INWONERS ESCH ROEREN ZICH OM SLUIPVERKEER DOOR HET DORP
Overlast vrachtwagens van alle tijden
RENS VAN DEN ELSEN
Nog drie kwartalen en Esch valt onder de vleugels van de gemeente Boxtel. Dit jaar haalt Brabants Centrum herinneringen op aan de 25 jaar dat het dorp deel uitmaakte van de gemeente Haaren. In deze serie naderen we het toentertijd magische jaar 2000, want in aanloop naar de millenniumwisseling sprongen de inwoners van het dorp vooral in de verdediging vanwege verkeersoverlast en bouwplannen in de oksel van Boxtel. Problemen die bijna 21 later nog steeds actueel zijn...
Vrachtwagens door het dorp. Het was de initiatiefnemers van de Werkgroep Vrachtverkeer Esch (WVE) in 1999 al een doorn in het oog. Ze zorgden niet alleen voor trillingen en geluidsoverlast, maar ook voor onveilige situaties. ,,Zeker als twee vrachtwagens elkaar willen passeren is het gevaarlijk", aldus de werkgroep waarvan Henk van Sambeek voorzitter was. Daarom schreef zij een brief naar het gemeentebestuur van Haaren. ,,Het wordt hoog tijd dat in Esch maatregelen worden genomen om de overlast fors terug te dringen", liet de WVE het college van B en W weten.
De gemeente Haaren gaf aan dat er werd gewerkt aan een plan om van de bebouwde kom van Esch een 30-kilometerzone te maken. Nog in 1999 moest dat geregeld zijn. In de ogen van de werkgroep bleef het dorp dan echter een aantrekkelijk alternatief voor vrachtwagenchauffeurs om een stuk af te snijden en de drukte op de A2 te omzeilen.
TONGERSCHE HEIDE
Haaren zag de noodzaak in Esch, maar Boxtel maakte het er niet gemakkelijk op. Het nieuwbouwplan Tongersche Heide, gelegen in het gebied tussen de spoorlijn naar 's-Hertogenbosch en het spoor naar Tilburg in de buurtschap Tongeren, voorzag in 850 huizen. Volgens de Essche werkgroep zou dat voor nog meer verkeer zorgen in het dorp, want de kortste weg naar de A2 voert door het centrum. ,,Boxtel houdt geen rekening met de ruimtelijke kwaliteit van Esch, terwijl men ons wel gebruikt voor de verkeersafwikkeling", gaf Van Sambeek destijds in deze krant aan.
De gemeente Haaren ging pal achter het protest van de Esschenaren richting Boxtel staan. Er werd gevreesd voor 'desastreuze' gevolgen voor de leefbaarheid in het dorp als het bouwplan door zou gaan. ,,Boxtel zal aan Haaren een kwade tegenstander hebben", reageerde fractievoorzitter Ton van de Ven van de VVD aan de vooravond van een discussieavond over verkeersoverlast in dorpshuis De Es.
De inwoners van Esch protesteerden zelf ook massaal en dienden bijna vijfhonderd bezwaarschriften tegen Tongersche Heide in. ,,Uw plannen zullen de glimlach van Brabant (de bijnaam van Esch - red.) een karikatuur van het verleden maken", aldus Van Sambeek richting het Boxtelse college.
Het project kwam het college van B en W van Boxtel ook vanuit de eigen gemeente op stevige kritiek te staan en werd uiteindelijk in mei 1999 teruggetrokken.
VAAG VERBOD
Met deze bedreiging voorlopig van de baan, lag er voor de gemeente Haaren alleen nog de uitdaging om tot een plan te komen om de verkeersoverlast in de Essche dorpskern terug te dringen. Daarvoor trok het college halverwege 1999 de portemonnee. Er werd 1,1 miljoen gulden (bijna 500.000 euro) gereserveerd voor onder meer verkeersremmers, een 30-kilometerzone en een verbod voor doorgaand vrachtverkeer. Ook Boxtel wilde graag meedenken aan een oplossing voor de overlast. Iets dat de WVE deugd deed: ,,Voor het eerst horen we een positief geluid uit Boxtel", reageerde voorzitter Van Sambeek opgelucht.
Toch werden de Haarense verkeersplannen voor Esch niet door iedereen met gejuich ontvangen. De noodzaak was bij alle partijen duidelijk, maar de voorgelegde aanpak werd door de politiek gezien als 'te vaag' en door inwoners als 'veel te weinig'. Uiteindelijk stemde de Haarense gemeenteraad in september 1999 in met het plan. De werkzaamheden zouden in het volgende voorjaar (2000) van start gaan.
2020
Anno 2020 spelen de problemen van toen echter nog steeds. Binnen het in 2018 opgerichte Platform Esch' Perspectief is een werkgroep druk bezig om al het (overbodige) verkeer in de dorpskern in kaart te brengen. Ook de vorig jaar aangekondigde plannen voor tijdelijke woningbouw in de Boxtelse spooroksel worden met argusogen bekeken. Weliswaar is dat plan niet zo ambitieus als in 1999, maar bewoning in het gebied kan nog altijd een verhoging van het aantal verkeersbewegingen in Esch betekenen. Iets waarmee de inwoners dus al sinds de vorige herindeling worstelen.
p Een vrachtwagen wurmt zich in februari 1999 door de Essche dorpskom en slaat ter hoogte van de Leunisdijk linksaf naar de Dorpsstraat. De Werkgroep Vrachtverkeer Esch stelde deze vorm van sluipverkeer aan de kaak, maar verzette zich ook tegen de woningbouwplannen van Boxtel. (Foto: Piet van Oers, februari 1999).