GELDEN LEGAAT VAN COOTH EN OUDE MANNENGASTHUIS KRIJGEN BREDERE BESTEMMING
Dorp Esch kan fluiten naar zijn centen
RENS VAN DEN ELSEN
Esch voelt zich bekocht. 750.000 euro uit twee dorpsfondsen wil de gemeente Haaren op 1 januari verdelen over Boxtel, Oisterwijk, Vught en Tilburg. Het geld is afkomstig uit het Legaat van Cooth en de verkoop van het Oude Mannengasthuis aan de Haarenseweg in 2007. In het verleden zijn afspraken gemaakt met de gemeente dat dit geld ten goede zou komen aan respectievelijk onderwijs en ouderenzorg in Esch. Volgens Haaren zijn die afspraken vervallen. Het Platform Esch' Perspectief (PEP) meldt juridische stappen te nemen.
Voorzitter Adri Verbruggen en secretaris Cees van Rooij van PEP zijn al sinds 2017 met de gemeente in overleg om het geld van het Legaat van Cooth en het Oude Mannengasthuis bij een stichting onder te brengen. Onder meer om te voorkomen dat het bedrag bij een eventuele herindeling van de gemeente op de algemene hoop zou belanden. Haaren heeft al die tijd de boot afgehouden, omdat er toen officieel nog geen sprake was van een herindeling. Het was volgens het college van B en W nog te vroeg om een beslissing over de fondsen te nemen.
In april schreef Verbruggen weer een brief aan het Haarense college, waarin hij nogmaals vroeg om een beslissing in de geldkwestie. ,,Cultuurhistorisch gezien zijn deze legaten een erfgoed van Esch en deze kunnen van groot belang zijn en blijven voor het dorp. Nu is er de gelegenheid om daar definitief invulling aan te geven, zodat in de toekomst deze discussie niet opnieuw gevoerd hoeft te worden", stelde hij in zijn schrijven.
Nu de opsplitsing van de gemeente richting de eindfase gaat, is het verzoek van Verbruggen en Van Rooij tegen het licht gehouden. Volgens het Haarense college van B en W zijn de gelden uit het Legaat van Cooth en het Oude Mannengasthuis niet meer gebonden aan het dorp Esch. Dat staat in een brief die het college onlangs aan PEP heeft gestuurd. Wethouder Martien Vromans (CDA) is verantwoordelijk voor de financiën van Haaren.
KANSLOOS
Als de gemeente Haaren per 1 januari 2021 opsplitst, wordt de inhoud van haar portemonnee naar rato verdeeld onder de ontvangende gemeenten. Dus ook de 750.000 euro die afkomstig is uit de twee fondsen. Boxtel krijgt daar ook een deel van. De gemeente Haaren heeft sinds de beslissing over de herindeling geen zeggenschap meer over haar geld. De provincie en de gemeente Boxtel, Oisterwijk, Vught en Tilburg mogen hier over oordelen. Een voorstel om het betreffende bedrag uit de algemene reserves te halen voor slechts een dorp, is bij voorbaat al kansloos, stelt de gemeente in haar brief.
Haaren ziet er echter geen probleem in als het geld wordt verdeeld. ,,Om uw mooie plannen voor Esch te verwezenlijken kunt u na 1 januari met de gemeente Boxtel in gesprek", stelt het college in zijn brief.
Het college negeert daarmee de afspraak die is gemaakt bij de verkoop van het Oude Mannengasthuis in 2007: de opbrengst moest besteed worden aan ouderenzorg. Dit heeft nota bene de lokale CDA-fractie - die dus met Vromans een wethouder heeft zitten op financiën - destijds afgedwongen middels een unaniem aangenomen motie. Ook negeert Haaren het testament dat Van Cooth begin twintigste eeuw heeft opgesteld. Daarin liet hij optekenen dat het geld uit de verkoop van zijn gebouwen gebruikt moet worden om twee redenen: de schuld van de gemeente Esch verminderen of voor het plaatselijke onderwijs en/of de openbare school.
