De eikenprocessierups veroorzaakt veel overlast, vandaar dat de gemeente de vlinderlarve preventief laat bestrijden. Het middel Xentari veroorzaakt oogirritatie bij mensen. Een stukje omrijden is verstandig als er zo'n tractor nadert. (Foto: Rens van den Elsen).
De eikenprocessierups veroorzaakt veel overlast, vandaar dat de gemeente de vlinderlarve preventief laat bestrijden. Het middel Xentari veroorzaakt oogirritatie bij mensen. Een stukje omrijden is verstandig als er zo'n tractor nadert. (Foto: Rens van den Elsen). Foto: Rens van den Elsen

BESTRIJDINGSMIDDEL XENTARI TEGEN JEUKRUPSEN KAN OOGIRRITATIE VEROORZAKEN

'Als er iemand spuit, dan loop je even om'

Jan Hermens

De gemeente Boxtel is begonnen met de preventieve bestrijding van de eikenprocessierups. Dat doet ze met het biologische middel Xentari. Eiken worden overdag en 's avonds met het rupsendodende goedje behandeld door een spuitmachine. Maar deze doorkruist dikwijls het pad van fietsers en voetgangers, die een vleug Xentari mee kunnen krijgen. Terwijl het middel oog- en huidirritatie kan veroorzaken.

Het middel mag dan formeel geen gif heten, het heeft wel effecten die voor een mens niet prettig zijn. Bayer Agro Nederland vermeldt op zijn website dat Xentari ernstige oogirritatie veroorzaakt en dat inademing van de spuitnevel vermeden moet worden. Ook huidirritatie kan optreden. Maar over het middel is door de gemeente nergens gecommuniceerd.

In de gemeente Epe is de bestrijding met het middel stopgezet na klachten over de wijze waarop behandelingen werden uitgevoerd, tussen fietsers door (net als in Boxtel). Daarnaast haalde ecoloog Jan Borst aan dat Xentari ook andere rupsen doodt die in eiken zitten. Veel voedsel voor meesjes raakt daardoor op terwijl daarvoor juist nestkastjes zijn opgehangen. En die vogels moeten een bijdrage leveren aan het decimeren van het aantal eikenprocessierupsen, doordat ze de vlinderlarven aan hun jongen voeren, zo hopen veel gemeenten tegelijkertijd.

Wethouder Herman van Wanrooij, verantwoordelijk voor de Boxtelse rupsenaanpak, vindt het onlogisch om de preventieve behandelingen met Xentari te stoppen. ,,Als jij ziet dat ergens een tractor aan het spuiten is, wat doe jij dan? Dan loop of fiets je toch even een stukje om? Dat doe ik wel in ieder geval. Zo'n tractor gaat heel langzaam en kan niet voor elke passant stoppen. Dat is ondoenlijk. Mensen hebben ook een stukje eigen verantwoordelijkheid."

Desalniettemin erkent de wethouder dat informatie over de effecten van het middel wenselijk is. ,,Ik zal zorgen dat er op de website van de gemeente nadere uitleg komt", aldus de wethouder.

VIJFDUIZEND EIKEN

Boxtel behandelt vijfduizend eiken preventief. Drieduizend daarvan laat de gemeente eenmaal bespuiten en tweeduizend tweemaal. Dit kan alleen vroeg in het seizoen, als de eiken net in het blad zitten en de jeukrupsen nog maar kort uit het ei zijn. Dit omdat de jonge larven doodgaan als ze eikenblad met Xentari erop verorberen. Ze vervellen vijf keer voor ze zich verpoppen, vanaf de derde vervelling geven ze overlast door brandharen. Op het moment dat de rupsen volgroeid zijn, is preventieve bestrijding niet meer mogelijk. Dan kunnen nesten opgezogen of verbrand worden.

De gemeente trekt dit jaar dertigduizend euro meer uit voor de aanpak van de jeukrups dan vorig jaar. Wethouder Herman van Wanrooij heeft niet de illusie dat daarmee alle overlast weggenomen kan worden. ,,Xentari is een uitgebreid getest middel dat door tal van gemeenten gebruikt wordt. Maar het is niet de ultieme oplossing. Als ik die morgen hoor, ga ik er meteen achteraan. Maar niemand weet het nog. Er wordt van alles geprobeerd."