MANOUK (20) STUDEERT AF AAN SINTLUCAS EN BESCHILDERT PORTRETURNEN
Schaduw asvaas toont silhouet overledene
JULES HAMELEERS
Verdrietige gebeurtenissen brengen ook altijd mooie dingen met zich mee. Het is een cliché, maar in het geval van de Portret Urn zeker waar. De 'vaas' bewaart de as van een overleden persoon, maar is tegelijk een sculptuur van diens silhouet. Wanneer Manouk Streur (20) uit Boxtel, die de urnen beschilderde voor haar afstudeerproject, haar creativiteit erop loslaat wordt het helemaal een bijzonder kunststuk. De beschilderde vazen zijn vanaf morgen te zien tijdens de eindexpositie van SintLucas.
In 2017 liep Manouk al stage bij een ander bedrijf van de eigenaresse van Portret Urn, Nadia Gonegaï Atelier. ,,Ik had het idee dat ik nog veel meer kon leren van Nadia, dus daarom wilde ik nog een keer terug. Ze kent m'n sterke en zwakke kanten en weet hoe ze me op een hoger niveau kan brengen."
En nu dus Portret Urn BV. Manouk zit op haar knieën voor een van de urnen en zet hem voor een witte muur. Met de zaklamp van haar telefoon laat ze zien wat de asbus zo bijzonder maakt. De kruik lijkt in eerste instantie gewoon een kunstwerk of vaas met reliëf: rondom het voorwerp lopen ringen, waardoor de contour ervan ribbels krijgt. Wanneer er een lamp op schijnt, laat het beeld iets heel anders zien: in de schaduw is een zeer gedetailleerd silhouet van het gezicht van een mens te onderscheiden. Manouk: ,,Iemand is heel goed te herkennen. We kunnen alles erin verwerken: pukkeltjes, een onderkin, een bril, echt alles."
GEHEIM
De urnen worden gemaakt van kunsthars, waardoor ze niet breekbaar zijn. ,,Veel mensen denken dat ze van keramiek zijn. Als mensen bang zijn dat ze er te voorzichtig mee moeten omspringen, gooien we wel eens met een showmodel, om te laten zien dat dat echt niet nodig is", legt Manouk uit. Aan de hand van foto's worden drie ontwerpen gemaakt, waar de nabestaanden uit kunnen kiezen. Het is namelijk heel belangrijk dat mensen hun geliefde herkennen in de schaduw van de Portret Urn. Hoe vanuit dat ontwerp precies de vaas wordt gevormd, wil Manouk niet vertellen. ,,Er zit patent op het ontwerp, dus dat is geheim", lacht ze.
En door Manouks beschilderingen worden de bijzondere asvazen nog unieker. ,,Voorheen konden mensen alleen kiezen uit basiskleuren, brons is het populairst, of een 'wenskleur', zoals precies de kleur van hun fiets bijvoorbeeld. Ik ontwierp een derde kleurlijn: ik beschilder de urnen, waardoor mensen zelf kunnen kiezen wat voor patroon ze erop willen." En daardoor wordt de as van een dierbare een echt kunstwerk: ,,Normaal staat een urn op een kast of op een schouw. Waarom mag het niet specialer? Op deze manier is de urn een gewoon beeld, maar als je de lamp aanzet of het verhaal erbij vertelt, dan wordt het echt bijzonder."
ONTLADING
Toen Manouk pas twee weken stage liep bij Portret Urn, zette Nadia Gonegaï haar al meteen aan het werk. ,,Er kwamen mensen binnen die een bijzonder ontwerp op een urn wilden. Nadia wist dat ik goed kan schilderen, dus ze vroeg mij om het te doen", vertelt Manouk trots. ,,Ik was erbij toen de familie van de overledene de urn voor het eerst zag en dat was heel bijzonder. Er was veel emotie en ontlading; toen voelde ik me heel waardig."
Voor haar afstudeeronderwerp beschilderde ze vier Portret Urnen. Voor de eerste twee werken verzon ze zelf een persona, twee andere bedacht haar stagebegeleider Nadia. De eerste verzonnen persoon was een oudere man, waarvoor ze een Oostenrijks landschap schilderde; de tweede urn stelt een jongere jongen voor, die beschilderd is met een oranje lijnenspel. Als derde verzon ze een optische illusie: van veraf lijkt de vaas effen, maar van dichtbij staat er een ingewikkeld patroon op. De laatste vaas heeft een kitscherig uiterlijk: 'trailerpark barok', zoals Nadia en Manouk het noemen. ,,Daarmee leer ik om goed naar mijn klant te luisteren en iets te maken waar iemand tevreden mee is, ook al is het misschien niet mijn smaak. Maar het blijft wel lastig om het dan mooi te vinden", glimlacht Manouk.
Sommige mensen in de omgeving van de jonge Boxtelse vinden het ingewikkeld om over haar stage te praten. ,,Soms reageren mensen er wel raar op of willen ze er niet over praten. Omdat het over de dood gaat, rust er soms nog een taboe op. Mensen kappen het gesprek snel af." Maar Manouk vindt dit niet nodig: ,,Iedereen verdient een mooi einde."
EXPOSITIE
De eindexpositie van de Boxtelse vestiging van de creatieve vakschool SintLucas vindt plaats vanaf morgen, vrijdag 14 juni, tot en met vrijdag 21 juni aan de Burgakker 17. Op werkdagen is de tentoonstelling open van 10.00 tot 16.00 uur, op zaterdag van 11.00 tot 15.00 uur. Naast Manouk presenteren zo'n driehonderd andere studenten hun eindopdrachten. Er is werk te zien van studenten van de opleidingen Vormgeven en Ambacht (afdelingen creatief vakman glas, keramiek, leer, textiel en decoratie- en restauratieschilder) en Vormgeven Product, Ruimte en Media.