CORONACRISIS HEEFT VOLGENS KENNISCENTRUM INVLOED OP AANTAL WAARNEMINGEN
Boxtelaren zien op tal van plaatsen ratten lopen
Jan Hermens
Slechts acht meldingen van bruine ratten in Boxtel ontving het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) in het eerste kwartaal van dit jaar en twee uit Liempde. In de maand mei waren het er negen, meldt een woordvoerder van het Wageningse instituut.
,,Dat is niet opvallend veel", vindt de deskundige. Vorig jaar echter ontving het KAD vanuit Boxtel 31 meldingen van specifiek de bruine rat en 33 van mensen die niet helemaal zeker wisten welke soort ze hebben waargenomen. Als de tendens van mei doorzet, overstijgt het aantal van dit jaar dat van 2019. ,,In zijn algemeenheid ontvangen we sinds een paar weken 40 procent meer meldingen van plaagdieren dan in eerdere jaren. Wij vermoeden dat dit met de coronacrisis te maken heeft", aldus de woordvoerder van het KAD.
Sinds de uitbraak van Covid-19 zijn mensen meer thuis, waardoor ze wellicht meer dieren in hun omgeving ontdekken. ,,Daarnaast vermoeden wij dat ratten zich meer richting woningen verplaatsen op zoek naar voedsel, bijvoorbeeld omdat er nu minder restjes in de openbare ruimte te vinden zijn, vanwege de sluiting van eetgelegenheden."
Meldingen en waarnemingen hoeven niet altijd in getal overeen te komen. Dat er in Boxtel op diverse plaatsen langstaartige knagers rondhuppelen, blijkt uit de reacties op een bericht van Frank Scholman. Hij liet op Facebookpagina Boxtelaar, zeg het maar een ballonnetje op en dat riep direct reacties op. De ene waarneming van ratten buitelde over de andere. De Volder in Oost wordt genoemd, de Van Randerodestraat (Selissenwal), het terrein van Koraal De La Salle, de wijk Munsel en Hoogheem. Esther Baaijens heeft zelfs een filmpje gepost waarop te zien is hoe een rat uit een ruige slootkant tevoorschijn komt. Zij filmde het fietspad langs de Brederodeweg, ter hoogte van de Hoogheemflats.
Boxtelaar Sjir Renkens trof enkele weken geleden vijf ratten in wandelpark Molenwijk. Hij meldt: ,,Ik heb een rattenvanger gesproken én het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen. Meldingen worden wel degelijk opgepakt. De rattenvanger verwoordde het heel duidelijk: geen voer, geen ratten."
VALLEN
,,Wij hebben in een buurtapp gezamenlijk opgetreden", legt Boudewijn van de Ven uit. ,,En als bewoners van de wijk Munsel rattenvallen gekregen van de gemeente. Of ze werken is een tweede, ik heb niets eetbaars in de tuin liggen en zie toch steeds graafsporen en uitwerpselen."
Nico van Hellemondt uit Liempde berichtte Brabants Centrum een paar weken geleden over ratten in de Strijpenhof in zijn woonplaats. Hij ving er al meer dan tien. Met de bekende ouderwetse, maar functionele koperen vallen. ,,Verschillende achterburen weten dat er ratten zitten in de Strijpenhof, maar ze hebben ze alleen in de sloot bij de Smaldersestraat gezien."
Of er landelijk gezien sprake is van een toename van bruine en zwarte ratten, kan de woordvoerder van het KAD niet met cijfers staven. ,,Wij werken samen met negentig van de 355 gemeenten in Nederland en hebben geen totaalbeeld, helaas. Afgaand op de plaagdierbestrijders in het veld met wie wij contact hebben, op dierenartsen die op agrarische bedrijven komen en de meldingen uit de negentig gemeenten, krijgen we wel een duidelijke indicatie dat de zwarte rat onder andere in Brabant aan een opmars bezig is."
De deskundige raadt mensen aan melding te maken van ratten bij het KAD, maar ook bij de gemeente, liefst in groepsverband. ,,Het is zaak te voorkomen dat plaagdierbestrijding een ondergeschoven kindje wordt. De gemeente heeft hier volgens de Wet publieke gezondheid een taak in."
Die taak geldt in de openbare ruimte. Daar is de lokale overheid verantwoordelijk voor de bestrijding van plaagdieren, woningeigenaars moeten op hun eigen perceel zelf aan de slag. Met vallen, want particulieren mogen geen gif gebruiken vanwege resistentie.
