COMBINATIE95 NEEMT FORMATIEPOGING OVER VAN BALANS
Voorzetting oude coalitie ligt voor de hand
HENK VAN WEERT
Combinatie95, de op een na grootste partij in de Boxtelse gemeenteraad, heeft deze week de formatie van een nieuwe coalitie overgenomen van Balans. Dinsdagavond konden alle acht partijen in een openbare en drukbezochte bijeenkomst in de raadzaal hun eigen interpretatie van de verkiezingsuitslag geven. De partijen de afgelopen vier jaren het college van B. en W. vormden, gaven - net als vóór verkiezingen - aan graag samen verder te willen regeren. Daarbij zijn ook andere partijen welkom, benadrukte fractievoorzitter Peter van de Wiel van Combinatie95. Maar erg reëel lijkt dit niet, gelet op de verdeling van de wethoudersposten.
Donderdagmiddag maakte Balans, dat op 21 maart als winnaar uit de stembus kwam, bekend dat zij oud-burgemeester Ton Rombouts bereid had gevonden om op te treden als informateur. Daaruit concludeerden SP, D66 en INbox dat het de grootste partij in de raad niet was gelukt om voldoende basis te vinden voor een door haar gewenste brede coalitie. En dus vonden deze drie partijen dat Combinatie95, de op een na grootste partij waarmee zij de afgelopen periode Boxtel bestuurden, aan zet was.
De vier huidige collegepartijen meldden in het eerste gesprek met Balans geen behoefte te hebben aan vervolggesprekken. ,,Daarvoor zijn de verschillen te groot en is er de voorbije jaren en ook in de afgelopen campagne te veel gebeurd", zei fractievoorzitter Van de Wiel van Combinatie95 donderdagavond vlak nadat de nieuwe gemeenteraad was geïnstalleerd. Kort vóór die plechtigheid hadden de vier partijen van de oude coalitie een e-mail naar Balans gestuurd met daarin hun conclusie dat de formatiepoging van die partij mislukt was.
FRUSTRATIE
Mariëlle van Alphen, die als fractievoorzitter van Balans het eerste initiatief nam voor de vorming van een nieuwe coalitie, hoorde pas na afloop van de installatievergadering van de verzonden e-mails en reageerde ontstemd op de gang van zaken. Zij herhaalde die ontevredenheid dinsdagavond in de raadzaal. ,,In ons eerste gesprek kwam bij de huidige coalitiepartijen veel frustratie en weerstand jegens Balans naar voren. Daarom hebben we gezocht naar een onafhankelijke informateur die boven de partijen staat en vonden die donderdag in Ton Rombouts. De huidige coalitie heeft diezelfde dag nog via een e-mail met een afschrift aan de pers de deur dichtgegooid. Zonder de heer Rombouts daarvan op de hoogte te stellen. Dat getuigt in onze ogen van weinig respect voor Balans én voor de kiezer", sprak Van Alphen.
Volgens Van de Wiel heeft Balans echter zelf de deur dichtgegooid. ,,Hier, in deze zelfde raadzaal tijdens het verkiezingsdebat dat Brabants Centrum op 16 maart hield. Daar heeft mevrouw Van Alphen gezegd dat de aanleg van een fietstunnel op de plek van de dubbele overweg een breekpunt was bij de vorming van een nieuwe coalitie." De fractievoorzitter van Combinatie95 zei zich overvallen te voelen door de eenzijdige aanstelling van Ton Rombouts als informateur. ,,Diens afwijzing is in lijn met onze eerdere mededeling aan Balans om niet verder te willen praten over een nieuw college."
In de raadzaal werd dinsdagavond opnieuw de frustratie duidelijk die heerst tussen met name Combinatie95 en SP enerzijds en Balans anderzijds. ,,Balans heeft een harde campagne gevoerd en daarbij ook stoten onder de gordel uitgedeeld. Zoals in cartoons waarin werd gesteld dat onze partij net als de SP tegen uitbreiding van winkelcentrum Oosterhof zou zijn, wat totaal onwaar is. En het misbruik van ons logo in advertenties en op borden langs de weg. Dat is not done", aldus Van de Wiel. Hij verweet Balans bovendien geen actie te hebben ondernomen om haar achterban in toom te houden met reacties op sociale media. ,,Daardoor is de discussie verhard."
VERSTOORDE RELATIES
De woordvoerder van Combinatie95 gaf aan nu eerst te onderzoeken of de huidige coalitie verder wil: ,,Maar ook CDA, PvdA/GroenLinks en VVD zijn in onze ogen prima samenwerkingspartners. Gelet op eerdere uitlatingen en ook de reacties van afgelopen week, lijkt het voor de hand liggend dat de oude collegepartijen met elkaar verdergaan. De woordvoerders van de drie andere partijen bevestigden dat ter plekke. Jos Hegeman (D66) gaf daarnaast aan dat zijn partij geen emotionele problemen heeft met Balans: ,,Maar onze kansen liggen niet in samenwerking met deze partij."
