GREETJE SCHAEFFER (90) BLIKT TERUG OP 'DE ADELAAR' EN MEER...
'Van hard werken, ga je niet dood'
MARIËLLE WIJFFELAARS
Ze groeide op in café De Adelaar waar haar ouders jarenlang de Boxtelaren koffie en borrels serveerden. Wat een verhaal moest worden over haar jeugd in het bekende café, mondde uit in een relaas over het Boxtel van weleer. Greetje Schaeffer - ,,Ik ben op weg naar de 91 jaar" - bleek te beschikken over een schat aan verhalen...
,,Ik wil graag eerst even wat rechtzetten", begint Greetje Schaeffer-Adelaars haar verhaal. ,,De naam van café De Adelaar is helemaal niet bedacht door mijn opa, maar door mijn vader. De broer van mijn moeder woonde bij ons in en had een modelvliegtuig gemaakt met als naam De Adelaar. Daar is het café naar genoemd, daarvoor heette het Adelaars. In Boxtel gaat daar al jaren een verkeerd verhaal over rond, dat wil ik de wereld wel uit hebben."
Het is duidelijk. Ondanks haar 90-jarige leeftijd, weet ze nog prima hoe alles precies in elkaar zit. ,,Ja, hierboven is alles goed in orde hoor. Je moet alleen wat harder praten meid, mijn oren zijn ook al negentig jaar."
HEERLIJKE TIJD
Nadat in 1901 de Heilig Hartkerk was gebouwd, werd er tegenover een café gebouwd. Het gezin van Lambertus Adelaars woonde in die tijd op 'De Bult' tegenover de kerk en verhuisde in 1905 naar het café. ,,Mijn opa overleed in 1909, mijn oma nam de zaak over", vertelt Schaeffer.
,,In de volksmond werd onze kroeg en de bijbehorende zalen ook wel café Weduwe Adelaars genoemd, mijn oma was immers alleen maar hield de zaak én haar gezin goed draaiende. Mijn vader Antoon was toen pas negen jaar oud." Ze vult aan: ,,Mijn opa Lambertus was een bekend gezicht in Boxtel. Zo was hij - naast uitbater van het café - ook dirigent van het kerkkoor."
Zoon Antoon nam hij het café van zijn moeder over nadat hij in het huwelijk was getreden. Ook runde hij in die tijd een elektriciteitszaak naast De Adelaar. In 1929 werd Greetje geboren, het oudste meisje in het gezin wat uiteindelijk acht kinderen zou gaan tellen. Tot 1939 woonde de familie boven het café. Een tijd waar Greetje met veel plezier aan terugdenkt. ,,Er was zoveel ruimte voor ons om te spelen, dat was geweldig. We hadden een grote zaal met een toneel en een kleinere ruimte waar we fijn konden ravotten. De kinderen uit de buurt kwamen graag bij ons over de vloer. Een heerlijke tijd."
HARD BESTAAN
Maar moeder Adelaars was minder op haar plek als kroegbazin. ,,Ze was daar echt geen type voor", blikt Schaeffer terug. ,,Elke dag was het café geopend van acht uur 's ochtend tot twaalf uur 's avonds. Op die tijd kwam de veldwachter om alle gasten buiten te zetten, maar als hun biertje nog niet op was, dronken ze dat nog even op in de keuken. Daarna moest mijn moeder nog schoonmaken en in de ochtend had ze de zorg voor al die kinderen die naar school moesten. Het was een hard bestaan."
Omdat vader Antoon ook nog een elektriciteitszaak had, stond moeder er vaak alleen voor in het café. En in 1939 had ze daar schoon genoeg van. Het gezin verhuisde naar de Breukelsestraat 4 waar de elektriciteitswinkel werd voortgezet. De Adelaar werd overgenomen en in het naastgelegen pand werd slijterij De Druiventros geopend.
GOED LEREN
Voor de kinderen Adelaars was de verhuizing naar de Breukelsestraat wel even wennen. ,,We hebben het café echt wel gemist, we hebben er een fantastische jeugd gehad", zegt Schaeffer. ,,Natuurlijk ben ik gedurende mijn leven nog vaak terug gegaan voor feesten en partijen, maar ook tijdens mijn lidmaatschap van de heemkundevereniging. Wat ik ervan vind dat het nu wordt verbouwd naar woningen? Ach, het is jammer, maar ik heb er geen moeite mee. Alleen toen de naam De Adelaar van de gevel werd gehaald, stak dat wel even. Ik hoop dat de belettering toch nog terugkeert."
