JAN SWINKELS EN WILLEM VAN VOSSEN TROTS OP HISTORISCHE COLLECTIES BOXTEL
'Er is in museum MuBo écht iets moois ontstaan'
HENK VAN WEERT
Hij geeft toe dat-ie niet stond te trappelen toen het plan ontstond om vier historische collecties samen te voegen op één locatie. Maar vijf jaar nadat Museum Boxtel werd geopend, is Jan Swinkels (83) uitermate content. ,,Het is geweldig wat hier tot stand is gebracht. Boxtel mag zich gelukkig prijzen met MuBo."
Swinkels was een van de drijvende krachten achter historisch museum 'Piet Dorenbosch'. Dat was was gevestigd in het monumentale Hofje aan de Markt en vernoemd de eerste voorzitter van Heemkunde Boxtel. Al lang voor de opening in 1995 stelde de Boxtelaar exposities samen over uiteenlopende onderwerpen. Vaak waren ze te zien tijdens feestelijkheden die werden georganiseerd door evenementenstichting Boxtel Vooruit waarvan hij jarenlang bestuurslid was. Swinkels koesterde, samen met een trouwe ploeg vrijwilligers, de Dorenbosch-collectie. Geen wonder dat hij wat terughoudend reageerde toen het gemeentebestuur het idee lanceerde om vier geschiedkundige verzamelingen samen te brengen.
Uiteindelijk werd in maart 2014 - na twee jaar voorbereiding - in een leegstaande, drie verdiepingen tellende vleugel van Sint-Ursula museum MuBo geopend. Daar werd de historie van Boxtel, zoals die in 'Piet Dorenbosch' te zien was, onderdeel van de permanente tentoonstelling. Samen met objecten van het vroegere museum voor volksdevotie ('Gaudete'), de verzameling van stichting Hendrik Verhees en attributen van het plaatselijke gilde Sint-Barbara & Sint-Joris. Dat gebeurt aan de hand van 49 thema's uit de Canon van Boxtel, waarin de belangrijkste historische lokale gebeurtenissen zijn samengebracht.
UITERST TEVREDEN
,,Ik maakte me destijds oprecht zorgen hoe de collectie van 'Piet Dorenbosch' zou worden overgedragen, maar ben uiterst tevreden hoe dat allemaal tot stand is gekomen. Er is hier in MuBo echt iets moois ontstaan", zegt Swinkels, die ondanks zijn gevorderde leeftijd nog regelmatig als vrijwilligers actief is in het museum. Samen met overigens ruim vijftig anderen.
Secretaris Willem van Vossen van het MuBo-bestuur, zelf een van die vrijwilligers, is blij met Swinkels en de overige mensen die zich inzetten voor het museum. ,,Jan is onze vaste restaurator. Als oud-docent van mbo-school SintLucas heeft hij verstand van schilderijen en beelden." Swinkels vult aan: ,,Ik heb thuis nog alle kleuren verf en kan dus makkelijk monsters opzetten om te zien wat het best gebruikt kan worden om iets te herstellen. Bovendien houd ik rekening met de verkleuring die op kan treden", vult Swinkels aan.
Op de zolder van zijn monumentale herenhuis aan de Molenstraat zijn decennialang panelen gemaakt met afbeeldingen en informatie voor de verschillende exposities. Door de jaren heen moeten honderden panelen zijn gemaakt, misschien wel duizend. ,,Hoeveel precies? Ik weet het niet, ik heb ze nooit geteld. Maar we hebben een ladenkast vol", grinnikt Swinkels. ,,En nog steeds op donderdag komen we bij ons op zolder met enkele mensen bij elkaar. Jo Hazenberg en Frans Kappé zijn er iedere week. Momenteel bekijken en beschrijven we filmbeelden uit de Tweede Wereldoorlog." Die beelden wil MuBo vanaf eind augustus laten zien in een tentoonstelling over de jaren 1940-1945. ,,We installeren daarvoor een touchscreen", weet Van Vossen.
MUSEUMREGISTER
Hoewel hij moeilijk kan kiezen, vindt Swinkels het immense schilderij van Jan Kruijsen over het Heilig Bloedwonder een van de mooiste objecten die te zien is in MuBo. Het is afkomstig uit de nalatenschap van Ben van der Ven, de grondlegger van de collectie Gaudete, en is op hout geschilderd.
