneveld van twintig hectare aan de Esschebaan. Dat perceel is van de gemeente en wordt nu voor een bescheiden bedrag verpacht. Volgens de fractie levert een zonneweide jaarlijks ruim een ton meer op. Minder ver is Boxtel met windmolens. Daarvoor is eigenlijk maar één locatie geschikt: het Wilhelminapark langs de A2. Die plek stuitte recent op bezwaren van natuurorganisaties.
De kans dat de RES-opgave gehaald wordt, lijkt aanwezig. Al moet daarvoor nog veel werk worden verzet. Het volgende gemeentebestuur zal alle voorbereidingen om moeten zetten in daadwerkelijke actie: eerst zoveel mogelijk daken benutten en dan op zoek naar de juiste mix van zonneweides en windmolens.
ENERGIENEUTRAAL
Maar Boxtel wil er nog een schepje bovenop doen: energieneutraal zijn in 2030. Naar verwachting moet daarvoor over tien jaar 2.400 terajoules hernieuwbare stroom worden geproduceerd. Oftewel zeventien windmolens en 270 hectare aan zonnevelden, plus de nodige daken met zonnepanelen. De plaatsing van dit aantal windmolens lijkt onrealistisch. Minder molens betekent echter meer zonnecellen.
De huidige oppositiepartijen Balans, VVD en CDA vinden die doelstelling onhaalbaar. De gemeente moet zich richten op het landelijke streefjaartal 2050. Combinatie95 stelt dat Boxtel er alles aan moet doen om in 2030 energieneutraal te zijn, maar wel op een manier dat inwoners meeprofiteren van de opwekking van duurzame stroom.
Coalitiepartij D66 Boxtel wil duurzaamheid concreet maken en alle plannen snel uitvoeren. ,,Alleen dan kunnen de doelen worden behaald." Voor de leefbaarheid van de aarde zou Boxtel in 2025 al energieneutraal moeten zijn, meent PvdA/GroenLinks. De partij wil een uitvoeringsagenda voor de duurzaamheidsvisie met strakke deadlines. ,,De opwarming van de aarde vereist maatregelen. Dit kan geen sluitpost zijn."
De SP wil het huidige beleid op gebied van natuur en milieu voortzetten en alle maatregelen ook voor 'de gewone man' bereikbaar houden. INbox hoeft niet voorop te lopen als het gaat om natuur, milieu en hernieuwbare energie, maar wil ook niet achterblijven. Een streefdatum voor energieneutraliteit noemt de partij niet in zijn verkiezingsprogramma.
Behalve stroom opwekken, moet Boxtel ook energie besparen. Bovendien moet alle bestaande bouw op termijn van het gas af en dienen er manieren te worden gevonden om woningen en bedrijven milieuvriendelijk te verwarmen. De voorbereidingen hierop starten volgend jaar. Volgens een gemeentelijke woordvoerder maakt Boxtel samen met Sint-Michielsgestel en Vught plannen plannen voor hun gemeenten. In 2021 wordt op buurtniveau aangeven wat het meest kansrijke alternatief is voor aardgas en wanneer dit beschikbaar is. ,,Alle inwoners, belangengroepen en raadsleden worden hierbij geraadpleegd", licht de woordvoerder toe.
AFVAL
Ook restafval moet in 2030 flink zijn teruggedrongen. Dat kan, in tegenstelling tot andere afvalstromen zoals groen en glas, niet worden hergebruikt. Volgens het huidige coalitieakkoord moet er binnen twee jaar slechts vijftig kilo restafval per inwoner per jaar in de kliko verdwijnen. Dat is met het huidige beleid al onhaalbaar, gaf wethouder Herman van Wanrooij in juli in deze krant aan: ,,Een daling richting honderd kilo is realistisch." Het einddoel is nóg ambitieuzer: een hoopje restafval van vijf kilogram mag er in 2030 overblijven. ,,Om dat te halen moeten er nog forse stappen worden gezet. Het is eerder een streven", erkent Van Wanrooij.
Naast voorbereidingen en uitgebrachte rapporten, zijn er ook resultaten geboekt de afgelopen jaren: de gemeente heeft elektrische deelauto's in gebruik genomen en het project Kloppend Hart van het Groene Woud is afgerond (waar bijvoorbeeld het ecoduct over de spoorlijn Boxtel-Eindhoven onder valt). Tevens is er nieuwe natuur aangelegd; in het buitengebied, maar ook in de bebouwde kom. Zoals het 'ijsvogelparkje' aan de Burgakker en het onlangs aangeplante tiny forest in Boxtel-Oost.
Duurzaamheid blijft de politiek de komende tijd bezighouden, dat is zeker. Voor het nieuwe gemeentebestuur is de tijd van rapporten tikken voorbij: de hand moet aan de ploeg. Al helemaal als de politiek 2030 wil blijven aanhouden als streefjaar...