Toen Schaeffer vijftien jaar was, brak een moeilijke tijd aan. Haar moeder werd getroffen door tbc en als oudste meisje betekende dit dat Greetje van school werd gehaald om het huishouden te doen, haar moeder te verzorgen en op de overige kinderen te passen. ,,Ik ben in totaal vijf jaar thuis geweest, het was echt hard werken. Ik vond het wel jammer, want ik had het naar mijn zin op school en kon goed leren. Maar ja, het was een andere tijd. Tegenwoordig kun je je dit niet meer voorstellen, in de oorlogstijd was het echter heel normaal", vertelt ze.
VERLOVING
Kleine Greetje werd ouder en toen haar moeder beter was, ging ze werken op kantoor bij sigarenfabriek Van Susante & Co aan de Korte Kerkstraat (nu Pastoor Erasstraat). ,,Dat was heel gezellig, maar het betaalde slecht. Ik had ook geen vrije dagen, dat was in die tijd niet zo gebruikelijk. Na een paar jaar nam ik ontslag om bij Philips te gaan werken. Ik wilde hard sparen voor mijn uitzet", zegt Schaeffer. Want inmiddels had ze haar latere echtgenoot ontmoet.
Voordat getrouwd kon worden, stond het paar een lange verlovingstijd te wachten. Haar verloofde werd namelijk uitgezonden naar Nederlands-Indië. ,,Dat zou eigenlijk voor een half jaar zijn, maar uiteindelijk werd het ruim drieënhalf jaar. Veel van die mannen waren verloofd als ze weggingen, maar weinigen waren het nog als ze terugkwamen. Ik ben altijd op mijn man blijven wachten." Lachend: ,,Ik zat niet thuis te verpieteren hoor en ging vaak op stap. Maar als een andere jongen avances maakte, kapte ik dat gauw af. Dat zou de jeugd tegenwoordig heel anders doen, denk ik."
HEIMWEE
Eenmaal terug uit Indië werd er nog niet getrouwd. Eerst moest er gezorgd worden voor een goede toekomst en dus ging haar verloofde flink studeren om te kunnen starten als kok en banketbakker. ,,Het bracht ons uiteindelijk naar Heerhugowaard waar we een zaak konden starten", vertelt Schaeffer. ,,We hebben er twaalf jaar gewoond maar eigenlijk had ik er de aard niet. Het was zo anders dan Boxtel, het leek wel alsof de tijd er decennia lang had stilgestaan. Ik had doodgewoon heimwee naar Brabant."
De winkel werd verkocht en het gezin keerde terug naar hun geliefde Boxtel. Het gezin - met inmiddels vijf kinderen - betrok een nieuwbouwwoning aan de Adrianastraat waar Schaeffer nog altijd woont. ,,Ik woon zeker zelfstandig, waarom niet? Ik kook elke dag voor mezelf en rijd zelfs nog auto. Wel alleen in Boxtel, maar het geeft me zoveel vrijheid. Ik kan boodschappen doen en naar mijn hobbyclubs rijden. Natuurlijk zijn er pijntjes en kwaaltjes, maar ik mag niet klagen. Dat doe ik ook het liefst niet."
Even is het stil. Dan zegt ze: ,,Ik heb mijn hele leven hard gewerkt. Eerst in mijn ouderlijk huis, later bij verschillende werkgevers en in onze eigen zaak. Ook een gezin met vijf kinderen kost veel tijd en vraagt veel energie. Ik ben nu hard op weg naar de 91 jaar dus ik kan zeggen: van hard werken ga je niet dood. Dat zie je wel aan mij."
Kort Nieuws
Klompenboek
Stichting Brabantse Klomp brengt medio 2020 een boek uit en zoekt samen met Erfgoedvereniging Kèk Liemt verhalen en materialen voor deze uitgave. Beeldmateriaal mag gestuurd worden via e-e-mail: info@kekliemt.nl. Wie documentatie of foto's in bruikleen wil geven of schenken, kan elke maandag van 19.00 tot 21.00 uur en woensdag van 14.00 tot 16.00 uur terecht bij de Erfgoedkamer in het voormalig raadhuis, Keefheuvel 1.