Voor Van Vossen is het glas-in-loodraam uit het voormalige klooster Sint-Charles, die in de jaren negentig moest wijken voor de uitbreiding van de rijksweg A2, een topstuk. Gered van de sloop door oud-heemkundevoorzitter Dik Bol...
MuBo heeft in de voorbije vijf jaren een flinke naamsbekendheid opgebouwd, stelt de MuBo-secretaris: ,,Mensen weten ons te vinden als ze niet weten waar ze heen moeten met oude voorwerpen. We accepteren bijna alles, maar waken er daarbij wel voor het afvoerputje van Boxtel te worden."
De toekomst ziet Van Vossen met vertrouwen tegemoet. ,,We hebben met het gemeentebestuur een vijfjarig prestatiecontract afgesloten en op korte termijn hopen we binnen niet al te lange tijd hopen we officieel erkend te worden door het Museumregister Nederland. Daardoor kunnen we meer landelijke subsidiefondsen aanspreken, maar het zou ook betekenen dat de Museumkaart geldig wordt in MuBo." Daarnaast wordt binnenkort gestart met de herinrichting van de vaste expositie.
OPEN DAG LUSTRUMFEEST MUBO TREKT ZO'N 150 BEZOEKERS
'Nooit geweten van Boxtels rijke sigarenindustrie'
De familie Van Haaren keek haar ogen uit tijdens de open dag die zondag werd gehouden ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van Museum Boxtel (MuBo). Vader Ferdy was er voor het eerst en was onder de indruk. Oók bij de oude ambachten die werden getoond. Zoals de sigarenmaker die vertelde over de tijden dat Boxtel een florerende tabaksindustrie kende. ,,Nooit geweten", erkende Ferdy.
Ferdy's kinderen Madelon (bijna zeven) en een jaar jongere broertje Lex zitten op de Angelaschool tegenover MuBo en waren al wel eens in het museum. Ze hebben zich deze middag prima vermaakt met oud-Hollandse spelletjes. ,,Vooral met sjoelen was ik goed", glundert het meisje. ,,Maar ja, wat wil je... Dat leer ik van oma!"
Ook Lex lacht breeduit. Hij heeft zojuist alles omver gegooid bij het blikken werpen. Maar hij was ook onder de indruk van een machine met een enorm wiel eraan op de tweede verdieping van MuBo. Het is een kalander, een linnenpers uit een van de vele weverijen die Boxtel ooit rijk was: een van de objecten die aan de basis stonden van de MuBo-collectie.
MuBo is een mooi museum, vindt vader Ferdy. ,,Echt de moeite van een bezoek waard en heel erg op kinderen gericht." Echtgenote Saskia bezocht het museum via het schoolbezoek van haar kinderen al eens eerder en onderstreept de woorden van haar man. ,,En uiteraard hebben we met de kinderen meegedaan aan de speurtocht. Maar ik geloof niet dat we de antwoorden in zullen leveren. Er zijn weliswaar kaartjes voor de Efteling te winnen, maar dan moeten we tot de prijsuitreiking wachten en dat zit er vandaag niet in...", vertelt ze.
PRIJSVRAAG
Uiteindelijk zullen zo'n honderdvijftig mensen de open dag van MuBo bezoeken. Secretaris Willem van Vossen is halverwege de middag tevreden. ,,Je weet vooraf nooit hoeveel publiek erop afkomt. Maar de mensen zijn enthousiast en dat is belangrijk."
De prijsvraag wordt uiteindelijk - na loting - gewonnen door Floris en Boris Ketelaars.
INZETJE: Floris en Boris Ketelaars wonnen een dagkaart om met vier personen attractiepark Efteling te bezoeken. (Foto: Paul Deelen).
FOTO LINKS: Tijdens de open dag in museum MuBo was te zien hoe in vroeger jaren sigaren handmatig werden gemaakt. Boxtel kende in de 19e en 20e eeuw een bloeiende tabaksverwerkende industrie. (Foto: Gerard Schalkx).
