PROVINCIE VERLENGT SUBSIDIE VOOR SCHAAPSKUDDE BORIS VAN HOOIJ TOT 2021
Heide wint terrein in natuurgebied Kampina dankzij schapen
LINDA VAN DE WIEL
Stilte die slechts wordt onderbroken door een grote diversiteit aan vogelgeluiden en geblaat. Prachtige in bloei staande paarse heidevelden waar de wind vrij spel heeft. Hier, in de weidsheid van de Kampina brengt Boris van Hooij (30) zijn dagen door. Als herder is hij - samen met zijn 150 tellende schaapskudde en zijn twee bordercollies Max en Scooby - verantwoordelijk voor de terugkeer van de heide in het Boxtelse natuurgebied. Met succes, want dit cultuurlandschap wint weer terrein.
Er is een duidelijk verschil te zien tussen nu en mei 2016, toen de provincie een budget onder de naam PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) ter beschikking stelde aan Natuurmonumenten om het stikstofoverschot terug te dringen. Stikstof is afkomstig van onder meer mest en industrie en is belangrijk, maar een teveel is slecht voor mens, dier en natuur. Ook de heide op de Kampina had volgens schaapsherder Van Hooij flink te lijden van het stikstofoverschot en verdween langzaam.
HANDJE HELPEN
Waar in 2016 grote grasvlaktes vol pijpenstrootjes het natuurgebied domineerden, wint nu de heide letterlijk terrein. ,,Natuurmonumenten koos ervoor om van het zogenaamde PAS-geld schaapkuddes in te zetten in verschillende natuurgebieden. Deze dieren eten het gras, waardoor de heide de ruimte krijgt om weer te groeien", vertelt Van Hooij.
De schaapsherder staat samen met onder andere boswachter Niels Vogels (34) aan de wieg van het project. ,,Om het proces te versnellen, hebben we stukken grond gechopperd. Hiermee het verwijderen we vegetatie en een deel van de bovenste humuslaag van de bodem. Wanneer schapen alleen het hoge gras hadden moeten eten, had het veel langer geduurd voordat de heide weer terug kwam", legt Vogels uit. ,,Op deze manier hebben we de kudde een handje geholpen."
SUBSIDIE
Dat de uitvoering van het begrazingsplan succesvol is, wordt ook gezien door de provincie. Via Natuurmonumenten is de subsidie die het project oorspronkelijk kreeg tot oktober van dit jaar, onlangs verlengd tot 2021. ,,En dat is heel belangrijk", stelt boswachter Vogels. ,,De heide is cultuurlandschap. Dit houdt er in dat het alleen bestaansrecht heeft door tussenkomst van de mens. Zonder Boris en zijn kudde verandert de heide weer in een grasgebied met bomen. Naast schapen, leven er ook wilde paarden en runderen op de Kampina. Maar die kunnen onvoldoende verschil maken in dit grote gebied."
De heide is niet alleen prachtig, maar ook belangrijk voor de natuur. ,,Er leven veel vogels en insecten. Ook de bij komt veel voor en haalt nectar uit de bloeiende heide. En er groeien planten die alleen op deze droge grond opkomen", aldus de boswachter.
NATUURMONUMENTEN
In de middeleeuwen bestond een groot deel van Noord-Brabant uit heide. Vogels: ,,Deze werd overdag begraasd door schapen en de mest werd ieder jaar naar de akkers gebracht, die daardoor geleidelijk werden opgehoogd." Deze vorm van landbouw bleef tot het einde van de 19e eeuw bestaan.
De uitvinding van de kunstmest verminderde de behoefte aan schapenmest en maakte het mogelijk de heide tot landbouwgrond en bos te ontginnen. Speciaal voor laatstgenoemde begroeiing werd Staatsbosbeheer opgericht. Ongeveer tegelijkertijd ontstond de belangstelling voor de heide bij natuurbeschermers. ,,Als gevolg hiervan zag Staatsbosbeheer af van de bebossing van waardevolle heidevelden en kocht Natuurmonumenten grote gebieden, waaronder onze Kampina", vertelt Vogels.
BLOEIENDE HEIDE
Op deze droge grond grazen de schapen van herder Van Hooij die werkzaam is bij schapenhouderij Rob Adriaans in Nuenen. ,,Ik ben verantwoordelijk voor meerdere kuddes. Ook een eindje verderop, op Banisveld graast een groep van honderd schapen die ik onder mijn hoede heb", vertelt hij trots.
Dat Van Hooij koos voor dit beroep, is niet gek. ,,Als kleine jongen ging ik al regelmatig op pad met een bevriende schaapsherder. Ik werd meteen gegrepen door dit mooie vak." De herder besloot aan Helicon Opleidingen in Velp de studie Bos- en Natuurbeheer te volgen. ,,Dit is een mooi en zwaar vak. Nu het niet zo warm is, is het goed toeven op de heide, maar tijdens de hete zomerdagen stond ik al bij zonsopgang, rond kwart over vier bij mijn kudde. Tegen het middaguur was het dan zó warm dat ik de schapen terug dreef binnen de verplaatsbare afrastering waar ik ze water gaf."
