JAN VAN DE SANDE MAAKT EXCURSIE MET SINT-ANTONIUS ABT
Liempde telt veel oude gildeplekken
De Liempdse heemkundige Jan van de Sande nam zaterdag een aantal leden van het plaatselijke gilde Sint-Antonius Abt, waarvan hij zelf ook lid is, mee op excursie. Tijdens de fietstocht op de zonovergoten oktoberdag voerde hij zijn gevolg langs diverse plekken in het dorp die in het verleden van belang waren voor 'de guld' en zijn voorgangers.
De rondleiding startte vanaf Antonius Bleek aan de Oude Dijk, de plek waar het in 1986 heropgerichte gilde sinds enkele jaren zijn schietwedstrijden houdt. Van de Sande meldde dat de straat tot 1787 de hoofdweg naar Boxtel vormde en destijds door 49 hectare heide voerde, die deels eigendom van de gemeente Liempde was én deels van de Boxtelse fabrikant Hendrikus van der Voort. Op het terrein waar nu de schutsbomen staan, lag een groot ven van bijna vijf hectare. In de eerste helft van de 19e eeuw werd het gebied ontgonnen.
In de richting van de buurtschap Vrilkhoven aan de Eindhovense Steenweg (nu Oude Rijksweg) bezat het toenmalige Sint-Antoniusgilde een stuk bos: 't Hoekske, waaruit in 1797 eikenbomen werden verkocht door deken (gildebestuurslid - red.) Jan Huijbers, Jan Gerard Timmermans en Michel Corsten. ,,Dit gebeurde met toestemming van gildekoning Marten van de Ven en vaandrig Jan Peter de Bresser. In 1842 was er opnieuwe een houtverkoop door de hoofdlieden (voorzitters) Theodorus Oerlemans en Johannes Bax, aldus Van de Sande.
Hierna nam hij zijn toehoorders mee naar het viaduct over de rijksweg A2, naar de plek waar tot de jaren negentig van de vorige eeuw wegrestaurant De Liempdse Barrier stond. ,,Op 4 september 1806 was de koningin, de echtgenote van koning Lodewijk Napoleon van Holland op weg naar Den Haag. Zij passeerde op deze plek de gemeente Liempde. Van hogerhand werd verzocht dat de drie toenmalige gilden, Sint-Antonius, Sint-Barbara en Sint-Catharina zich aan beide zijden van de weg zouden opstellen om haar eer te bewijzen. Zo'n zelfde ceremonie viel ook koning Willem I van Oranje ten deel tijdens zijn doorkomst op 7 januari 1829. De gilden werden daarbij vergezeld door het dorpsbestuur met voorop de burgemeester Evert van de Sande, zelf lid het Sint-Antoniusgilde."
RUIM 75 DEKENS
Amateurhistoricus Van de Sande nam de gildeleden ook mee naar de Kerkakkers, waar tot 1827 de Sint-Janskapel stond. Want ook daar waren de gilden actief. Nadat Liempde in 1603 een zelfstandige parochie werd, is melding gemaakt van een Antoniusaltaar in die kapel, die als parochiekerk werd gebruikt. In de annalen wordt in 1625 Hendrik Adriaan Goossen genoemd als deken van dat altaar. ,,Op deze plaats hebben tot 1860 alle gildeleden en dekens hun laatste rustplaats gevonden. Tussen 1554 tot 1842 zijn de namen van ruim 75 gildedekens bekend", aldus Van de Sande.
Achter het oude raadhuis, tegenover het pannenkoekhuis, was ooit het Antoniusbos te vinden. Daar stond tot 1827 de schutsboom van de drie Liempdse gilden. In dat jaar werd door het dorpsbestuur besloten om de boom en de schutskooi af te breken, omdat er geen gebruik meer van werd gemaakt.
Tijdens het bewind van koning Lodewijk Napoleon (1806-1813) werd ieder jaar zijn verjaardag en de slag om Austerlitz gevierd. Van de Sande: ,,Dan werden de vlaggen uitgehangen en drie gildetamboers trokken 's ochtends door het dorp. Bovendien werden de kerkklokken op zo'n feestdag driemaal een uur lang geluid; zowel in de ochtend, middag als avond. De gilden luisterden die dag de ochtendmis op die werd afgesloten met een gezongen Te Deum om vervolgens door het dorp te trekken en bij het gemeentehuis manoeuvres uit te voeren. Na een toespraak van de burgemeester werd elk gilde door het dorpsbestuur beloond met een vat bier. Het was vervolgens de hele dag feest en 's avonds werden woningen en raadhuis verlicht."
HERBERGEN
De heemkundige noemde ook de namen van de herbergen die Liempde in de 17e en 18e eeuw kende, onder andere De Croon, De Postwagen, De Zwaan, Het Rooden Hert genaamd en De Wildeman. Bovendien was herberg De Prins een begrip. Daar hield het gilde van Sint-Antonius Abt op 25 februari 1852 haar jaarlijkse teerdag.
De excursie werd afgesloten in de buurtschap Kasteren waar vroeger een Antoniuskapel stond. Dit was tegenover café 't Groene Woud waar nu het Duits Lijntje ligt. ,,De eerste vermelding hiervan was in 1396. De kapel werd afgebroken in 1650 en ergens vóór 1800 weer herbouwd als houten bidplaats op de oude fundering. Deze bidplaats is ergens vóór 1843 weer verdwenen", wist Van de Sande. Hij was een van de initiatiefnemers voor de herbouw van de Antoniuskapel elders in de buurtschap, op de hoek van De Maai.
FOTO BOVEN: In de buurtschap Vrilkhoven bezat de voorloper van het huidige gilde Sint-Antonius Abt een stuk bos. Daaruit werden diverse malen bomen verkocht om de gildekas te spekken. (Foto: Mientje van Schaijk).
Liempds horecaduo viert eerste lustrum in D'n Durpsherberg
Ton van Alphen en Marion van der Putten zijn vijf jaar uitbaters van café D'n Durpsherberg aan de Dorpsstraat in Liempde. Het lustrumfeest wordt zaterdag 20 en zondag 21 oktober op passende wijze gevierd. ,,De jaren zijn voorbijgevlogen."
Het is goed toeven in het dorp, vinden de kroeghouders. ,,Speciaalbieren zijn toch wel ons ding gebleken in Liempde, die hebben een enorme vlucht genomen de laatste jaren", vertelt Van Alphen. Vanwege het vijfjarig bestaan, worden komend weekeinde twee feesten gehouden. Zaterdag vanaf 20.00 uur zijn er live-optredens met zangers Esther van Heeswijk en Mario Veltman. Zondag vanaf 14.00 uur is er een muzikale middag met veel Nederlandstalige nummers, onder meer gezongen door José van Uden. Maar ook Elvis-zanger Mark Elbers uit Nuenen, die al vijf jaar regelmatig optredens houdt in D'n Durpsherberg, zal voor de gelegenheid optreden.
Garagesale in verlenging
Friso Plantema, organisator van de garagesale in zijn eigen dwarsdeelschuur aan de Baarschot 2 in Esch, verkoopt zaterdag 20 en zondag 21 oktober nog brocante en tweedehands spulletjes. Dit doet hij voor het goede doel: KiKa, Kinderen Kankervrij. De verkoop is op beide dagen van 10.00 tot 17.00 uur. Plantema verkocht de afgelopen twee weken ook spullen, maar was nog niet tevreden over de opbrengst, vandaar deze verlenging.