WERKGROEP KWEEKT BEGRIP VOOR MENSEN MET HERSENAANDOENING
'Stel niet dementie, maar de mens centraal'
PÅL JANSEN
Liefst duizend mensen met dementie leven er over enkele jaren in Boxtel en achthonderd daarvan blijven thuis wonen, zo weten de leden van de werkgroep Dementievriendelijke Gemeente. Tegelijkertijd zijn er minder jongeren en volwassenen om de zorg voor deze mensen op zich te nemen. Iedereen moet een tandje bij schakelen, is de gedachte. De werkgroep organiseert donderdag 19 september een bijeenkomst in Sint-Ursula aan de Baroniestraat. Want hoe ga je als buitenstaander om met dementie?
,,Stel, je ziet iemand een beetje verward doen in een winkelcentrum; schreeuwen, verdwaasd rondlopen. Wat zou jij doen?", vraagt Charlotte de Reeper (namens stichting Alzheimer lid van de werkgroep Dementievriendelijke Gemeente) mij. Het is een pijnlijke kwestie die ze mij voorlegt met een nog pijnlijker antwoord. ,,Ik zou waarschijnlijk snel doorlopen", geef ik mijn eerlijkste reactie.
Niet iedere 'verwarde persoon' (deze term wordt dikwijls in de krantenkoppen gebruikt voor personen die eigenaardig verdrag vertonen) heeft dementie. Maar het komt regelmatig voor van wel. En zo iemand heeft op dat moment ondersteuning nodig. Dat is precies de reden dat de Boxtelse werkgroep een campagne voert onder de prikkelende leus 'Vergeet dementie, onthoud de mens'. ,,We zeggen daarom ook niet 'dementerenden', maar 'mensen met dementie'", aldus gerontoloog Diny Stolvoort die ook deelneemt in de werkgroep. Ineke Matheeuwsen, namens ContourdeTwern lid van de groep: ,,Het draait om bewustwording."
Over dementie bestaan best veel misverstanden. Zo krijgen niet alleen senioren te maken met dementie, maar ook mensen van middelbare leeftijd: van de naar schatting 280.000 Nederlanders met een vorm van dementie zijn er 12.000 onder de 65, blijkt uit cijfers van Alzheimer Nederland en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ook is voor veel mensen niet altijd duidelijk hoe om te gaan met iemand die verward gedrag vertoont. ,,Tijdens de lezing op 19 september belicht ik ook de sociale kant van dementie", aldus Stolvoort.
CANDID CAMERA
Tijdens de lezing wordt ook een film getoond waarvoor de leden van de werkgroep de straat op gingen. Er werd een actrice ingehuurd die op de Markt en in winkelcentrum Oosterhof 'verward gedrag' vertoonde. Oftewel; iemand met dementie werd nagespeeld. Alles werd op een soort candid camera-wijze opgenomen in samenwerking met vrijwilligers van Omroep Dommelland. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de video en deze wordt op korte termijn gepubliceerd door de omroep. Een datum is echter nog niet bekend.
STIMULUS-RESPONS
,,Mensen met dementie voelen alles goed aan. Je krijgt vaak 'stimulus-respons': als iemand boos reageert, dan wordt gereageerd op dát gevoel", legt Stolvoort uit. ,,Als je als buitenstaander niet weet welke signalen bij de mens horen en welke signalen bij de aandoening, dan kan je ook niet adequaat reageren." De Reeper: ,,Mensen met dementie zijn vaak gedesoriënteerd en krijgen tegelijkertijd veel prikkels binnen. Verwardheid zie je bijvoorbeeld vaak bij betalen aan de kassa." Matheeuwsen: ,,Dan komen er nog vragen op hen af over alle zegeltjes en het bonnetje."
Via de website samendementievriendelijk.nl is een korte, gratis online cursus te vinden over de methode GOED, die staat voor Geruststellen, Oogcontact maken, Even meedenken. De training geeft een korte impressie van bepaalde situaties waar mensen met dementie mee te maken krijgen en hoe anderen daarmee het beste om kunnen gaan.
Tijdens de sessie in Sint-Ursula op donderdag 19 september wordt dieper ingegaan op het thema dementie. Inloop is vanaf 19.00 uur. Er is onder meer een lezing van Stolvoort met als titel 'Vergeet dementie en onthoud de mens'. Tevens wordt de film die op de Markt en in het winkelcentrum is gemaakt, getoond. Na een pauze van twintig minuten, kunnen mensen reageren op de video en vragen stellen aan het panel, bestaande uit diverse specialisten.