2 APRIL, WERELD AUTISME DAG: DRIE INWONERS VAN BOXTEL VERTELLEN OVER HUN ERVARING MET AUTISME
Tristan is idolaat van treinen, het hele huis staat vol
Jan Hermens
De Verenigde Naties hebben 2 april uitgeroepen tot Wereld Autisme Dag. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) en het Autisme Fonds hebben zelfs een hele week met (online) activiteiten op touw gezet. Marlies van der Velden uit Boxtel vertelt over haar zoon Tristan (6) die autisme heeft.
,,Sinds kort heeft hij de officieel de diagnose, maar daarvoor was al zichtbaar dat Tristan zich anders gedroeg dan andere kinderen. Toen hij 2,5 was en naar de peuterspeelzaal ging, vluchtte hij uit de groep. Hij zocht de baby's op, omdat het daar rustiger was. Bij de peuters kroop hij in een hoek met zijn handen over zijn oren, om prikkels te vermijden. Dat was een duidelijk signaal", aldus Marlies.
De overstap naar een medisch kinderdagverblijf deed Tristan goed. ,,Hij was daar veel meer op zijn plek. Toen hij naar de peuterspeelzaal ging, moesten we strijd leveren om hem ernaartoe te krijgen, dat hoefde daarna niet meer."
SCHOOL
Eenmaal vier jaar, brak ook voor Tristan het moment aan om naar de basisschool te gaan. In eerste instantie ging hij naar De Maremak, maar daar kon hij niet helemaal goed meekomen. Marlies: ,,Sinds 11 februari zit Tristan op Hub Boxtel. Hij heeft er echter nog maar weinig lessen gevolgd, want hij is twee keer ziek geweest en nu is de school gesloten."
Hub zorgt elke week voor een lespakket, zodat de leerlingen ook nu blijven leren. ,,De school heeft er wel bij vermeld: maak het jezelf niet te moeilijk. De hele situatie is al een complete verandering. Tristan begrijpt op zijn manier dat het coronavirus alles stillegt, dat daarom de school gesloten is."
Hem bezighouden gaat heel goed, zegt zijn moeder. ,,Alleen begint hij zijn eigen ik te ontdekken, hij vormt een mening. Dat betekent dat hij sommige dingen niet wil. Of dat, wanneer er iets anders verloopt dan Tristan wil, hij alles stom vindt. Maar wanneer ik hem met iets positiefs afleid, is die stemming ook zo weer voorbij."
Overzichtelijkheid is van belang voor Tristan. Marlies: ,,Hij neemt dat wat je zegt letterlijk. Een figuurlijk bedoelde opmerking werkt niet. En Tristan eet bijvoorbeeld van een vakkenbord: groenten, vlees en aardappelen liggen afzonderlijk van elkaar. Dat geeft hem duidelijkheid. Het avondeten was een worsteling, maar sinds kort eet hij voor zijn doen goed mee."
TREINEN
Een van de mogelijke kenmerken van iemand die autisme heeft, is de diepgravende belangstelling voor een specifiek onderwerp. Marlies: ,,Dat is bij Tristan zeker zo. Hij is idolaat van treinen, daar gaat hij helemaal in op. Ons hele huis staat vol met treinen."
Zijn zusje en hij kunnen het goed vinden samen, aldus hun moeder. ,,Op school zocht Tristan niet zoveel interactie met andere kinderen, naast elkaar spelen ging wel. Zijn zusje en hij spelen wel samen. Door de jaren heen leer je veel bij. Ik heb ook hulp in huis gehad die handvatten bood. Zomaar naar een drukke verjaardag gaan kan niet. Daar krijgt Tristan te veel prikkels. Een dagje Efteling gaat dan weer wel. De ene situatie is de andere niet. Daar groei je in mee."
Marlies van der Velden juicht het toe dat er een Wereld Autisme Dag wordt gehouden. ,,Mensen met autisme zijn mooi en bijzonder. Daar mag zeker aandacht voor zijn."
Valerie is tegenwoordig 'dat stille meisje' niet meer
Jan Hermens
Valerie Legius (17) uit Liempde weet hoe het is om autisme te hebben. Zij kreeg als kind van een jaar of zeven de diagnose Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified (PDD-NOS). Een ontwikkelingsstoornis die bij haar problemen op sociaal gebied veroorzaakte.
,,Het is moeilijk uit te leggen wat PDD-NOS precies is. Ik merk bijvoorbeeld dat ik de wereld op een andere manier zie dan anderen en dat ik heel precies ben in dingen. Schoolwerk moet perfect zijn, ik houd niet op voor alles helemaal naar mijn zin is. Dat kan heel lang duren."
Op de basisschool had Valerie moeite met vrienden maken. ,,Ik had het gevoel dat ik er niet bij hoorde, dat ik anders was. Dat werd in de puberteit nog erger. Zeg maar de gangbare onzekerheid van een puber, maar dan keer tien."
De omslag kwam toen ze vijftien was. ,,Ik heb beter leren omgaan met mezelf, met mijn PDD-NOS. Ik was een heel stil meisje, dat is nu niet meer zo. Ik maak makkelijker vrienden en uit mezelf meer."
HULP
Die verandering ontstond niet vanzelf. Valerie kreeg als kind professionele hulp bij expertisecentrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Herlaarhof. ,,Daar hebben ze me onderzocht, uitleg gegeven en me vaardigheden geleerd. Ik heb aan mezelf gewerkt." Met resultaat, want de zeventienjarige staat steviger in haar schoenen dan een aantal jaren geleden.
Ze weet weliswaar nog niet precies wat voor opleiding ze wil gaan volgen, ze weet wel dat ze stopt met haar huidige. ,,Ik leer voor tandartsassistente op ROC Koning Willem I, maar daar wil ik niet mee doorgaan. Ik zou graag een jaar werken, geld verdienen."
De aandacht die deze week naar autisme uitgaat, vindt ze positief. ,,Autisme kent vele vormen. Mijn broer heeft ook PDD-NOS en vertoont andere kenmerken dan ik. Er bestaat niet een stereotype van iemand met autisme. Daarnaast wordt een autismespectrumstoornis bij meisjes vaak later vastgesteld of over het hoofd gezien. Zo'n Wereld Autisme Dag is daarom erg goed."
Voordat ze haar verhaal besluit, benadrukt Valerie dat haar ouders Ingrid en François een enorme steun voor haar zijn. ,,Ze gaan super goed met mij om en ze zijn er altijd voor me."
