BOXTEL GING 25 JAAR GELEDEN FORS OP DE SCHOP MET OMBOUW RIJKSWEG A2 EN AANLEG KEULSEBAAN
1994: grondverzet, beton storten en asfalt draaien...
HENK VAN WEERT
Tijdens een zomeravondwandelingetje in de omgeving van de visplassen Vorsenpoel en Den Hulzer, viel mijn oog op de aanduiding boven de fietstunnel onder de rijksweg A2. Naast de naam Onrooi, waarmee een van de oude Boxtelse buurtschappen in herinnering blijft, ook het jaartal 1994. Aanleiding om eens door de ingebonden jaargang van deze krant uit die tijd te bladeren. Boxtel ging dat jaar letterlijk en figuurlijk op de schop. Oorzaak? De ombouw van de rijksweg A2 én de aanleg van de Keulsebaan, toen nog Zuidelijke Hoofdweg geheten.
Bij de ombouw van de belangrijkste noord/zuidverbinding van Nederland, moest de autoweg N2 onder meer vrijgemaakt worden van kruisingen vol verkeerslichten. Oók ter hoogte van Boxtel, een plaatsnaam die destijds vrijwel dagelijks voorbijkwam tijdens de filemeldingen op de autoradio. In 1994 waren de werkzaamheden om de N2 tussen 's-Hertogenbosch en Eindhoven te transformeren tot snelweg A2 al enkele jaren aan de gang. Maar juist toen, een kwarteeuw geleden dus, bereikten de werkzaamheden in deze gemeente hun hoogtepunt.
Er werd begonnen met de bouw van viaduct Sint-Charles (A2-afslag 25) en bij Den Oorsprong (afslag 26) werden de op- en afritten voltooid. Ter hoogte van de Schijndelseweg raakte Boxtel zijn derde aansluiting op de rijksweg kwijt. Daar werd viaduct Peters Hoek opgetrokken, zónder op- en afritten. Ook het in de inleiding genoemde fietstunneltje vormde een van de zogeheten kunstwerken die in opdracht van Rijkswaterstaat werden gerealiseerd, net als een eindje verder de spoortunnel Duits Lijntje en de fietstunnel tussen de Vrilkhovenseweg en de Hogenbergseweg in Liempde.
PROCEDURES
Naast de werkzaamheden aan de rijksweg, die overigens in 2013 werd verbreed van een vier- naar een zesbaans weg, werd ook begonnen met de aanleg van de Keulsebaan, destijds nog aangeduid als Zuidelijke Ontsluitingsweg. Dit karwei startte met het deel tussen de A2 en de Eindhovenseweg. Maar tegen het vervolg naar bedrijventerrein Ladonk, met onder meer de tunnel onder het spoor tussen Boxtel en Best, liepen nog procedures.
In afwachting van definitieve toestemming door de Kroon, besliste de Raad van State in oktober 1994 dat ook het tweede deel van de Keulsebaan (tussen de Eindhovenseweg en Boseind) gerealiseerd mocht worden. Daarmee kwam een einde aan een felle en decennia lange strijd waarmee bezwaarmakers de aanleg van een zuidelijke ontsluiting van Ladonk vertraagden. Op het moment dat in Den Haag groen licht werd gegeven, was de aanleg van rotonde De Goor nabij restaurant De Keulse Caar (sinds deze maand omgedoopt tot De Koetsier) in volle gang.
De aanleg van de Keulsebaan werd mede gefinancierd door het Rijk, maar daarvoor had Boxtel wel zijn middelste oprit van de A2, bij Peters Hoek dus, moeten laten varen. Een beslissing die in de jaren erna, en soms nóg, door criticasters als een bestuurlijke dwaling werd gezien. Momenteel wordt door het gemeentebestuur van Boxtel gelobbyd om via een parallelweg langs het Omleidingskanaal van de Dommel het doorgaand verkeer van de Schijndelsedijk om te leiden. Niet langer door de bebouwde kom dus, maar naar óf oprit 25 óf 26 van de rijksweg. Hieruit mag geconcludeerd worden dat 25 jaar na het sluiten van deze destijds landelijke bottleneck op de nationale noord/zuid-route die aansluiting nog altijd node wordt gemist in deze contreien.
VORSTAKKERS
Al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw had Boxtel plannen om het vrachtverkeer van en naar Ladonk uit de dorpskern te weren. De werkzaamheden aan de Weg door de Vorstakkers, die vanaf de destijds bestaande spoorwegovergang bij Vion naar de Eindhovenseweg moest gaan voeren, werden op last van de bestuursrechter stilgelegd. Het asfalt dat aan het einde van de jaren tachtig na jarenlang procederen was gestort, werd weer opgebroken. Boxtel koos daarna voor een zuidelijker tracé, maar vond ook daarin tegenstand, met name van buurtbewoners en milieuvereniging Het Groene Hart. Uiteindelijk mocht deze Zuidelijke Hoofdweg toch worden voltooid; de weg werd bij de feestelijke opening in 1995 door toenmalig minister Annemarie Jorritsma omgedoopt tot Keulsebaan.
Die is vandaag de dag ook toe aan een opwaardering. Dat is als gevolg van de voorgenomen sluiting van de dubbele overweg in de Tongersestraat. Daardoor wordt het verkeer op de Keulsebaan aanzienlijk drukker, zo hebben verkeerskundigen berekend. En dus wil Boxtel de twee rijbanen verdubbelen op het eerste traject, dus tussen de A2 en rotonde De Goor. Maar net als destijds bij de realisering kunnen ook deze werkzaamheden nog wel even op zich laten wachten. Vooralsnog niet vanwege lokale protestacties, maar vanwege (inter)nationale regelgeving. Bij bouwprojecten in de buurt van waardevolle natuurgebieden, zoals de Kampina in Boxtel, moet de toename van stikstofuitstoot gecompenseerd worden. De wijze waarop het Rijk dat wilde doen in haar Programma Aanpak Stikstof (PAS) voldoet echter niet aan de Europese normen, oordeelde de Raad van State eerder dit jaar. En dus moet een nieuwe stikstofregeling opgesteld worden. En dat lijkt geen eenvoudige opgave...
OPKNAPPEN CENTRUM
Met de komst van de Keulsebaan kon de gemeente eindelijk aan de slag met de langgekoesterde wens om het centrum op te knappen. Nu het vrachtverkeer zich niet langer door de nauwe straatjes wurmde, kon een voetgangersgebied gerealiseerd worden. En dus ging ook in hartje Boxtel de zaak op de schop. Nog in 1994 werd de winkelpromenade in de Stationstraat geopend. Drie jaar later, in 1997, werd de Rechterstraat afgesloten voor motorvoertuigen. Juist nu zijn ook die beide straten weer toe aan een opknapbeurt. Dit jaar werden daarvoor twee plannen gelanceerd, ontstaan uit burgerinitiatieven.
