Infarcten krijgen Ria en haar man Jan er niet onder
Het is Kerstmis 1998. Het wordt een kerst die het leven van het Boxtelse echtpaar Jan (76) en Ria van Laarhoven (73) voorgoed zal veranderen. Midden in de nacht van eerste op de tweede kerstdag wordt Jan gewekt door zijn vrouw die aangeeft enorme hoofdpijn te hebben en dat ze haar been niet meer kan bewegen. Jan aarzelt geen moment en belt 112.
'Ons leven is drastisch veranderd, maar we houden de moed erin en proberen er iedere dag wat van te maken'
Ria bleek een herseninfarct gehad te hebben. ,,Ons leven is hierna drastisch veranderd, maar we houden de moed erin en proberen er iedere dag wat van te maken", vertelt Jan.
In hun huurwoning aan de Nieuwe Nieuwstraat staat een mooie kerstboom. Ria zit in een fauteuil bij het raam aan de straatkant met een dekentje over haar benen. ,,Dan kan ik heerlijk naar buiten kijken en zie ik tenminste nog eens wat mensen voorbij komen", lacht ze. Jan smeert voor zichzelf een boterham en schenkt wat te drinken in voor zijn vrouw. Hij is mantelzorger. Al twintig jaar.
LASSER
,,Ik werkte destijds als lasser bij Post Koude Techniek. Onze twee dochters waren al uitgevlogen. Toen Ria ziek werd, bleef ik drie maanden thuis van mijn werk om voor haar te zorgen. Er stond voor mijn vrouw in die periode een bed in de woonkamer. Toen ik weer ging werken - simpelweg omdat ik geen vrije dagen meer had - kwam er twee keer per week een hulp in huis", legt Jan uit.
Drie dagen per week was Ria dus alleen thuis. ,,De revalidatieperiode duurde lang en ik heb destijds geleerd om bijvoorbeeld eerst alles klaar te zetten voor ik ging koken. Ik wilde toen, en dat geldt nu nog steeds, zoveel mogelijk in beweging blijven en de dingen toch zelf doen. Ik zorg nog steeds voor de was. In beweging blijven is goed voor een mens", vertelt Ria monter.
INLEVEREN
Na drie jaar was de medische situatie van de Boxtelse redelijk stabiel en zij besloot om met haar man hun geliefde hobby weer op te pakken: met de caravan op vakantie. De reis ging naar Duitsland. Maar opnieuw volgde een herseninfarct. Ria: ,,Fysiek moest ik veel inleveren. Gelukkig kan ik nog wel een heel klein beetje lopen."
De caravan werd verkocht: door de lichamelijke beperkingen was hiermee op vakantie gaan geen optie meer. Ria bracht thuis noodgedwongen veel tijd alleen door omdat Jan moest werken. ,,Ik kon met 61 jaar en 4 maanden met de vut, maar al die tijd dat ik nog werkte, heeft Ria het in haar eentje moeten redden", vertelt Jan. Ria: ,,Ik ben blij dat ik best goed alleen kan zijn. Een ander werd er misschien hartstikke gek van."
DE TRAP
Na het tweede infarct kon Ria niet meer zelfstandig de trap op. Jan: ,,Ik heb een traplift aangevraagd. Het was een tweedehands model dat opgeknapt werd. Zonder konden we hier niet blijven wonen. In het begin was de traplift gratis. Toen de Wet maatschappelijke ondersteuning inging, moesten we plots een bedrag per maand betalen..."
Omdat Ria het heerlijk vindt om in bad te gaan, heeft Jan zelf een constructie van stangen in en om het bad gemaakt. ,, Ze kan er eigenlijk niet meer uitvallen, maar ik moet er wel bij blijven natuurlijk", aldus Jan.
DEMENTIE
'Erbij blijven' is al jaren de dagelijkse taak van Jan. ,,Ik ga hooguit een keertje fietsen of wandelen. Bij de herinrichting van de Boxtelse Markt heb ik bijvoorbeeld vaak even staan kijken. Mooi om te zien hoor. Ik ga ook graag vissen, maar eenmaal aan de waterkant heb ik geen rust en ga dan weer naar huis omdat ik bezorgd ben of thuis alles goed gaat. Zeker nu bij Ria ook de diagnose vasculaire dementie is vastgesteld. Ria: ,,Ik vind deze ziekte vreselijk en hoop zo dat ik nog een beetje goed blijf in mijn hoofd. Het is niet altijd leuk..."
Sinds april gaat Ria een dag in de week naar Simeonshof, naar de dagopvang van Vivent. Jan brengt haar daar 's ochtends om tien uur heen en haalt haar 's middags om vier uur weer op. Ria geniet hier enorm van en zou eigenlijk best nog een dagje extra willen gaan, maar dit moet nog via de gemeente aangevraagd worden. Op dinsdagmiddag brengt Jan zijn vrouw naar de Kinderboerderij. ,,Ja, alleen als het niet te koud is hoor; het is daar in de winter niet zo warm. Op de dinsdagmiddag komen daar een paar vrouwen bij elkaar om te handwerken. Maar vaak komt Ria thuis en heeft dan zo gezellig zitten kletsen dat er van het borduren niet veel terecht kwam", lacht Jan.
Zijn 'vrije' donderdag besteedt hij aan het huishouden, wandelen of fietsen. ,,Ik heb van Ria leren koken en maak dan eten voor een paar dagen klaar en dat vries ik in." Of Jan zijn vrije dag niet liever aan een eigen hobby zou willen besteden? ,,Ik zou misschien best wel les willen geven in lassen bij het Hobbycentrum Boxtel, maar dan moeten ze hiervoor wel de juiste materialen hebben. Ik zal er eens rustig over nadenken, ik weet het nu nog niet", peinst Jan.
TOEKOMST
Hoe ziet het echtpaar de toekomst betreft het wonen? Jan: ,,Vanuit onze huisartsenpraktijk komt er regelmatig iemand langs om te kijken hoe het hier gaat. We wonen hier ruim 44 jaar met heel veel plezier. Het is nog steeds een hele fijne buurt en Ria kent de indeling van het huis op haar duimpje, dat is wel belangrijk. Ik wil hier liever niet weg." Ria reageert: ,,Nou, ik zou eigenlijk best wel kleiner willen wonen en dan in een appartement waar ik ook eens een praatje kan maken met andere mensen. Maar Jan woont hier nog steeds zo graag, hij heeft al zoveel moeten inleveren. We hebben het hier nog steeds prima", geeft Ria aan. Jan, lachend: ,,Ik wil voorlopig nog niet bij 'al die oude mensen' wonen."
