'Met kip Mientje is het begonnen'
Een eenzame kip. Die vormde de aanleiding voor het bouwproject van Joris en Aagje van Os- Verstegen in Esch. Vanaf de Haarenseweg is nauwelijks zichtbaar waar ze mee bezig zijn, maar loop je naar achteren, dan wacht je een grote verrassing. Letterlijk, want in het woonhuis kunnen zeker vijftien paren walsen, ware het niet dat er bouwmaterialen liggen. Vormgeving, materiaalgebruik en duurzaamheid maken de woning speciaal. En niet te vergeten: het prachtige uitzicht.
Waar ooit een oude schuur stond, prijkt nu een duurzaam huis van staal, hout en leemstuc.
,,Ja, die kip, daar is het allemaal mee begonnen", vertelt Joris. ,,Mientje, zo heet de kip, zat nog maar in haar eentje in de ren. Willemien woonde hier. Mijn vader kende haar goed van het kaarten. Willemien vond die eenzame hen maar zielig. Of het beestje niet bij ons in het hok mocht, dan was Mientje niet meer alleen. Dat mocht, dus wij gingen met een doos hier naartoe, zagen het uitzicht en raakten meteen onder de indruk. Wat woon jij mooi, zeiden we. Woning en grond werden eigenlijk te groot en bewerkelijk voor Willemien. Of het huis iets voor ons was? Daar hebben we over nagedacht en we besloten het te kopen. Ik moet er wel bij zeggen dat Willemien het ons echt gegund heeft. Ze heeft een behoorlijke geste naar ons gedaan. Ze komt nog wel eens kijken en wij bezoeken haar ook van tijd tot tijd. Onlangs hebben we een prieeltje afgebroken. Daar bovenop zat een koperen bol. Die bol heb ik in een kerststukje verwerkt. Willemien was er erg blij mee, ze hoopte al dat die bol behouden zou blijven."
KOLEN
Eenmaal eigenaar van monumentale woning, oude schuur en grond met poel, coniferen en dierenweitje, begon het grote opruimen. ,,In dat weitje liepen Henkie de kangoeroe en een hertje. We hebben de vijver gedempt, de coniferen gerooid en van alles en nog wat weggedaan. In de schuur lag bijvoorbeeld driehonderd kilo kolen."
Aagje en Joris betrokken drieënhalf jaar geleden een woonunit in hun eigen achtertuin. Aagje: ,,Een aannemer gaf ons de tip: zorg voor voldoende ruimte, zeker met kinderen. Die tip hebben we ter harte genomen. Slaapkamers, een flinke woonkamer en prima badkamer en keuken, alles is voorhanden en werkt naar behoren. Onze dochters Vesper (7) en Alba (4) vermaken zich uitstekend hier. In de tuin staan trampolines, ze kunnen naar hartenlust spelen. Ze mogen zelfs op de ramen tekenen, dat wassen we er wel weer af als het nodig is. De woonunit was ooit een douanekantoor, het bordje 'Chauffeurs hier melden' zit er nog op. We hebben hem gewoon via Marktplaats gekocht en vermoedelijk ergens komend voorjaar zetten we hem weer te koop."
HOUTEN 'JAS'
Op de plaats waar een vervallen schuur stond, prijkt nu een eigentijds woonhuis met een stalen constructie, een houten 'jas' en een 'binnenvoering' van leemstuc. Aagje: ,,De schuur was helemaal rot. Die hebben we afgebroken. Ons nieuwe woonhuis heeft exact dezelfde maten. De oorspronkelijke woning aan de Haarenseweg 18 is een monument. In feite bevinden zich daar drie huizen, onder één dak. We verhuren nummer 14 en 16. Die bron van inkomsten hebben we ook wel nodig."