STAPPEN
Omdat de gemeente Haaren het geld uit de fondsen nu gelijk wil verdelen over Boxtel, Oisterwijk, Vught en Tilburg overwegen de leden van PEP juridische stappen. Maar dit lijkt nog niet zo simpel. e W geven aan dat de rechten en plichten van beide fondsen voor het dorp Esch inmiddels zijn vervallen. Volgens de gemeente komt dat omdat zowel het Oude Mannengasthuis als het Legaat van Cooth zoals die begin twintigste eeuw aan de toenmalige gemeente Esch werden toegekend, niet meer in die vorm bestaan. Het gaat namelijk om een schenking uit een privévermogen en niet om publiekelijk geld waar een gemeenteraad een beslissing over heeft genomen.
De leden van PEP, met Verbruggen en Van Rooij voorop, trekken deze conclusie van de gemeente echter in twijfel. De betrokken Esschenaren zien nog mogelijkheden binnen de wet Arhi (Algemene regels herindeling). Het laatste woord over deze kwestie is dan ook nog niet gezegd.
HORECA-ONDERNEMERS TREKKEN SAMEN OP VOOR GEZELLIG TERRASSENWEEKEND
Stoelendans om terrasje tijdens Liempdse 'kermis'
PÅL JANSEN
Grote attracties zullen er niet staan tijdens de Liempdse kermis. Wellicht is een kleine draaimolen, een springkussen of ander kindervermaak. Maar met in totaal 450 stoelen en muziek door de speakers wordt het toch nog gezellig het eerste weekend van augustus. De drie café-uitbaters in het centrum bieden van vrijdag 31 juli tot en met maandag 3 augustus een vermakelijk zomerweekend.
Uitbaters Ad Schelle ('t Wapen van Liempde), Ton van Alphen (De Durpsherberg) en Laura Sweens ('t Huukske) zullen het centrum van Liempde inrichten waarbij voldoende rekening wordt gehouden met de anderhalvemeterregel. Maar ook op een dusdanige manier dat er vier dagen lang gezelligheid is. ,,Iedere horeca-ondernemer mag 150 stoelen neerzetten", licht Schelle toe. ,,Dat zijn niet zoveel stoelen als tijdens een normale kermis, maar wel een groter terras dan nu het geval is."
Automobilisten kunnen nog wel het dorpscentrum passeren. De Dorpsstraat is dicht vanaf de voormalige Chinees tot aan het oude raadhuis. En de Barrierweg is vanaf drogisterij Bewust Beter Liempde tot aan de splitsing met het Kaarpad afgesloten. Zo kunnen bestuurders via de Oude Dijk alsnog de Keefheuvel bereiken alsook de Oude Postbaan.
TEVREDENHEID
De kasteleins zijn in ieder geval tevreden om toch nog iets van een feestelijk weekeinde neer te kunnen zetten. Van Alphen: ,,Ik denk dat we blij moeten zijn met alles wat we krijgen. En gelukkig dat de gemeente met ons mee heeft gedacht." Het is voor de horeca nog onduidelijk wat de winter gaat brengen. De inkomsten van terrassen drogen dan op en de vraag is hoeveel mensen er dan binnen mogen staan en of er überbaupt nog activiteiten mogen worden georganiseerd. Onder meer Van Alphen heeft zich hierop voorbereid en creëerde de afgelopen periode een nieuw winterterras. Dat is geen garantie voor een nieuw inkomen, weet hij: ,,Dat hangt natuurlijk ook samen met hoe de coronaperikelen zich ontwikkelen. Hopelijk kunnen we zo nog een buffertje creëren voor die periode."
STOEL BEMACHTIGEN
Tijdens het lange kermisweekend geldt wel: wie het eerst komt, die het eerst maalt. Alleen gasten die een stoeltje hebben bemachtigd, worden bediend. Schelle: ,,Er zullen dan ook geen statafels zijn. Dit om te voorkomen dat mensen groepjes gaan vormen."
Wel zullen de horeca-ondernemers gezamenlijk het plein aankleden en beleid maken. Dj's en artiesten zijn verboden, maar dan nog zal er een 'gezellig muziekske' klinken, weet Van Alphen: ,,We hebben ook een gezamenlijke lijst met nummers opgesteld zodat overal dezelfde deuntjes klinken."
t De terrastafels- en stoelen zullen tijdens het lange kermisweekend in Liempde van 31 juli tot en met 3 augustus wat verder uit elkaar staan dan vorig jaar. Desondanks werken de centrumhoreca aan een gezellige inrichting met wellicht enkele kleine attracties voor de jongste jeugd. (Foto: Albert Stolwijk, 2019).
