VERSCHUIVING CLIËNTEN IN SOCIAAL DOMEIN
Wmo-aanvragen stijgen flink, jeugdhulp daalt
PÅL JANSEN
Het aantal cliënten in de jeugdzorg neemt sinds enkele jaren af in Boxtel. Datzelfde geldt voor de uitkeringen in het kader van de Participatiewet. Aan de andere kant maken meer mensen gebruik van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zo blijkt uit een rapportage van het sociaal domein over de eerste helft van 2019.
Sinds 2017 daalt het aantal jeugdhulpcliënten in Boxtel. Jeugdigen worden wel vaker verwezen naar lichtere zorgvormen, zoals dagbehandeling en ambulante hulp. Dit in plaats van zwaardere ondersteuningstrajecten zoals opname in bijvoorbeeld instellingen - dat veel kosten met zich meebrengt. Zo is dagbehandeling in Boxtel sinds 2017 bijna verdubbeld. En het aantal cliënten dat gebruik maakt van ambulante jeugdhulp, groeide met circa 50 procent in diezelfde periode. Maar duurdere en zwaardere behandelingen vanuit de geestelijke gezondheidszorg (Jeugd GGZ) daalden juist flink (zie tabel). ,,Het uitgangspunt is zware hulp wanneer nodig en lichte ondersteuning als het kan", aldus een gemeentewoordvoerder.
Binnen het samenwerkingsverband Noordoost-Brabant hebben gemeenten ook afspraken gemaakt om dit voor elkaar te krijgen. Er wordt meer werk gemaakt van passende oplossingen bij cliënten en hun problematiek. Maar ook zet de gemeente meer in op preventie door samenwerking met de rechtbank te zoeken (in geval van vechtscheidingen bijvoorbeeld) en overleggen met onderwijs en huisartsen.
DALENDE TREND
De vraag is of de dalende trend zich de komende jaren door zal zetten. De afgelopen jaren is het aanbod in jeugdzorg in ieder geval gelijk gebleven, volgens de gemeente. Het streven is om zoveel mogelijk jongeren in een thuissituatie op te laten groeien. ,,Maar we blijven wel inzetten op passende ondersteuning", aldus de gemeentewoordvoerder.
Of de daling zal leiden tot lagere kosten voor de gemeente, moet blijken uit de jaarrekening over 2019 die in het tweede kwartaal van 2020 aan de gemeenteraad wordt gepresenteerd.
Dit alles betekent niet dat er minder behoefte is aan jeugdhulp. Bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Boxtel zijn de wachtlijsten bijvoorbeeld een bekend probleem. Om die te omzeilen, kiezen ouders vaker voor een persoonsgebonden budget zodat ze bij andere zorgaanbieders terecht kunnen die niet gecontracteerd zijn door Boxtel. Ze zijn daardoor wel duurder uit. Bovendien neemt de administratiedruk op consulenten toe waardoor zij minder tijd hebben voor gezinnen en cliënten. Tevens wordt een passend zorgaanbod op scholen gemist.
Ondertussen lopen de Wmo-aanvragen op. Huishoudelijke hulp, rolstoelen, begeleiding, speciaal vervoer, woningaanpassingen: in alle segmenten, behalve de gehandicaptenparkeerkaart, stijgen de aanvragen. Zo ook in diverse omringende gemeenten. In 's-Hertogenbosch bijvoorbeeld verdubbelde de vraag naar huishoudelijke hulp en namen de aanvragen voor woningaanpassingen met 82 procent toe, zo meldde Brabants Dagblad op 21 december. De Wmo is ook financieel aantrekkelijker geworden: in 2019 werd de eigen bijdrage op maximaal 17,50 euro per maandgezet. Of dat een van de oorzaken is, daar doet de gemeente Boxtel nog geen uitspraken over. Zij presenteert begin volgend jaar een analyse over de Wmo aan de gemeenteraad.
Vooralsnog lijkt het erop dat Boxtel minder uitkeringen moet betalen in het kader van de Participatiewet. Daarbij wordt het salaris van de mensen die deels niet kunnen werken, aangevuld met een maandelijkse bijdrage van de overheid. Het aantal gebruikers bereikte in 2017 een hoogtepunt: 406 mensen maakten er toen gebruik van. Dit jaar zijn dat er 377. De economie trekt aan, maar er is volgens de gemeente ook een andere verklaring. De sociale werkplaatsvoorziening WSD heeft afgelopen jaar meer activiteiten op touw gezet.
q Het aantal cliënten in Boxtel in de jeugdzorg en Wmo staat hier uiteengezet per zorgtype. (Afbeelding: MijnGemeenteDichtbij).