'Een uitgebreide maaltijd hoort bij het kerstfeest'
Niet iedereen zit met kerst samen met geliefden aan een rijkgevulde dis. Sommigen zijn mijlenver van huis of moeten werken. Matteo Bazzani (25) bijvoorbeeld. Hij maakt gewoon zijn ronde tijdens de laatste dagen van december, want ook dan hebben mensen immers zorg nodig. Bazzani is een van de tien Zuid-Europese verpleegkundigen die Zorggroep Elde Maasduinen dit jaar aantrok. Zijn collega Alexandra Bogdan is wel vrij, zij viert de geboorte van Christus met haar familie in Roemenië.
'Als kind ging ik ook zingend langs de deuren'
Zijn eerste kerst in het natte kikkerlandje aan de zee vertoeft Matteo voornamelijk in de wijk Breukelen. ,,Ik ben verpleegkundige in de thuiszorg. Op 25 en 26 december help ik mensen hun steunkousen aantrekken, met douchen of dien ik medicatie toe. Dit zijn gewone werkdagen voor mij. Op kerstavond ben ik vrij."
Die avond, waarop christenen herdenken dat Jezus ter wereld kwam in een oude stal, dat engelen hun loflied aanhieven en herders in aanbidding neervielen voor het pasgeboren kind, vormt voor Italianen het zwaartepunt van Kerstmis. Matteo: ,,In Italië eten we dan met de hele familie. Een grote maaltijd hoort bij tal van feesten. We koken zelf. Samen eten is belangrijk voor ons. We zitten dan met tien à twaalf mensen aan tafel, erg gezellig." De jonge verpleegkundige komt uit een gezin van vier: vader, moeder en de twee kinderen Matteo en zijn zus.
Bazzani wil zijn mede-verpleegkundigen een vleugje van de Italiaanse kerstsfeer laten proeven. Letterlijk en figuurlijk. ,,Op kerstavond kook ik voor mijn collega's, zodat we samen kunnen eten." Wat hij precies gaat bereiden, weet hij nog niet. ,,Mijn oma maakt altijd gnocchi. Dat gerecht hoort voor mij bij kerstavond."
Net als Nederlanders zetten Italianen een kerstboom. Mét kerststal. Matteo weet nog dat er vroeger thuis altijd twee sparren stonden. ,,Een grote en een kleine. Het kleintje was voor mijn zus en mij, de grote voor de volwassenen."
De kerstdagen brengt Matteo zonder zijn familie door, maar over niet al te lange tijd reist hij af naar Italië. ,,Mijn ouders zijn een maand geleden hier geweest en in februari ga ik naar Chieri. Dan is mijn moeder jarig."
WITTE KERST
Hij vervolgt: ,,Ik kom uit Noord-Italië, uit Chieri, een dorp niet ver van Turijn. Daar valt meestal sneeuw in de winter, ik heb vaak een witte kerst meegemaakt. Er wordt nu al geskied volgens mij. Ik houd van sneeuw, alles oogt dan zo rustig en romantisch. Alleen voor het verkeer is het lastig." De Italiaan woont sinds september met zijn collega's in De Molenwiek aan de Achterberghstraat. Boxtel bevalt hem goed. ,,Het is hier mooi, groen en rustig. Ik denk dat het voor een jong gezin fijn is om in Boxtel te wonen. Alleen is er voor jongeren 's avonds niet zoveel te doen. Maar het openbaar vervoer is prima, ik ben zo in 's-Hertogenbosch."
De man uit het land van Giuseppe Verdi, Enzo Ferrari en Paolo Maldini zette de stap om in Nederland te gaan wonen en werken omdat hij nieuwsgierig is naar andere culturen, naar nieuwe mensen. Voordat hij naar Boxtel kwam, kreeg hij drie maanden intensieve taallessen. ,,We hebben nog steeds elke week les. Op het opleidingsinstituut leerde ik al een aantal collega's van hier kennen."