ZIEKTES
Ratten kunnen knaagschade veroorzaken die zelfs tot brand kan leiden, of via aangevreten levensmiddelen voor voedselvergiftiging zorgen. Ernstiger is dat de dieren onder andere via hun urine ziekten kunnen overbrengen. Een van de bekendste is de ziekte van Weil, die dodelijk kan zijn voor mensen. Het KAD adviseert mensen die met levende of dode ratten in aanraking kunnen komen, handschoenen te dragen.
NATUURMONUMENTEN NEEMT GEEN VOORZORGSMAATREGELEN
'Wolf is welkom in Kampina'
Jan Hermens
Vooralsnog sluipt er geen wolf rond binnen de grenzen van de gemeente Boxtel, maar het roofdier zwerft wel door Vlijmen. De afstand naar deze contreien is voor een wolf niet groot. Van voorzorgsmaatregelen is nauwelijks sprake.
Natuurmonumenten beheert de Kampina. Persvoorlichter Marjolein Koek van die organisatie legt uit: ,,Wat ons betreft is de wolf welkom, we kijken naar zijn komst uit. We zijn benieuwd wat de aanwezigheid van een wolf doet met het gedrag van het wild." In de Kampina is geen sprake van voorzorgsmaatregelen. ,,We hebben daar IJslandse paarden en runderen lopen. Doordat zij zich daar vrij bewegen, is hun vlucht- en verdedigingsinstinct sterker dan bij vee in een wei. Schapen die iedere dag honden langs zien komen, raken daaraan gewend en een wolf heeft veel weg van een hond. Daarnaast zijn runderen en paarden weerbaarder dan schapen."
WILD
Mocht de wolf zich in de Kampina vestigen, dan verwacht Koek dat het dier zich met wild zal voeden. ,,Op de Veluwe is uit onderzoek gebleken dat de wolven daar wild bejagen en bijna geen schapen grijpen. Zij hebben daar een territorium en vertonen natuurlijk jachtgedrag." Reeën zijn in de Kampina de meest voor de hand liggende prooidieren.
Zwervers zoals in Vlijmen vergrijpen zich sneller aan schapen. Koek: ,,Bescherming van deze dieren is zeker van belang. Natuurmonumenten geeft her en der voorlichting en attendeert boeren bijvoorbeeld op het bestaan van stichting Wolf-Fencing. Dit is een organisatie van vrijwilligers die bij veehouders wolfwerende hekken en stroomnetten plaatst. De boer betaalt dan alleen de materialen."
De provincie Noord-Brabant geeft veehouders stroomnetten in bruikleen. ,,Het is gebleken dat die werken. Wolven springen zelden, ze proberen onder een omheining door te kruipen. Een stroomstoot schrikt ze af", aldus Koek.
Ernst-Jan van Haaften namens Brabants Landschap: ,,Wij hebben vrijwel geen eigen vee en volgens mij lopen er in de gemeente Boxtel geen schaapskuddes die gebied van ons begrazen. Wel leven er edelherten in De Scheeken en De Mortelen, voor zover ik weet staan er geen maatregelen op de rol."
Boxtelaar Arno van Pelt is bestuurslid van de ZLTO. ,,Boxtel en Liempde kennen niet zoveel schapenhouders. Ik denk dat wolven het best gevangen kunnen worden en uitgezet op de Veluwe, in gebieden met meer ruimte dan hier in Brabant. Als zo'n beest een of twee schapen doodt en opeet, dat is te overzien. Maar als een wolf er zestig pakt en laat liggen, dat is een heel ander verhaal."
RASTERS
Over de verplaatsbare rasters met stroomdraad die de provincie beschikbaar stelt om wolven te weren, zegt Van Pelt: ,,Dat is mooi, maar je hebt wel veel van die netten nodig. En de apparatuur om de stroom op te wekken, zou gestolen kunnen worden." Hij voorziet dat het met de wolf dezelfde kant opgaat als met de vos. ,,Eerst wordt het dier beschermd, de populatie groeit en er ontstaan problemen."
q Natuurmonumenten ziet een eventuele komst van wolven naar de Kampina wel zitten. Of het roofdier zich daar ooit vestigt, moet blijken. (Foto: Natuurmonumenten, Mark Zekhuis).
