WANDELEN MET DE VVV LANGS MOOISTE PLEKJES VAN SELISSENWAL
Unieke wijk vol wederopbouwarchitectuur
MARIËLLE WIJFFELAARS
De zomervakantie is in volle gang. Mensen reizen door Europa of zoeken het nog verder weg. Maar waarom zou je vertrekken met dit prachtige weer? Brabants Centrum gaat deze zomer 'Thuis op Reis': de redactie bezoekt interessante zomeractiviteiten, soms op plekken die je niet verwacht... Deze week: een nieuwe route in de serie VVV-wandelingen. Die voert door de wijk Selissenwal en belicht de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.
De VVV-wandelingen die jaarlijks tijdens de zomermaanden in Boxtel worden gehouden, zijn inmiddels een begrip geworden. Om de frequente deelnemers te blijven verrassen, zorgt het toeristenbureau er elk jaar voor dat er nieuwe wandelingen worden uitgezet. Dit jaar is gekozen voor een tocht door Park Molenwijk én een nieuwe route door de wijk Selissenwal. Gisteravond trok deze wandeling veel belangstellenden, zo'n 25 bezoekers verzamelden klokslag 19.00 uur in de Van Beekstraat. Onder hen veel (voormalige) bewoners van de wijk die onder leiding van gidsen Harrie van den Berg en Hannie van Schijndel in een kleine twee uur door Selissenwal wandelden.
De wijk werd na de Tweede Wereldoorlog gebouwd als een zogeheten parochiebuurt. De Maria Reginakerk vormde het hart van Selissenwal. ,,Na de oorlog was er grote woningnood in Nederland en moest er flink gebouwd worden", vertelde Van den Berg. ,,Vanuit het rijk kwamen er allerlei plannen en ook de gemeente Boxtel wilde graag zo snel mogelijk veel huizen bouwen. De schaarste was immers groot." Het uitbreidingsplan Selissen werd gemaakt en al snel kon gestart worden met de bouw van de wijk.
MAGERE JOSJE
Een grote rol was weggelegd voor pastoor Herman de Beer. Van het bisdom kreeg hij de opdracht een kerk te bouwen die plaats moest gaan bieden aan duizend parochianen. Het resulteerde in een kerk die vooral een functionele stijl had, helemaal passend bij de wederopbouw. ,,Veel glas, een plat dak met als blikvanger de slanke hoge toren", lichtte Van den Berg toe. Deze toren is bij de Boxtelaren vooral bekend als Magere Josje. Deze naam kreeg de toren door de moord op de Amsterdamse prostituee Magere Josje, die tijdens de bouw volop in het nieuws kwam. De toren vormt nog altijd een blikvanger voor de hele wijk, hoewel de kerk in 2008 werd gesloopt.
Maar dit is niet de enige plek die herinnert aan het rijke Roomse leven. Op een hoekwoning in de Sint-Jozefstraat is bijvoorbeeld een bijzonder kuntwerk te zien. Hier is de heilige Sint Jozef afgebeeld. Bij de oplevering van de woning vormde dit een presentje van woonstichting Sint-Joseph. ,,In de jaren vijftig stond overigens nog in de statuten van de woningbouwvereniging dat huurders kerkgangers moesten zijn. Anders kon men geen huis krijgen", aldus Van Schijndel. Dat zou anno 2018 ondenkbaar zijn...
LELIJKE STIJL
Wie door de wijk Selissenwal loopt, ziet direct dat er door de jaren heen veel is gerenoveerd. De oorspronkelijke wederopbouwarchitectuur is alleen in sommige straten nog zichtbaar. ,,Deze stijl wordt door veel mensen lelijk gevonden", verklaarde Van den Berg. ,,Bij renovatieprojecten wordt dan ook weinig rekening gehouden met het oorspronkelijke ontwerp en de uitstraling van de woningen. Eigenlijk is dat best jammer." Van Schijndel: ,,De architecten hadden in die periode weinig vrijheid. Huizen moesten vooral snel gebouwd kunnen worden en functioneel zijn. Dit losten ze op door kleine details in de gevels te verwerken. Kijk dus goed rond als je door deze wijk loopt."
