RIJKSWATERSTAAT START LANGS DE A2 MET KAP VAN 2.100 BOMEN
'Waarde van populier wordt onderschat'
Rijkswaterstaat startte gisteren met de kap van ruim 2.100 populieren langs rijksweg A2 tussen Boxtel en Best. In 1994 werden ze nog geplant als symbool voor de 19e-eeuwse klompenindustrie in de Meierij. Zonde dat de canadassen verdwijnen, vinden sommigen. Maar een steeds groter groepje houtliefhebbers ziet er juist een spectaculaire terugkeer in van het kenmerkende coulisselandschap in de regio.
PÅL JANSEN
Vers zaagsel waait over een stuk leemachtig bosgrond, gelegen aan de Bestseweg naast de A2. Frans van Beerendonk, Frans van Boeckel en René Westerlaken van de Brabantse Populierenvereniging en Job Wittens van Peppelhout (een bedrijf dat is gespecialiseerd in bewerking van populieren) staan tussen de bomen, waarvan een aantal al is gekapt. Zij zijn initiatiefnemers of onderdeel van populierenplatform We Houden Jullie Hier. De mannen zien niet alleen bomen die gaan verdwijnen, maar beelden zich tegelijkertijd de herplant van duizenden populieren in.
De kap is door deze groep van een nood in een deugd gemaakt. Een januaristorm in 2018 smeet diverse bomen de snelweg op. Na een inspectie werd besloten de meest risicovolle als eerste te rooien; nu volgt de rest. 235 van de gekapte bomen zijn eigendom van de gemeente Boxtel en 283 van Best. Rijkswaterstaat heeft er 1593 in bezit. De Brabantse Populierenvereniging krijgt de Boxtelse en Bestse stammen, over die van Rijkswaterstaat word gesproken. Doel? Zoveel mogelijk van het hout verwerken tot hoogwaardige producten voor de bouwsector, zoals plafonds en wandbeklet nogding. Van Boeckel, geeft aan dat populieren vaak ten prooi vallen palletbouwers, klompenmakers of luciferproducenten: ,,De productiewaarde van populieren wordt onderschat."
Job Wittens van Peppelhout: ,,Door het hout te stomen, kan dit zelfs gebruikt worden als gevelhout." Het platform waar hij deel van uitmaakt, een soort samenwerkingsverband van diverse partijen (van natuur tot bouw), moet de populierenmarkt in de regio nieuw leven inblazen.
Op een steenworp afstand van Wittens staan enkele meubels en er is zelfs een loopbrug van populierenhout over een sloot opgesteld: houten streekproducten. Voor dit soort toepassingen kan natuurlijk wat meer geld voor gevraagd worden dan bijvoorbeeld lucifers. Én het betekent minder belasting op het milieu, betoogt Van Boeckel: ,,Door zuiniger met dit hout om te gaan en er hoogwaardige producten van te maken, blijft de CO2 in het hout."
KENNIS
Er lopen al flink wat projecten die gerealiseerd moeten worden met het hout (ook te zien op www.wehoudenjulliehier.nl). Westerlaken is betrokken bij drie ervan. Want naast lid van de populierenvereniging en een van de aanjagers van het platform is hij ook architect. ,,Nog meer ben ik kennisdrager om uit te leggen aan andere partijen hoe zij populieren moeten toepassen in de bouw."
Met het verdwijnen van de populier uit Nederland (volgens het platform daalde de herplant van zo'n miljoen stuks in de jaren zeventig naar zo'n 40.000 nu), verdween ook de kennis. Kennis die weer bij elkaar wordt gebracht in een testlab. Westerlaken: ,,Daaraan nemen ook de Technische Universiteit in Eindhoven en de Wageningen Universiteit deel. Daarmee gaan we de markt op."
Door andere partijen te helpen met die kennis en enthousiast te maken het hout te gebruiken, moet meer herplant van de boomsoort ontstaan, het kenmerkende coulisselandschap terugkeren in deze regio en een duurzame economie eromheen plaatsvinden. Van Beerendonk van de populierenvereniging: ,,Wij zien als beheerder van de bomen erop toe dat deze duurzaam verwerkt worden. Peppelhout zorgt bijvoorbeeld voor de bewerking, maar die moet zich houden aan onze eisen."
FOTO BOVEN: Van links naar rechts: René Westerlaken, Frans van Boeckel en Frans van Beerendonk inspecteren de kwaliteit van een vers gekapte populier. (Foto: Albert Stolwijk).