KEES VAN HOUTEN BESPEELT SMITSORGEL
Zwanenzang Brahms klinkt op orgelconcert
HENK VAN WEERT
In de Boxtelse serie kerkconcerten die elk jaar wordt gehouden in de Sint-Petrusbasiliek, schuift de voorzitter van de organiserende stichting zondag 26 augustus zelf aan het klavier van het befaamde Smitsorgel. Kees van Houten vertolkt onder meer het laatste werk van Johannes Brahms: 'Elf Choralvorspiele' (opus 122). Sopraan Marjon Strijk zingt vooraf de melodieën van de bewerkingen.
Organist Van Houten en sopraan Strijk treden niet voor het eerst gezamenlijk op. Eerder dit jaar verzorgde het duo het programma dat nu in de Boxtelse basiliek te horen is ook al in onder meer Oirschot, Amsterdam, Amersfoort en Hengelo.
VEELBETEKENEND
De bundel Elf Choralvorspiele bevat bewerkingen van melodieën met merendeels teksten over passie en dood. Brahms (1833-1897) componeerde deze diep bewogen stukken in mei en juni 1896, vlak na het overlijden van zijn dierbare vriendin Clara, de vrouw van componist Robert Schumann. ,,In hoeverre Brahms toen reeds zijn eigen levenseinde voelde naderen, is niet met zekerheid aan te geven", stelt Van Houten. Het laatste deel uit de bundel is tevens de laatste compositie van Brahms, voordat hij in het voorjaar van 1897 in Wenen overleed.
Het is volgens Van Houten veelbetekenend dat de componist zich na veertig jaar (en het schrijven van onder meer vier symfonieën) opnieuw tot het orgel wendde om eeuwenoude melodieën als 'Herzlich tut mich verlangen' en 'O Welt, ich muss dich lassen' nogmaals tot leven te brengen. Hij werd hierbij in hoge mate geïnspireerd door de compositietechnieken van de koraalbewerkingen van Bach. ,,Deze stukken worden zelden integraal uitgevoerd. Ze komen op het Smitsorgel echter optimaal tot hun recht", stelt de Boxtelse organist.
LOFLIED OP LIEFDE
Het programma wordt door sopraan Strijk aangevuld met enkele liederen over leven, dood en afscheid: het Klaglied, dat Buxtehude componeerde naar aanleiding van de dood van zijn vader en de sterfscène uit de opera 'Dido and Aeneas' van Purcell. Tenslotte vertolkt de zangeres het alles overkoepelende 'Magna res est amor', een groots en indrukwekkend loflied op de liefde van de Nederlandse componist Hendrik Andriessen.
Het concert wordt omsloten door twee orgelwerken van Bach en Mendelssohn. De toehoorders krijgen een programmaoverzicht met teksten en uitleg. Het orgelconcert door Kees van Houten begint zondag 26 augustus om 20.15 uur; de entreeprijs bedraagt acht euro.