BOXTELSE ARCHITECT (25) GEEFT NEDERLANDS MEEST BEKENDE TOREN EEN FLINKE OPKNAPBEURT
Karlijn zit met haar 'klauwen' aan de Domtoren
LINDA VAN DE WIEL
Terwijl struinen door eeuwenoude steden voor de meeste kinderen verplichte kost was, slenterde Karlijn de Wild (25) als klein meisje al met open mond langs gotische kerken en Romeinse amfitheaters. Het is dan ook niet vreemd dat ze na het vwo de studies architectuur aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en - deels tegelijkertijd - restauratiearchitectuur aan de Universiteit Utrecht ging volgen. En nu zit de Boxtelse architect in de projectgroep die verantwoordelijk is voor de restauratie van de Domtoren in Utrecht.
,,Ik solliciteerde precies op het juiste moment bij Rothuizen Architecten en Stedenbouwkundigen. Het was toeval, want ik wist niet dat zij de restauratie van de Domtoren als opdracht hadden binnengesleept", vertelt een enthousiaste Karlijn. ,,Ik had twee sollicitatieprocedures lopen, maar ik kon dit mooie project niet aan me voorbij laten gaan. Zeker toen ik de toezegging kreeg onderdeel van het projectteam te worden."
In een klein huisje, vlak naast de indrukwekkende toren spreken we elkaar. Voor Karlijn is deze omgeving inmiddels bekend. Zonder aarzelen loopt ze naar het sleutelkastje, waar ze een enorme bos sleutels pakt. ,,Ik moet alle deuren openen en weer op slot doen. Ik laat je ook wat extra ruimtes zien, waar bezoekers van de toren normaal gesproken niet komen. Ga je mee naar boven? Dan breng ik je naar de top…"
De kersvers afgestudeerde architect belandde tijdens haar werkervaringsplek met haar neus in de boter. ,,Tijdens mijn studie aan de TU/e miste ik diepgang in de restauratietak. Ik besloot toen deze opleiding ook te gaan volgen. Dit moest aan de Universiteit Utrecht en dus studeerde ik af op twee richtingen én aan twee universiteiten." Ze wist precies in welke richting ze zich verder wilde ontwikkelen en deelnemen aan dit project is dan ook een droom die uitkomt.
GROOT ONDERHOUD
De Dom is bijna zevenhonderd jaar oud en staat voortdurend bloot aan wind, regen, vrieskou en zonnestralen. Dat is ook te zien als we de immense toren beklimmen. Het is belangrijk om alle schade zo snel mogelijk te herstellen, zodat zo min mogelijk (water)schade intrekt. Karlijn: ,,Zelfs als het dagelijks onderhoud goed is, blijft gróót onderhoud eens per vijftig jaar nodig. Natuursteen slijt en voegen en verbindingen komen langzaam los." En hoewel de zorg voor de toren de afgelopen decennia zeker voldoende was, is een ingrijpende restauratie nu vereist. Daarna kan de Domtoren weer decennia mee. In 1975 was de laatste forse opknapbeurt.
MONUMENTENWACHT
De Monumentenwacht beoordeelt de toren jaarlijks. Op verzoek van de gemeente Utrecht is de blikvanger van de stad in 2015 uitgebreider geïnspecteerd. ,,De onderhoudstoestand werd toen 'matig' genoemd", legt Karlijn uit.
Voor het gehele project is in totaal vijf jaar en een slordige 37 miljoen euro begroot. Geld dat uit verschillende bronnen komt. ,,De gemeente Utrecht is eigenaar van de Domtoren en financiert dan ook een groot deel. Ook het Rijk en de provincie dragen bij en er zijn verschillende fondsen aangeschreven. ,,En de stichting Utrechts EigenDom zamelt geld in voor de aankleding van de toren. Denk hierbij aan verlichting en versiering," vertelt de Boxtelse architect, die momenteel in Esch woont.
ONTRAFELEN
Met het onderzoek wát precies nodig is om de Domtoren te herstellen, is Karlijn nu bezig. ,,In de maanden april, mei en juni stond ik vier dagen per week op de steiger om alle stenen van de top van de toren - de zogenaamde lantaarn - individueel te definiëren," vertelt ze terwijl we bovenin staan en genieten van een adembenemend uitzicht. Dit bleek een enorm groot karwei. ,,Er zijn acht verschillende steengroepen en elke groep kent weer meerdere soorten steen. Dat is het resultaat van eeuwenlang onderhoud aan de Domtoren. Gelukkig hebben we veel informatie van andere restauratiedeskundigen gekregen en dit heb ik in een snelkookpan vol natuursteenkennis allemaal tot me genomen."
Daarnaast zijn er veel bouwkundige en historische lagen die de Boxtelse graag wil ontrafelen. ,,Het is een secuur werk, ik word zo blij als ik op de steiger met mijn neus op de stenen sta."
Naast haar praktische werkzaamheden houdt de jonge architect in opleiding zich bezig met controleren en verfijnen van de bestaande bouwtekeningen. ,,Het werk van ons team moet rond de zomer van 2019 klaar zijn. De Domtoren is dan helemaal ingepakt en de werkzaamheden kunnen dan van start gaan", verwacht Karlijn. ,,Aannemingsbedrijf Nico de Bont uit Vught gaat dan van start met de restauratie."
465 TREDEN
Karlijn hoopt dat Rothuizen Architecten en Stedenbouwkundigen ook het vervolg van het project mag begeleiden. Tot die tijd heeft ze haar handen vol aan haar onderzoek. De indrukwekkende 112 meter hoge toren met haar 465 treden en haar oude historie, herbergt dan ook een lange geschiedenis en heeft al vele (weers)omstandigheden doorstaan. ,,Het is hier prachtig hè?", zegt ze glunderend. ,,Ik heb maanden gewerkt op grote hoogte met elk half uur de muzikale klanken van het machtige carillon. Het is zo'n ongelooflijk tof én spannend project. Er wordt wel eens met argusogen naar me gekeken. Want ik zit wél met mijn klauwen aan de meest bekende toren van Nederland…"
FOTO BOVEN: Architect en restaurateur Karlijn de Wild is dolenthousiast dat zij mag werken aan het herstel van 's lands meest bekende toren. (Foto: Karlijn de Wild).
FOTO LINKS: Karlijn in de Domtoren, waar zij de afgelopen maanden vaak te vinden was. (Foto: Vlaming Erfgoed).
