BOXTEL HERDENKT BEVRIJDING BIJ VERZETSMONUMENT KAMPINA
'Blijf vertellen, want vrijheid is niet vanzelfsprekend'
HENK VAN WEERT
We moeten over de Tweede Wereldoorlog blíjven vertellen. Dat was de boodschap van waarnemend burgemeester Fons Naterop zondagmiddag bij het verzetsmonument aan de rand van de Kampina. ,,Het is voor ons vanzelfsprekend om in vrijheid te leven. Maar dat ís het niet. Iedereen heeft recht op de verhalen over de oorlog. Opdat wij nimmer vergeten."
Op een zondag dicht bij 24 en 25 oktober, de dagen dat Boxtel in 1944 werd bevrijd, komen sinds zestien jaar vele tientallen mensen samen in de buurtschap Roond. Daar werd in 2003 een gedenkteken opgericht dat herinnert aan de verzetsmensen die in de laatste weken van de oorlog 106 Airbornes verborgen hielden voor de Duitse bezetter.
WE'LL MEET AGAIN...
Elk jaar is het fraai najaarsweer tijdens de herdenking, maar deze keer regende het. Desondanks voltrok zich een stemmige plechtigheid die ook een feestelijk karakter kreeg. Dat was met name te danken aan de inbreng van zangeres Charlotte Pennings die, begeleid door de Swanee Bridge Jazzband, swingende klanken over de ruim honderd bezoekers uitstrooide. Uiteraard 'We'll meet again' en 'The White cliffs of Dover', enkele liedjes waarmee de Britse zangeres Vera Lynn de geallieerde soldaten aan het front moed in zong.
BOXTELSE HULP
Voorzitter Wim Ketelaars van evenementenstichting Boxtel Vooruit heette alle bezoekers welkom. In het bijzonder de kleinzoon van Mervin Stomberg, een van de Amerikaanse militairen die uit de lucht werd geschoten door de Duitsers. Deze John Ginger is samen met zijn moeder en haar zus in Nederland om de bevrijdingsfestiviteiten mee te maken. Hij bezocht zondag ook de festiviteiten in Gemonde.
Vrijdag bezochten zij de schuilplaats op de Kampina waar hun vader en opa - met een ernstige hoofdwond - samen met ruim honderd andere Airbornes wekenlang verbleef. Ginger toonde zich na afloop onder de indruk van de wijze waarop Boxtel jaarlijks stilstaat bij de gebeurtenissen van 75 jaar geleden. ,,Zonder de Boxtelse hulp zou ik er nu niet zijn..." Uit erkentelijkheid schonk hij het uniformjasje van Mervin Stomberg zaterdag aan museum MuBo.
MEEDOEN!
Burgemeester Naterop wees op de artikelen die onder meer in deze krant verschenen over de bezetting, maar ook op de tentoonstelling in museum MuBo en de activiteiten in de bibliotheek aan de Burgakker. ,,Het levert mooie beelden op van destijds. Het is goed én nodig dat deze verhalen worden overgedragen op nieuwe generaties." Naterop verbond het begrip vrijheid bovendien aan een eeuw algemeen kiesrecht. ,,In vrijheid kunnen kiezen schept verantwoordelijkheid. Democratie gééft en vráágt. Het vraagt om mee te doen in de maatschappij. Zeker nu, in een tijd waarin polarisatie gemeengoed lijkt te worden..."
Samen met basisschoolleerlingen Daan van der Vleuten en Femke Santegoeds legde Naterop een krans bij het verzetsmonument namens de Boxtelse burgerij. Uit hoofde van het gilde Sint-Barbara & Sint-Joris, dat het gedenkteken heeft geadopteerd, plaatste koning Hilde van den Broek eveneens bloemen. Freek Claasen bracht aansluitend een indrukwekkende vendelgroet.
OPMARS GESTUIT
Hoe de laatste dagen van de bezetting verliepen, werd uitvoerig uit de doeken gedaan door heemkundige Hans van Liempt. Hij vertelde hoe Airbornes, die met zweefvliegtuigen werd aangevoerd tijdens Operatie Market Garden, tevergeefs probeerden aansluiting te zoeken bij de vanuit het oosten naderende Schotten van de 51e Highland Division. Die werden echter in hun opmars gestuit doordat de Duitsers onder meer de brug over het Omleidingskanaal van de Dommel in de Schijndelsesdijk opbliezen.
Uiteindelijk trokken de Amerikaanse militairen op 24 oktober aan het begin van de avond Boxtel binnen. Een dag later arriveerden de Schotten nadat zij onder vijandelijk vuur een noodbrug over het Boxtelse kanaal hadden weten te leggen. Op die manier beleefde Boxtel precies driekwart eeuw geleden een dubbele bevrijding.
De plechtigheid aan de rand van de Kampina werd traditioneel opgeluisterd door een koperensemble van de Gildenbondsharmonie terwijl leden van Scouting Boxtel een erewacht vormden. Ook diverse vertegenwoordigers van de Stichting Veteranen Boxtel gaven acte de présence.
Na afloop van de herdenking schonken Kubra Atalay, Monique In 't Groen en Marion de Koning, die samen het herdenkingscomité van Boxtel Vooruit vormen, borreltjes oranjebitter. Het gilde trakteerde op koffie, thee en cake.
COLLABORATIE IN BOXTEL (1940-1945)
Lokaal historicus verhaalt over
zwarte pagina's tijdens WOII
Wie heulden in de Tweede Wereldoorog met de vijand in Boxtel en waarom? Deze pijnlijke doch intrigerende vraag stond dinsdagavond centraal in bibliotheek Boxtel. Lokaal historicus Marc Cleutjens (voormalig directeur/hoofdredacteur van deze krant) ging dieper in op vragen van filmmaker Hans van Liempt over collaboratie in Boxtel.
Cleutjens bestudeerde de aard en de omvang van collaboratie in deze gemeente en richtte zich daarbij vooral op de rol van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB). In meerdere publicaties, waaronder vorige week in deze krant, beschreef hij de rol die NSB-burgemeester René Thomaes speelde van oktober 1941 tot Dolle Dinsdag (5 september 1944).
In de bibliotheek verhaalde Cleutjens over vermeende collaborateurs: meer dan honderd 'foute' inwoners werden na de bevrijding geïnterneerd. De interessante lezing werd onder meer bezocht door drie (oud-)burgemeesters. Meer over het werk van de Boxtelse historicus en journalist is te vinden op www.marccleutjens.nl.
FOTO ONDER: Interviewer Hans van Liempt (links) bevroeg lokaal historicus Marc Cleutjens over collaboratie Boxtel tijdens de Tweede Wereldoorlog. (Foto: Peter de Koning).
