ALLE TIJDSCHRIFTEN UIT 1972-2010 ONLINE TE RAADPLEGEN
Milieumagazines De Kleine Aarde nu ook digitaal
MARC CLEUTJENS
Een goudmijntje. Zo omschrijven Pim Ketelaars, Patricia van Rooij en Jan Juffermans de 151 gedigitaliseerde uitgaven van De Kleine Aarde. Sinds deze week zijn de tijdschriften die het gelijknamige milieueducatiecentrum tussen 1972 en 2010 uitgaf online te raadplegen én te doorzoeken. Het drietal vormt met museumsecretaris Willem van Vossen en beeldend kunstenaar Matthijs Bosman een historische werkgroep die zich ontfermt over het erfgoed van De Kleine Aarde.
De Kleine Aarde is nu een plek waar duurzame initiatieven worden ontplooid en waar plaats is voor onder meer een voedseltuin en -bos, een insectentuin met imkerij, een horecabedrijf en - in de toekomst - sociale woningbouw. Sinds het vroegere milieueducatiecentrum tien jaar geleden de deuren sloot, wordt het erfgoed gekoesterd. ,,Veel expositiemateriaal, foto’s, dia’s en video’s zijn overgebracht naar het depot van museum MuBo”, vertelt Van Rooij. De Boxtelse is als coördinator Groen & Educatie verbonden aan het Kleine Aarde Netwerk, dat voortkwam uit een burgerinitiatief.
,,Alle papieren documenten, dossiers en studies werden in 2011 al ondergebracht bij het BHIC (Brabants Historisch Informatie Centrum – red.) in 's-Hertogenbosch”, vult Juffermans aan. Hij trad in 1978 in dienst bij De Kleine Aarde en ging in eerste instantie aan de slag als uitgever en eindredacteur van het tijdschrift. Later bleef hij schrijven voor het blad dat viermaal per jaar verscheen. ,,Thuis heb ik alle 151 nummers netjes bewaard”, lacht hij. ,,Toen ik in 1972 in de Volkskrant las over De Kleine Aarde, heb ik me meteen aangemeld als donateur. Ik heb dus geen enkel nummer gemist.”
ONLINE DUMPEN
Pim Ketelaars is projectleider van De Kleine Aarde en onderstreept het belang dat alle nummers van het magazine nu op internet te raadplegen zijn. ,,En wat nog belangrijker is: dankzij een handige zoekfunctie kun je eenvoudig op trefwoord zoeken.” Nadat de duizenden pagina’s van alle magazines waren ingescand, heeft Eugène Broeren van het Boxtelse internetbedrijf 2nfuse ze toegankelijk gemaakt. ,,Een cruciale toevoeging”, meent Ketelaars. ,,Het is weinig zinvol om 151 magazines online te dumpen zonder dat je ze echt kunt doorzoeken.”
De digitale ontsluiting van de magazines werd volgens Juffermans mede mogelijk gemaakt door een erfenis die een oud-donateur had nagelaten. ,,Het is prachtig om terug te bladeren en al die artikelen weer te lezen”, gaat de Boxtelaar verder. ,,Ik stuitte ook op een poster die ik in 1974 ontwierp en die door grondlegger Sietz Leeflang werd gepubliceerd. Het was een tegenactie op een campagne om meer vlees te eten. Mijn reactie op de leuze ‘Vlees mevrouw, u weet best waarom’ luidde: ‘Minder vlees mevrouw! U weet hopelijk al waarom’.”
EIGENTIJDS KANAAL
Projectleider Ketelaars geeft aan dat de werkgroep twijfelde om alle magazines online te zetten. ,,We wilden voorkomen dat een hang naar het verleden ontstaat en lezers vooral verlangen naar vroeger. Wat de doorslag heeft gegeven om het toch te doen? Met de digitale magazines bieden we een eigentijds kanaal aan om met alle kennis van toen naar de toekomst te kijken.” Van Rooij vult aan: ,,Als werkgroep willen we de historie niet isoleren, maar veertig jaar verleden verbinden met veertig jaar toekomst.”
Dat De Kleine Aarde vooruitstrevend en innovatief was, blijkt uit de eerste uitgave van het magazine. De redactie schreef op 21 juni 1972 over zonnecellen op het dak van huizen, het winnen van methaangas uit afval en mest, het telen van groente in de eigen tuin en het opslaan van regenwater in tonnen en putten. ,,Als je de eerste jaargangen leest, zie je dat ze de tijd ver vooruit waren”, meent Ketelaars. ,,Het is daarom goed dat de tijdschriften bewaard zijn gebleven. Veel kennis en informatie van toen is nog steeds leerzaam en bovendien overdraagbaar. Zo zie je maar, het is belangrijk om alles van waarde vast te leggen, ook in 2020.”
Alle nummers van magazine De Kleine Aarde zijn vanaf vandaag te raadplegen op www.dekleineaarde.nl/archief.