Hoewel de wijk vooral bekend staat om de appartementencomplexen en eengezinswoningen, staan aan de rand grotere woningen. ,,Deze zijn ook in de jaren vijftig gebouwd, maar dat waren zogenaamde vrije huizen. De architecten kregen hier meer vrijheid." Dat resulteerde in grotere tweekappers en vrijstaande huizen met uitzicht op Park Molenwijk. ,,Dat waren dus geen woningen voor de Boxtelse arbeiders, maar voor de prominenten in de samenleving", stelde een deelnemer.
DRUNENSE DUINEN
Tot de jaren vijftig was de wijk Selissenwal bekend onder een heel andere naam. Dankzij de vele zandduinen werd het ook wel de 'mini Drunense Duinen' genoemd. Met de aanleg van de Brederodeweg en de komst van woningen verdwenen de zandheuvels. Eén van de wandelaars vertelde er als kind veel gespeeld te hebben. ,,Het was een walhalla voor kinderen, écht een prachtig landschap."
De wandeltocht door de wijk riep bij de deelnemers vooral veel herinneringen op. De oudere flats aan de Baanderherenweg met de winkeltjes eronder, de Zonnehoekschool, de oude muziekschool en de karakteristieke flats: menig Boxtelaar heeft er herinneringen aan. Deze wandeling op een mooie zomeravond onder leiding van een gids bracht belangstellenden even terug in de tijd...
MEER WANDELINGEN
Mensen kunnen iedere woensdag- en donderdagavond en op twee zondagochtenden genieten van cultuurhistorische rondleidingen met een gids. Woensdagavond 1 augustus staat de Binnendommeltjestocht op het programma. De in de jaren dertig van de vorige eeuw gedempte kanaaltjes hebben negen eeuwen lang door Boxtel gestroomd. Eerst alleen rond de motteburcht waar nu de Sint -Petrusbasiliek staat en twee eeuwen later is ook de bebouwde kom met water omsloten. Dit was de aanzet tot een eerste stadsstructuur. Het is interessant te zien hoe de heren van Boxtel hun waterhuishouding regelden waarbij de Dommel optimaal werd ingezet.
Donderdagavond 2 augustus laat de VVV-gids wandelaars kennis maken met de eclectische architectuur rond 1900. In die tijd was de stadsuitbreiding, renovatie en sanering enorm. De woningwet uit 1901 heeft een geweldige golf aan nieuwbouw teweeggebracht. Na de opheffing van de gilden was de architectuur niet meer zo aan banden gelegd. De architect ging de boer op. Iedereen kon kiezen wat hij mooi vond. Hierdoor kreeg je een mengelmoes aan stijlen in één gebouw.
Hieronder volgt een overzicht van alle routes in juli en augustus:
Sint-Petrusbasiliek: 8 augustus om 19.00 uur bij VVV Boxtel.
Kasteel Stapelen: 15 augustus om 19.00 uur bij VVV Boxtel.
Breukelentocht: 9 augustus om 19.00 uur bij de Heilig Hartkerk.
Molenroute: 29 augustus om 19.00 uur bij VVV Boxtel.
Architectuur rond 1900: 2 augustus om 19.00 uur bij VVV Boxtel.
Park Molenwijk: 22 augustus om 19.00 uur op de parkeerplaats van restaurant Molenwijk.
Wederopbouw: 30 augustus om 19.00 uur in de Van Beekstraat.
Kloosterroute: 26 juli en 16 augustus om 19.00 uur bij VVV Boxtel.
Binnendommeltjestocht: 1 en 23 augustus om 19.00 uur en 12 augustus om 11.00 uur bij VVV Boxtel.
Mensen die mee willen wandelen, kunnen zich aanmelden via de telefoonnummers (0411) 68 54 43 en 06-22 56 20 01 of e-mail: info@vvvboxtel.nl. De kosten bedragen twee euro per persoon. Bezoekers wordt gevraagd voor de aanvangstijd aanwezig te zijn op de aangewezen locaties.
FOTO BOVEN: Ondanks de hitte namen ruim twintig mensen gisteravond deel aan de VVV-wandeling door de wijk Selissenwal. Gidsen Hannie van Schijndel en Harrie van den Berg belichtten de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. De wandelroute vindt nogmaals plaats op donderdag 30 augustus. (Foto: Peter de Koning).