Voordat Joris en Aagje de twee huizen konden verhuren, moesten ze er eerst flink aan de slag. Toen dat werk gereed was, ging alle aandacht naar hun droom. Die heeft inmiddels zoveel vorm gekregen dat ze er waarschijnlijk komend voorjaar in gaan wonen. ,,We willen licht en ruimte. Daarin zijn we bij voorbaat al geslaagd. De combinatie van staal, beton en glas kan een 'klankkast' opleveren die enorm galmt. Dat is niet de bedoeling. Om akoestische redenen zijn we bij leemstuc uitgekomen. Dat dit natuurlijke bouwmateriaal nog veel meer prettige eigenschappen heeft, daar kwamen we gaandeweg achter. Leem ademt en houdt vocht vast. Het zorgt voor een gezonde ventilatie. Verder gebruiken we houtvezel als isolatie, geen glaswol en vrijwel geen pur. We passen veel producten van Gutex toe, bijvoorbeeld om de vloer te isoleren. Daar komt geen chemisch spul aan te pas en het zorgt voor een betere warmteverspreiding dan pur-platen. Bovendien is het nog goedkoper ook", vertelt Aagje.
SPIJKERBROEKVEZELS
Op het dak van het markante woonhuis liggen isolatieplaten van isovlas. Ook dit is hoogwaardig natuurlijk materiaal dat sterk bijdraagt aan een aangenaam woon- en leefklimaat. En wat te denken van spijkerbroekvezels? Joris: ,,Ja, die gebruiken we om de wanden van onze slaapkamers te isoleren. Dit is gerecyclede stof en daardoor duurzaam. Onze woning is bijna een passiefhuis, optimale isolatie zorgt voor minimaal warmteverlies in de winter en voor comfortabele koelte in de zomer. Het scheelt dat de gevel met al het glas min of meer op het noorden ligt, dat betekent in de zomer aanzienlijk minder opwarming."
Het hele huis is gevat in een houten 'schil'. Geen tropisch hardhout, maar Siberische lariks. Er is geen regenwoud voor gekapt en de transportkosten liggen lager dan bij planken uit het Amazonegebied. Joris: ,,Schilderen is niet nodig. Het hout trekt niet krom en vergrijst langzaam. Dat laten we gebeuren, dan harmonieert het mooi bij het staal."
AVONTUURLIJK
Om zo'n complex en langdurig project aan te pakken, moet je wel een bouwachtergrond hebben, zou je denken. Dat is bij Aagje en Joris niet het geval. Aagje: ,,We zijn geen timmerlieden, metselaars of aannemers. Wel avontuurlijk ingestelde mensen die denken in mogelijkheden. Joris is de pragmaticus, ik neem de esthetische aspecten voor mijn rekening. We zijn niet te beroerd om de handen flink uit de mouwen te steken. Dat is nodig, we doen veel zelf. Verder werken we met twee vakkundige timmerlieden uit de omgeving, Bart Dankers en Jordy van Eijndhoven. Zij denken mee, staan open voor innovaties."
Een bedrijf uit Heusden gaf het stel uit Esch nuttige tips. ,,We hebben van alles gelezen en opgezocht, vragen gesteld, naar nieuwe wegen gezocht. Groene Bouwmaterialen heeft ons daarbij geholpen. Er bestaan legio producten met tal van mogelijkheden, het vereist wat speurwerk om de juiste oplossingen te vinden."
In de lente van 2019 hoopt het gezin Van Os zijn nieuwe woning te betrekken. ,,Ik denk niet dat alles dan al af is, maar dat hoeft ook niet. We hebben onszelf geen einddatum opgelegd, dat scheelt een hoop stress. Mochten er ergens mensen rondlopen met plannen voor een omvangrijk en langlopend bouwproject, dan raad ik ze aan: neem de tijd. Zet er niet te veel druk op."
De laatste fase van de hele operatie behelst het voorhuis. Als die renovatie gereed is, kunnen hamer, zaag en meetlint aan de kant en breekt het heerlijke genieten aan. ,,Dan is onze droom helemaal verwezenlijkt."