Marria van den Hoven (INbox) greep terug op de dubbele overweg in de Tongersestraat: ,,Als we de fietstunnel hadden gelaten voor wat die is, hadden kiezers over heel andere thema's kunnen stemmen. Niet de tunnel verdeelt Boxtel, maar de politiek." Volgens haar hebben de ruim tienduizend stemmers die niet voor Balans waren, bijna 80 procent van de kiezers, vóór de fietstunnel gekozen waarvoor ook een meerderheid van de gemeenteraad vier jaar geleden koos.
SP'er Eric van den Broek merkte op dat de huidige coalitie getalsmatig (met dertien van de 23 zetels) hetzelfde is gebleven, ondanks dat zijn partij haar vierde zetel als gevolg van een nipt verlies moest afstaan. ,,De politieke verschillen zijn echter te groot en de persoonlijke verhoudingen met Balans-raadslid Wim van der Zanden dermate verstoord dat samenwerking met deze partij onmogelijk is." Het op de man spelen van Balans in diverse politieke kwesties stuit Van den Broek tegen de borst, zei hij dinsdagavond.
POLITIEKE SPELLETJES
Vera Brouns (CDA) zei het jammer te vinden dat de formatiepoging als is geklapt voordat er inhoudelijk is gesproken. Zij pleitte ervoor om toch een onafhankelijke informateur aan te trekken. Zij gaf aan dat haar partij graag mee wil besturen, maar 'nooit ofte nimmer' gedoogsteun zal geven aan een coalitie. Anja van den Einden (PvdA/GroenLinks) memoreerde dat Balans steeds 'sluwe politieke spelletjes' speelde en daarbij regelmatig de grenzen van het toelaatbare opzocht. ,,En altijd vanuit wantrouwen. Dat schaadt het vertrouwen in de politiek." PvdA/GroenLinks is de enige partij die niet deelnam aan de formatiepoging van Balans. Dat had alles te maken met het verlies van de tweede zetel. Daardoor is er volgens raadslid Van den Einden voor haar partij bij de coalitievorming geen rol weggelegd.
Kijkend naar formatieprocessen die momenteel elders in het land plaatsvinden, riep Van den Einden op te onderzoeken of een raadsbreed gedragen bestuursakkoord mogelijk is: ,,Over 60 procent, en misschien wel meer, van de onderwerpen zijn we het als fracties immers met elkaar eens!" In wisselende samenstellingen kan dan steeds een meerderheid worden gezocht. ,,Dat brengt de dynamiek in de raad terug en is misschien ook wel hét medicijn om de politieke cultuur in Boxtel te verbeteren", aldus Van den Einden. Robert van den Berg, partijvoorzitter van de lokale VVD-afdeling, haakte daarop in en riep op om met de besturen van de acht politieke partijen aan tafel te schuiven om die bestuurscultuur te verbeteren.
INSTALLATIE
In de raadzaal werd vorige week donderdag tijdens een halfuur durende vergadering de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Zeven raadsleden legden die avond de eed en zeventien de gelofte af ten overstaan van burgemeester Mark Buijs. Voorafgaand aan die plechtigheid wees hij erop dat het vertrouwen in de gemeenteraad valt of staat bij het integer en respectvol handelen van politici. De samenstelling van de gemeenteraad is voorlopig. Als raadsleden een wethouderspost aanvaarden, wordt hun zetel ingenomen door een partijgenoot. Met name bij Combinatie95 en SP lijkt dat waarschijnlijk. Want zowel Peter van de Wiel als Eric van den Broek hebben aangegeven verder te willen in het college van B. en W. De twee wethouderskandidaten van D66 en INbox, respectievelijk Marusjka Lestrade en Herman van Wanrooij, maken geen deel uit van de gemeenteraad.
FOTO BOVEN: De nieuwe gemeenteraad van Boxtel, kort na de installatie op donderdag 29 maart. Van links naar rechts: (zittend) Ineke van Giersbergen, Katelijne van Thiel, Marria van den Hoven, Anja van den Einden, Mariëlle van Alphen, Rianne van Esch, Kim van de Sande; (staand) burgemeester Mark Buijs, griffier Inge Smits, Joep Schalkx, Eric van den Broek, Jan de Koning, Stefan de Nijs, Dave van de Ven, Hélène van As, Rinze van der Veen, Peter van de Wiel, Kübra Atalay, Wim van der Zanden, Vera Brouns, Dymph van de Vries, Gerlof Roubos, Mariëlle Wijffelaars, Sohib Hussain en Jos Hegeman. (Foto: Albert Stolwijk).
FOTO ONDER: De openbare bijeenkomst waarmee Combinatie95 dinsdag de nieuwe formatieronde startte, kon rekenen op een overvolle publieke tribune. (Foto: Henk van Weert).