Zorggroep Elde Maasduinen heeft de buitenlandse professionals aan zich weten te binden via bemiddelingsbureau European Multi Talent Group Health Care (EMTG). Dat zorgt onder meer voor taalscholing, op een locatie in Spanje en in Italië. De verpleegkundigen zijn formeel ook nog bij EMTG in dienst. In Nederland bestaat een groot tekort aan zorgmedewerkers, in Zuid-Europa zijn hoogopgeleide mensen te vinden die graag hier willen werken. Vandaar de keuze van de zorggroep om te investeren in medewerkers van elders. Die zijn inmiddels een paar maanden in Boxtel en omgeving actief. Matteo is het Nederlands al behoorlijk machtig, al kruidt hij de taal uiteraard met wat zuidelijke klanken. Het dialect is een verhaal apart. ,,Als ik het Brabants niet versta, schakelen mensen over op gewoon Nederlands."
ZINGENDE KINDEREN
Dat merkt ook zijn collega Alexandra Bogdan (34). Zij gaat met Kerstmis wel weg, naar haar vaderland Roemenië. ,,Ik ben vrij met kerst en werk op Nieuwjaarsdag." Ook voor haar betekent kerst vieren samen met familieleden koken en eten, maar niet op 24 december. Alexandra: ,,Voor de Italianen is kerstavond het hoogtepunt van het feest, Roemenen zijn dan wel druk bezig met koken, maar de uitgebreide maaltijd is op eerste kerstdag. Dan zijn we gezellig samen." Een traditioneel gerecht dat bij veel Roemenen op tafel komt is sarmale, gevulde koolbladeren. Ze vertelt over kinderen die op kerstavond zingend langs de deuren gaan. ,,Ze brengen speciale liedjes ten gehore en krijgen dan wat geld of snoep. Ik heb dat als kind ook gedaan." In de huizen prijkt een kerstboom, maar Jozef, Maria en de herders zijn in geen velden of wegen te bekennen. Ook het kindje in de kribbe ontbreekt. Bogdan: ,,Een kerststal zetten we in Roemenië niet. In Italië doen ze dat juist wel."
Alexandra is op de hoogte van de gewoontes en gebruiken in beide landen, omdat ze zowel in de Roemeense Donaudelta als op Sardinië en in Rome woonde. ,,Ik kom van oorsprong uit Roemenië. Op mijn negentiende ben ik naar Italië verhuisd. Daar heb ik gestudeerd." De verpleegkundige is naar Nederland gekomen omdat hier meer mogelijkheden liggen voor haar. ,,In Italië en Spanje is wel werk in de zorg, maar krijg je steeds kortdurende contracten. Dat is hier anders. In Nederland kan ik doorgroeien."
Van Rome naar Boxtel, dat is een hele verandering. Er zijn overeenkomsten: in beide plaatsen stroomt een rivier én staat een beeldbepalende basiliek, gewijd aan Sint-Petrus. Maar daarmee houdt de vergelijking ook wel zo'n beetje op. ,,Boxtel is niet zo groot, wel vriendelijk." ,,Veel mensen kennen elkaar, ze groeten ook. Houdoe," zegt Alexandra in onvervalst Brabants.
Dat ze taalgevoel heeft, is een 'understatement'. Ze spreekt Roemeens, Italiaans, Spaans, Engels en Nederlands. ,,Het Nederlands is niet eenvoudig. Ik ben gewend aan Romaanse talen, minder aan Germaanse. Mijn vader en een zus wonen in Roemenië, mijn moeder en mijn andere zus in Spanje. Mijn broer in Italië." Of ze haar familie mist? ,,We hebben regelmatig contact. Ik ben in september nog in Roemenië geweest voor de doop van een neefje. Dat was een groot feest. En nu ga ik dus weer."
DOOP
Over dopen gesproken, op 6 januari schuiven de Roemenen opnieuw aan de dis. ,,Wij vieren dan de doop van Christus in de Jordaan. In Italië is het die dag ook feest, vooral voor de kinderen." De vliegende heks Befana deelt dan cadeautjes uit aan de kinderen die lief zijn geweest. Wie stout was, vindt kolen in zijn schoen. Een equivalent dus van de Nederlandse Sinterklaas, maar dan zonder baard en schimmel. In Nederland ten slotte, is 6 januari de dag waarop Driekoningen wordt gevierd. Drie landen, drie feesten, één dag.
Tussen Kerstmis en 6 januari vindt de jaarwisseling plaats. Die vieren Matteo en Alexandra allebei, samen met hun collega-verpleegkundigen. In Amsterdam. ,,We gaan met z'n allen uit om het nieuwe jaar feestelijk in te luiden."