Van Hooij kwam dan weer terug nadat de ergste hitte verdwenen was. ,,Ik heb geen standaard werkweek. Ik moet ieder schaap elke dag zien om zijn welzijn in de gaten te houden. Het is mijn taak hun gezondheid te monitoren. Ik werk door tot ik klaar ben."
BORDERCOLLIES TRAINEN
De schaapsherder is ook verantwoordelijk voor het trainen en verzorgen van de bordercollies. ,,Max en Scooby wonen bij mij. Ik ben zeven dagen per week met mijn werk bezig. De kuddes grazen niet tijdens de weekenden, maar ik geef de dieren elke dag water en kijk ook dan of alles goed is. Dat doe ik inmiddels al dertien jaar. Maar het is de bedoeling dat ik volgende week een paar dagen vrij ben."
Of hij dit werk tot aan zijn pensioen wil blijven doen, weet Van Hooij nog niet. ,,Maar voorlopig bevalt het me prima. Ik houd van dieren en wil graag een bijdrage leveren aan de natuur. En kijk: zie de heide bloeien. Daar doe ik het voor..."
Senioren
De Katholieke Bond van Ouderen (KBO) heeft voor haar leden komende week de volgende activiteiten op het programma.
DINSDAG 4 SEPTEMBER
13.30 biljarten in De Walnoot.
13.30 hobbymiddag Kinderboerderij.
14.00 kienen in De Rots.
WOENSDAG 5 SEPTEMBER
13.15 vertrek fietstocht vanaf Speelmanstraat.
17.00 eten bij Lotus, aanmelden vóór 2 september bij Sina van Alpen, tel. (0411) 68 92 85 of henksturkenboom49@gmail.com.
DONDERDAG 6 SEPTEMBER
14.00 kaartverkoop dagreis Giethoorn in Simeonshof, De Walnoot, Orion en De Rots.
13.30 bridgen in De Walnoot.
13.30 handwerken in Orion.
VRIJDAG 7 SEPTEMBER
13.30 rikken en jokeren in het Muziekhuis.
JOACHIM VAN DEN HEUVEL UIT ESCH RESTAUREERT JOZEF EN MARIA
Witte zusters schenken Wereldhuis beelden
HENK VAN WEERT
Op het jaarlijks jubileumfeest van de witte zusters in het Wereldhuis werden vrijdag twee gerestaureerde beelden van Jozef en Maria onthuld door zuster Gerda Slaghekke en locatiedirecteur Jan Kees Metz van Zorggroep Elde.
De beelden zijn afkomstig van het voormalige klooster Sancta Monica in Esch, waar de witte zusters, ook wel bekend als de missiezusters van Onze Lieve Vrouw van Afrika, jarenlang woonden en werkten. Nadat het klooster in 2005 werd verkocht en de witte zusters verhuisden naar woonzorgcentrum Molenweide, de voorloper van het Wereldhuis, kwamen de beelden mee naar Boxtel.
Ze waren echter flink beschadigd. Nu staan ze weer 'fris en fruitig' naast elkaar, beschut onder een pergola in de zijtuin van het zorgcentrum aan de Achterberghstraat. Dankzij restaurator Joachim van den Heuvel uit Esch.
NAUWE BANDEN
De witte zusters vieren volgend jaar het 150-jarig bestaan van hun congregatie en wilden de beelden graag schenken aan Zorggroep Elde vanwege de nauwe banden met deze organisatie. Veel zusters wonen al jaren met veel genoegen in het woonzorgcentrum en hebben er alle vertrouwen in dat er ook in de toekomst goed voor de beelden wordt gezorgd als herinnering aan een lange missionaire traditie.
Tijdens de feestmiddag werden acht jubilerende religieuzen in het zonnetje gezet vanwege hun 70-, 65-, 60- en 50-jarig professiefeest. Zo'n negentig gasten werden ontvangen met een plechtige eucharistieviering door drie witte paters in de kapel van het Wereldhuis. Daarna volgde een uitgebreide lunch in restaurant De Evenaar.
VanOndersteBoven
Stichting VanOndersteBoven houdt zondag 2 september in Boxtel een bijeenkomst in de serie gesprekken over emoties. De samenkomst in De Kleine Aarde (Klaverblad) duurt van 14.30 tot 16.00 uur. Aanmelden: vanondersteboven.com.
Vrouwen Contact Boxtel
Vrouwen Contact Boxtel start het nieuwe verenigingsjaar met workshops, gezondheidsavonden, excursies, lezingen en toneel. De jaarvergadering in gemeenschapshuis De Walnoot vindt plaats op woensdag 5 september vanaf 19.30 uur.
