OPEN MONUMENTENDAG BOXTEL STAAT DIT JAAR IN HET TEKEN VAN WEDEROPBOUWARCHITECTUUR
Bezoekers lopen virtueel langs markante panden in het dorp
Jan Hermens
Open Monumentendag gaat in Boxtel niet stilletjes voorbij, hoewel er geen markante gebouwen te bezichtigen zijn. Door corona is alles anders dan anders, maar daarom nog niet minder interessant. Vertegenwoordigers van de lokale monumentencommissie, de VVV en Heemkundekring Boxtel hebben een presentatie samengesteld. Een helft daarvan gaat over het Jacob-Roelandslyceum, het tweede deel is een virtuele rondwandeling langs Boxtelse wederopbouwmonumenten.
Het landelijke thema van Open Monumentendag is leermonumenten. Vandaar de keuze voor het Jacob-Roelandslyceum. Deze school, ontworpen door de Boxtelse architect Jan Strik, werd gebouwd in de jaren vijftig van de vorige eeuw, midden in de wederopbouw.
Veel geld was er niet in die jaren en bouwmaterialen net zomin. Maar de mensen waren creatief, er overheerste optimisme. De Tweede Wereldoorlog was voorbij, Boxtel likte zijn wonden, stroopte de mouwen op, begon wat kapot was te herstellen en volop te bouwen om de woningnood te lenigen.
HERWAARDERING
De architectuur uit die tijd gold lang als saai en sober. Maar de waardering voor de naoorlogse ontwerpen groeit en in het dorp zijn verschillende voorbeelden hiervan te vinden. Sterker nog, de gemeente Boxtel is bezig haar monumentenlijst uit te breiden met panden uit de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog. Reden genoeg om op zondag 13 september in Boxtel aandacht te besteden aan de wederopbouw.
,,De presentatie is in MuBo", legt Bea Schoenmakers namens de organisatie uit. ,,Architect Harrie van Helmond, tevens lid van de monumentencommissie, neemt het gedeelte voor de pauze voor zijn rekening. Hij geeft aan de hand van foto's van Rini van Oirschot een digitale rondleiding door het Jacob-Roelandslyceum. Hij gaat in op details die velen waarschijnlijk nooit eerder gezien hebben, ook al zaten ze er op school. Harrie weet precies waarom bepaalde architectonische keuzes zijn gemaakt en kan er beeldend over vertellen."
Inhoud is van belang, maar het technisch samenstellen van de virtuele toer door school en dorp net zozeer. Dat aspect neemt Hans van Haaren voor zijn rekening.
VIRTUELE WANDELING
VVV-gids Harrie van den Berg: ,,Ik neem de bezoekers na de pauze mee op een virtuele rondwandeling door Boxtel langs een twintigtal markante punten uit de wederopbouw. We leggen de route dit keer niet daadwerkelijk af, maar wie dat wil doen, kan aan de hand van het kaartje dat ik gemaakt heb, op eigen gelegenheid de wandeling maken."
Aan bod komt onder andere Magere Josje, de toren van de Maria Reginakerk, het godshuis dat in 1959 werd gebouwd en al niet meer bestaat. Van den Berg: ,,De kerk was eveneens een ontwerp van Strik."
De wijk Selissenwal is op zichzelf een duidelijk voorbeeld van naoorlogse bouw. De route voert daar dan ook deels doorheen, maar er zijn ook elders in Boxtel voorbeelden te vinden van wederopbouwarchitectuur.
Fons van Heesch, namens Heemkunde Boxtel betrokken bij Open Monumentendag: ,,De virtuele rondleidingen willen we vaker gaan gebruiken. In zorgcentra bijvoorbeeld, want de mensen die daar wonen, hebben de wederopbouw zelf meegemaakt. Maar ook voor scholieren is de informatie interessant, denk aan lessen geschiedenis en bouwkunde."
WEBSITE
Het is de bedoeling de lezingen op de website van bijvoorbeeld Heemkunde Boxtel te publiceren. Schoenmakers: ,,Dat maakt het voor mensen die niet in MuBo konden zijn, toch mogelijk de verhalen te horen en de bijbehorende beelden te aanschouwen."
Monumentenliefhebbers hoeven de straat niet op, om toch hun hart op te kunnen halen aan architectonische bijzonderheden in Boxtel. Ze werpen een blik achter de voordeur van het Jacob-Roelandslyceum zonder er een stap over de drempel te zetten. Goede kans dat toehoorders na afloop het gevoel hebben dat ze daadwerkelijk in de school hebben rondgelopen.
De presentatie in MuBo is vanwege de coronamaatregelen voor slechts een beperkt aantal mensen toegankelijk, vandaar dat de lezingen twee keer gegeven worden, om 09.30 uur en om 11.15 uur. Aanmelden is verplicht en kan binnenkort bij het museum.
q De Maria Reginakerk werd gebouwd om als godshuis voor de wijk Selissenwal dienst te doen. Architect was Jan Strik. In 2008 viel het gebouw ten prooi aan de sloophamer. Het week voor nieuwbouw. De toren, bijgenaamd Magere Josje, bleef behouden en prijkt nog altijd fier boven Selissenwal uit. (Foto: Beeldbank Boxtel).
