Kerstwens voor
onbekende bajesklant
Tess duwt haar laptop open en activeert Word. Ze wil het maar achter de rug hebben. Die opdracht voor Nederlands achtervolgt haar al dagen. Hoe schrijf je in godsnaam een brief aan een gevangene die je helemaal niet kent van tenminste 300 woorden met een kerstwens als afsluiting?
Het lijkt me een rottige straf, gevangen zitten,
zelfs als je het verdient.
Tess staart naar het lege scherm en tovert er een reeks xxx'jes op, die ze vervolgens weer verveeld weghaalt. Wat zet je nou boven zo'n brief? Beste gevangene, Hoi bajesklant, Geachte moordenaar, Hallo overvaller, Hey engerd of Yo supergriezel? Ze grijnst. Dat wordt het dus niet. Ze besluit de aanhef open te laten en die later te bedenken. Misschien even googelen straks.
Maar wat gaat ze schrijven? Waar heb je het over met een vreemde en wat wens je zo iemand? Allerlei gemene dingen eigenlijk, maar dat is niet de bedoeling natuurlijk.
Tess duwt haar laptop van zich af, draait zich om en pakt haar ratje uit zijn kooi. Isis laat zich al die aandacht welgevallen en kruipt onder haar haren in haar hals en schiet haar mouw in. Tess grinnikt. Dan vist ze het diertje uit haar trui en zet het op haar schoot. Ze streelt zijn zachte warme velletje. 'Stel je voor dat ik jou niet had, dat ik opgesloten zat en maar een keer per dag een half uurtje of zo naar buiten mocht onder heel strenge bewaking. Niet zo lang douchen als je wilt, op je dooie akkertje op de wc zitten en een moppenboekje lezen of chips eten als je zin hebt.'
Met een zucht laat ze Isis weer in haar kooi glijden en sluit het deurtje.
Dan schuift ze opnieuw achter haar laptop en zucht eens diep. Als ze over de rand van haar scherm kijkt, ziet ze hoe de ondergaande zon een mooi rood-roze schijnsel in de lucht schildert.
Ineens weet ze wat ze gaat schrijven en hoe haar wens er uit moet zien. Haar vingers vliegen over de toetsen. Als haar vriendin Dayla een app'je stuurt reageert ze niet eens.
'Je mag een brief nooit beginnen met 'ik', dus maak ik even een soort onzinbeginzin die je (of moet ik u zeggen, dan lees overal maar u waar je staat, oké?) meteen mag vergeten, want dan kan ik gewoon toch met 'ik' beginnen zonder onbeleefd te zijn.
Ik zit op het atheneum – vierde dus - en we hebben voor Nederlands de opdracht een brief met een wens te schrijven. Niet algemeen maar voor iemand als jij, die dus iets gedaan heeft waardoor hij in de gevangenis zit. Wat dat iets is weten we niet en doet er volgens onze docent ook niet toe. Ik ben nog nooit in een gevangenis geweest, maar we zijn vorig jaar wel met de hele derde naar kamp Vught geweest. Dat is natuurlijk wel iets anders dan waar jij nu bent, want daar moesten mensen leven die niets gedaan hadden en toch gevangen zaten. Alleen omdat ze Joods waren. Kinderen zaten er ook, zo graatmager dat hun kleren om hun botten hingen als vodden. Ik heb er foto's van gezien. Allemaal kaalgeschoren koppies omdat ze vlooien en luizen hadden. Ik vond het griezelig erg. Moest er gewoon van huilen. Heel veel van ons trouwens.
Ik kan me eigenlijk niet voorstellen wat het betekent om gevangen te zitten en zoveel niet meer te hebben of te mogen. Geen mobieltje om naar vriendinnen of vrienden te appen, spelletjes op te doen, op Instagram te zitten, muziekclips te kijken of te lachen om filmpjes op YouTube. Je kunt ook vast geen films op Netflix kijken. Juist rond deze tijd zijn er zulke romantische! Maar misschien houd je helemaal niet van romantisch. Eerder van thrillers? Of actie? Flauwe grap dus. Het lijkt me wel erg om niet naar buiten te kunnen als je zin hebt om even uit te waaien. Ik moet soms onze Finna – IJslands hondje - uitlaten terwijl ik er totaal geen zin in heb, maar dat is toch iets anders. Ik kan zomaar de deur uit als ik wil.
Jij hoeft je 's morgens natuurlijk nooit af te vragen wat je die dag nou weer eens aan gaat trekken, want je hebt vast een gevangenisuniform ofzo. Lijkt me niks: allemaal hetzelfde en elke dag hetzelfde. Is dat trouwens ook oranje zoals de serie 'Orange is the new black?' Een kerstboom met lampjes en ballen zul je in je cel ook niet hebben, laat staan cadeautjes krijgen of een gezellig kerstdiner met je familie, hoe suf dat soms ook kan zijn. Dat zul je best wel missen. Of lekker chillen met je vrienden en uitgaan tot zo laat je maar wilt of mag. Mijn ouders zijn best streng vind ik, maar dat snap ik (soms) ook wel. Moeten jullie eigenlijk op een vaste tijd gaan slapen daar? Ook als je helemaal nog geen slaap hebt? En het eten? Je kunt natuurlijk niets kiezen. Eten wat de pot schaft dus. Brrrr. Vreselijk als het rode kool is want daar heb ik een grote hekel aan. Of vlees met van die vetrandjes. Daar griezel ik altijd van.
Het lijkt me een rottige straf, gevangen zitten, zelfs als je het verdient.
Mijn wens voor jou is dat er in deze kersttijd iets gebeurt waardoor je minder eenzaam of verdrietig bent. Misschien een onverwacht bezoekje – als dat mag – of deze brief, want als ik een voldoende haal, gaat mevrouw Hoeke van Nederlands ze echt naar de gevangenis versturen. Dat heeft ze beloofd en als die iets belooft, doet ze het altijd. We hebben vorig jaar een muziekochtend gehad in de klas met een bekende sing-a-song-writer. Teksten maken op ritmes en met muziek. En vlak voor de kerstvakantie organiseerde ze een oliebollenochtend. Had ze zelf voor ons gebakken. Vet en vet was het! Dit jaar gaan we op de open dag van onze school een toneelstuk opvoeren. Lachen!
Nu ga ik stoppen, want ik zit vast al aan de 300 woorden – oh het zijn er zelfs bijna 600 geworden! - en je zit vast niet te wachten op nog meer.
Dag dan, ik wens je nog veel sterkte met de rest van je gevangenisleven, groetjes,
Tess leest de tekst nog eens over. Hier en daar haalt ze een woordje weg, soms een deel van een zin en knikt dan tevreden. Als zij die gevangene was, zou ze er best blij mee zijn, denkt ze. Iemand die aan je denkt ook al ken je haar niet. Dat voelt toch minder eenzaam.
Ineens weet ze wat ze erboven zal zetten. 'Beste onbekende'. En ook wat eronder komt: een kerstengel.