WOONSTICHTING JOOST REALISEERT 22 SOCIALE HUURWONINGEN VOOR BOUWPLAN BIJ ‘DE KLEINE AARDE’
‘Innovatieve nieuwbouw zonder kinderziektes voor bewoners’
MARC CLEUTJENS
‘Natuurlijk’. Dat is de toepasselijke naam van het massief houten woongebouw dat Joost op het lommerrijke terrein van De Kleine Aarde in Boxtel ontwikkelt. Het omvat 22 sociale huurwoningen die volgens projectontwikkelaar nieuwbouw Niels Vader van de regionale woonstichting ‘superenergiezuinig’ zijn. ,,Poep en plas zien we hier niet als afval, maar als een brandstof waarmee energie kan worden opgewekt.”
De bestemmingsplanprocedure van ‘Natuurlijk’ start later dit jaar. Reden voor Vader om de bouwstart van de 22 sociale huurwoningen voorzichtig in de tweede helft van 2021 te projecteren. Uitgaande van een bouwtijd van ongeveer twaalf maanden, verwacht de projectontwikkelaar van Joost dat de eerste huurders na de zomervakantie van 2022 de sleutel in ontvangst kunnen nemen. Het woongebouw is ontworpen door FAAM Architects in Eindhoven, Heijmans is in de arm genomen als aannemer.
STENEN- EN BETONLAND
Duurzaam en comfortabel. Dat zijn de twee begrippen waarmee Vader het innovatieve en waarschijnlijk ook meest energiezuinige bouwproject in Boxtel omschrijft. Tot in het kleinste detail worden technieken toegepast die maken dat ‘Natuurlijk’ het predicaat ‘superenergiezuinig’ verdient. ,,We gaan heel ver in duurzaamheid zonder ons te verliezen in technieken waarvan onvoldoende is aangetoond dat ze een betrouwbare bijdrage leveren aan energiebesparing”, vertelt Vader. ,,We kiezen voor bewezen innovaties zodat onze huurders verschoond blijven van allerlei kinderziektes.”
Het meest in het oog springt de keuze voor massief hout als bouwmateriaal. ,,Nederland is een stenen- en betonland, materialen die tijdens de productie veel CO2-uitstoot veroorzaken. Bomen slaan juist CO2 op en het gebruik van hout draagt dus bij aan de totstandkoming van een duurzaam gebouw.” Op het gebouw komen zonnepanelen die energie opwekken én opslaan. ,,Daarvoor worden zeezoutbatterijen gebruikt”, legt de projectontwikkelaar uit. ,,Momenteel testen we deze batterijen om te kijken hoeveel exemplaren we nodig hebben bij De Kleine Aarde.”
PROEFTUIN
Directeur-bestuurder Rob Dekker van Joost omschreef ‘Natuurlijk’ eerder al eens als een proeftuin. ,,Naast sociale verhuurder zijn we ook belegger in vastgoed”, vult projectontwikkelaar Vader aan. ,,Door te investeren in duurzaamheid behoudt een woning langer zijn waarde. Huurders gaan bovendien steeds meer letten op het energielabel van hun huis waardoor we ook de bestaande woningvoorraad willen voorzien van duurzame technieken. In deze proeftuin leren we hoe we de beste technieken breed kunnen toepassen.”
Het gebruik van zonnepanelen is al gemeengoed. Het omgaan met water kan duurzamer. In ‘Natuurlijk’ worden drie ‘waterstromen’ onderscheiden. Regenwater valt op het met mos begroeide dak en zorgt voor verkoeling; overtollig water stroomt naar poelen. Vader: ,,Grijs water, afkomstig van keuken, douche en wasmachine, wordt bij De Kleine Aarde gereinigd door een helofytenfilter en infiltreert in het terrein.”
Hij vervolgt: ,,Zwart water, zeg maar poep en plas, wordt in een vacuümtoilet opgevangen. Dat zijn toiletten die je ook tegenkomt in vliegtuigen. Er is niet meer dan één glas water nodig om poep en plas af te voeren. We vangen de uitwerpselen op en bieden die geconcentreerd aan een afvalverbrander in Tilburg aan. Die maakt er weer energie van.” Waterschap De Dommel participeert in dit project.
GEDEELDE WASMACHINE
Opvallend is dat de 22 sociale huurwoningen geen eigen aansluiting krijgen voor een wasmachine. In het woongebouw komt een aparte ruimte waar alle bewoners gebruik maken van een handjevol gemeenschappelijke wasmachines en drogers. ,,We denken dat dit veel zuiniger is dan 22 aparte apparaten. Bovendien draagt het bij aan de sociale duurzaamheid; bewoners gaan voorzieningen samen delen en komen zo vaker met elkaar in contact.”
Om dat contact te bevorderen zijn meer gemeenschappelijke voorzieningen rond het bouwplan op De Kleine Aarde geprojecteerd, zoals een uitzichtpunt en een terras dat uitkijkt op het voedselbos. ,,Wonen is slechts één klein onderdeel van De Kleine Aarde”, benadrukt de projectontwikkelaar. ,,In het verleden lagen ook plannen op de tekentafel om hier een duurzame wijk te bouwen die aansloot op In Goede Aarde. Daarmee zou deze unieke plek uitgegumd worden.”
Vader refereert hiermee aan de geschiedenis van De Kleine Aarde, die hier begin jaren zeventig onder leiding van founding father Sietz Leeflang van start ging. ,,De Kleine Aarde kwam in 2011 tot stilstand, maar dankzij Het Collectief (waarvan Joost deel uitmaakt – red.) is er weer olie in de machine gekomen. Als woonstichting zijn we trots dat we op deze plek sociale huurwoningen mogen bouwen.”
Die zijn geschikt voor een- en tweepersoons huishoudens, maar kunnen – als de woningbehoefte ooit verandert – rap omgevormd worden tot eengezinswoningen. ,,In de houten plafonds zagen we dan een gat en plaatsen we een trap. Met de aanleg van de vloerverwarming houden we hier zelfs rekening mee, al is het niet de verwachting dat dit snel gaat gebeuren. De zaag zal dus niet zo heel snel ter hand genomen worden.”
p De nieuwbouw wordt gerealiseerd achter de Van Coothhoeve (middenonder), onder meer op het veld waar voorheen de kweekkassen van De Kleine Aarde stonden. Rechtsonder is het vroegere bezoekerscentrum te zien, links de buurt Zonnegolven. (Foto: Albert Stolwijk).
