CORONA-ONDERZOEK DOOR SENIOREN BEHANDELCENTRUM VAN FYSIOTHERAPIE DE DOMMEL
55-plussers bewegen vaker, maar minder lang
HENK VAN WEERT
Het lijkt erop dat er in coronatijd frequenter matig tot intensief wordt bewogen door Boxtelse 55-plussers. Dat gebeurt via activiteiten als sportief wandelen, zwaar huishoudelijke taken of een digitale work-out. Deze activiteiten worden echter gemiddeld minder lang uitgevoerd dan voor de uitbraak van Covid-19. Dit blijkt uit een enquêteonderzoek uitgevoerd door Fysiotherapie De Dommel aan het Molenpad.
Het onderzoek is uitgevoerd door het Senioren Behandelcentrum, een onderdeel van de Boxtelse praktijk. Daar zijn ze gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van senioren met zowel enkelvoudige als complexe gezondheidsproblemen.
,,Als fysiotherapeut ben je specialist in houding en beweging, daar waar het coronavirus natuurlijk een enorme impact op heeft. Iedereen wordt gekort op zijn of haar bewegingsvrijheid en iedereen gaat hier anders mee om. Gezondheid is een kwetsbaar iets en van onschatbare waarde. Wij willen er dan ook alles aan doen om senioren in deze periode in beweging te houden. Op deze manier proberen we problemen zoals uitgestelde zorg en chronische aandoeningen als gevolg van inactiviteit, te beperken", stelt Rosanne van Hoesel en Fleur van den Bosch in hun onderzoeksrapport. Van Hoesel is als geriatrisch fysiotherapeut aan De Dommel verbonden, Van den Bosch is algemeen fysiotherapeut.
,,Naast fysieke problemen heeft het virus ook impact op het welzijn van de mens. Denk aan eenzaamheid, spanning en angst. Met dit onderzoek hebben wij deze veranderingen in kaart willen brengen zodat we hier op in kunnen spelen en op zo een steentje bij kunnen dragen aan de gezondheid en welzijn van de mens", aldus Van Hoesel.
162 deelnemers vulden meer-keuzevragen in
Het onderzoek door het Senioren Behandelcentrum betreft een kwantitatief beschrijvende studie, waarbij gebruikt is gemaakt van een enquête met grotendeels meerkeuzevragen. De respondenten van dit onderzoek zijn 55-plussers die in Boxtel en omgeving wonen. De enquête is tussen 10 en 28 april middels verschillende kanalen verspreid waaronder Brabants Centrum, ONS Boxtel (het magazine van seniorenvereniging KBO), de nieuwsbrief van Fysiotherapie De Dommel en Facebook.
De onderzoeksgroep bestond uit 162 respondenten waarvan 104 vrouwen en 57 mannen. Zeven deelnemers waren (vermoedelijk) besmet met corona of hadden het virus onder de leden (gehad). Het merendeel (68 procent) was tussen de 55 en 75 jaar; de overige deelnemers waren ouder (tot 85 jaar). Twee derde was samenwonend; een derde alleenstaand.
Bijna negen op de tien mensen stelt de gezondheid voorop als reden om te bewegen. Denk hierbij aan zelfredzaamheid, het handhaven of verbeteren van de conditie en fitheid en het verhelpen of voorkomen van spier- en gewrichtsklachten. Voor 46 procent van de 55-plussers die reageerden zijn de sociale contacten een drijfveer en 58 procent geeft aan plezier te hebben in het bewegen.
De helft van de enquêtedeelnemers gaf aan bij dagelijks functioneren of bij inspanning last te hebben van (pijn)klachten. Het gaat hier met name om rug- en knieklachten. De helft van de onderzoeksgroep wordt licht tot sterk belemmerd bij het bewegen door deze klachten.
Mensen zien hun sportmaatjes niet. Da's lastig
Waar voorheen meer dan twee derde van de mensen samen ging sporten, is dit teruggelopen naar een derde tijdens in de coronaperiode. Van Hoesel en Van den Bosch denken dat dit het gevolg kan zijn van de beschermingsmaatregelen die de overheid heeft opgesteld: ,,Waarbij groepsvorming en het vermijden van contacten vooral met ouderen het lastiger maakt om in beweging te blijven."
Meer dan de helft van de mensen geeft aan zich hierdoor dan ook licht tot sterk belemmerd te voelen in hun beweegactiviteiten. Ook heeft 61 procent geen contact meer met hun sportmaatjes. Een minderheid van de mensen houdt nog wel contact of gaat samen op pad voor een wandeling, waarbij anderhalve meter afstand wordt bewaard.
Wat eerder misschien nog als een drempel werd ervaren, is nu een trend aan het worden: het gebruik van digitale middelen onder de senioren. ,,Beweeglessen worden tegenwoordig live online gevolgd en naast WhatsApp blijkt beeldbellen erg populair te zijn", aldus het rapport met de enquêteresultaten.
In het onderzoek is ook gekeken naar zowel de mentale als fysieke fitheid. Vóór de coronauitbraak zaten mensen over het algemeen lekker in hun vel (met een score van 79 op 100, waarbij 100 gelijk staat aan erg mentaal fit voelen).
,,Je zou verwachten dat de coronacrisis hierin enige deuken heeft aangebracht, maar desalniettemin blijft men zich ook mentaal sterk voelen in lastige tijden met een score van 74 op 100. Lichamelijk voelt men zich wat minder fit als voor de uitbraak, maar dit zijn geen grote noemenswaardige verschillen", aldus beide onderzoekers. Slechts 5 procent van de deelnemers aan de enquête gaf aan zich echt eenzaam te voelen; een derde voelt zich dat soms, maar het merendeel is dat niet.
Advies senioren: 2,5 uur per dag bewegen
Zowel vóór als tijdens de coronatijd worden beweegactiviteiten voornamelijk op een lichte tot matige intensiteit uitgevoerd. Een stijgende lijn is echter te zien in de frequentie van de beweegactiviteiten. Waar voorheen 26 procent van de mensen vijf tot zeven keer per week matig tot intensief beweegt, is dat nu 43 procent.
,,Bovenstaande houdt mogelijk in dat in de coronatijd meer mensen voldoen aan de beweegrichtlijnen. Deze gaan over de hoeveelheid lichaamsbeweging die nodig is voor een goede gezondheid", stellen de twee therapeuten.
In die richtlijnen wordt geadviseerd om minstens tweeënhalf uur per dag matig tot intensief te bewegen zoals wandelen en fietsen. Daarnaast wordt geadviseerd minstens tweemaal per week aan spier- en botversterkende activiteiten te doen, voor ouderen gecombineerd met balansoefeningen. Van Hoesel en Van den Bosch: ,,Misschien dat juist in deze onzekere tijden, mensen er meer dan normaal bewust van zijn hoe belangrijk het is om aan een gezonde leefstijl te voldoen. Dit is ook terug te zien in onze resultaten, waarin 90 procent van de mensen aangeeft te sporten voor hun gezondheid."
