De Heilig Bloedprocessie opent met diverse Bijbelse voorstellingen. Zoals de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs door de aartsengel Michaël. (Foto: Peter de Koning, 2017).
De Heilig Bloedprocessie opent met diverse Bijbelse voorstellingen. Zoals de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs door de aartsengel Michaël. (Foto: Peter de Koning, 2017). Foto: Peter de Koning

OMMEGANG START ZONDAG OM 15.00 UUR

Gelmelzwaaiers België eregasten Bloedprocessie

Al verscheidene jaren wordt op uiteenlopende manier getracht de Heilig Bloedprocessie niet alleen bij pelgrims, maar ook bij toeristen breder onder de aandacht te brengen. Zondag 27 mei komen de zogeheten Gelmelzwaaiers uit het Belgische Hoogstraten naar Boxtel om vanaf 15.00 uur mee te lopen in de religieuze stoet, die start vanaf de Burgakker. Na afloop van de slotplechtigheid in de Sint-Petrusbasiliek verzorgen de acrobatische vendeliers een demonstratie op de Markt. Die begint rond 16.45 uur.

De vendeliers uit Hoogstraten zijn niet de enige Belgen in de Boxtelse ommegang. Ook Bruno Aerts, de vicaris-generaal van het bisdom Antwerpen, loopt mee in de stoet. Hij is bovendien om 10.30 uur concelebrant tijdens de hoogmis in de Sint-Petrusbasiliek, waarmee de Heilig Bloedviering traditioneel begint. Daarnaast komen twee schepenen (wethouders), een vijfkoppige delegatie van de Heilig Bloed-broederschap en pastoor Bart Rombouts uit Hoogstraten naar Boxtel.

VOLKSDEVOTIE

De relatie van Boxtel met Hoogstraten stamt uit het midden van de zeventiende eeuw. Op het moment dat de Tachtigjarige Oorlog werd beëindigd met de Vrede van Munster, werd hier de katholieke eredienst verboden. Enkele jaren eerder waren de Heilig Bloeddoeken naar Hoogstraten, in Spaanse en dus katholieke handen, gebracht. De Boxtelse relieken stammen uit de veertiende eeuw, toen een priester in de Sint-Petrusbasiliek een kelk met witte miswijn omstootte. Het gaf rode vlekken in het altaarlinnen. Voor gelovigen hét bewijs dat tijdens de eucharistieviering wijn verandert in het bloed van Christus.

Het mirakel vormde een begin van een wijdverspreide volksdevotie die mensen van heinde en verre lokte. En dat legde Boxtel geen windeieren. Dankzij het geld dat de pelgrims in het laatje brachten, kon de bestaande dorpskerk op imposante wijze uitgebreid worden tot kapittelkerk.

Na de Reformatie leidde de verering van het Heilig Bloed in deze gemeente een zieltogend bestaan, in tegenstelling tot Hoogstraten waar voortaan de Boxtelse doeken op de zondag na Pinksteren aan het gelovige volk werden vertoond. Toen Nederland in het midden van de negentiende eeuw godsdienstvrijheid kreeg en de bisschoppelijke hiërarchie werd hersteld, werden vanuit Boxtel verwoede pogingen ondernomen om de drie Heilig Bloeddoeken terug te krijgen.

De Belgen hielden dat lang af, maar uiteindelijk kwam in 1924 een van de drie relikwieën weer 'thuis'. Het zorgde voor een opleving van de Heilig Bloedprocessie, die kort na de Tweede Wereldoorlog op kunstzinnige wijze een volkomen nieuwe uitstraling kreeg. De kostuums die destijds werden ontworpen, zijn - al dan niet na vernieuwing - nog altijd in gebruik.

NOG MEEDOEN?

Het lukt Boxtel ieder jaar opnieuw om vorm en inhoud te geven aan de kleurrijke stoet met Bijbelse, historische én eucharistische taferelen. Als alle rollen bezet kunnen worden, trekken ruim vijfhonderd mensen op de zondag na Pinksteren door de straten. Het lukt echter lang niet altijd om een volle bezetting op de been te brengen.

Net als andere jaren is er ook nu vooral weer behoefte aan jeugd in de leeftijd van 6 tot 16 jaar. Mensen die op het laatste moment nog besluiten mee te lopen in de ommegang kunnen vandaag en morgen, donderdag 24 en vrijdag 25 mei van 19.00 tot 20.30 uur terecht op de eerste verdieping van de bibliotheek aan de Burgakker om daar een kostuum te passen. Ook zaterdag én zondagochtend kunnen belangstellenden zich in het naaiatelier melden.


Opkomsttijden
Bloedprocessie

De Heilig Bloedprocessie trekt op Drievuldigheidszondag 27 mei vanaf 15.00 uur door de straten van Boxtel. De opkomsttijden van alle deelnemers, die verwacht worden in de Sint-Petrusschool (Burgakker) staan hieronder.

12.00 uur: spreekkoortje, klaagvrouwen, Vrouwe van Herlaer, Adam en Eva, Jesaja en gevolg, Daniël en gevolg, Paulus en gevolg. 12.30 uur: gele dames, collectantes, schenksters van was, wol en rogge, Josuë en Kaleb, Kaïn en Abel, Mozes en gevolg, David en gevolg. 13.00 uur: dames volksbedevaart, paarse dames, grijze dames, Mariadraagsters, witte bruiden, dienstmaagden, Lize, Maria van Boxtel, Vrouwe van Merheim, Agnes van Cronenburg, schenkers van was, wol en rogge, heren historische groep, schepen en schrijver, Jeremia en gevolg. 13.30 uur: rode bruidjes, blauwe druivendraagsters, dames korenaar, rode engel, Michaël, Ezekiël en gevolg, Petrus en gevolg. 14.00 uur: paarse bruidjes, jongens en meisjes van het spel, schilddraagsters, heren van de volksbedevaart, boetebedevaartgangers, verspieders, rode gilde, Compostelagangers, schrijndragers, vaandeldragers, begeleiders wijnpers en dragers van wijnkruiken, vendeldragers, klaroenblazers, muzikanten, speelman, herauten, klaagzangers, suisse en gildebroeders. 14.30 uur: sacramentsbruidjes. 15.00 uur: Gildenbondsharmonie en gilde Sint-Barbara & Sint-Joris.