MUZIEKEDUCATIE ONDER DE LOEP • ONDERWIJSVELD ENTHOUSIAST OVER AANPAK BSB
Muziek geen ondergeschoven kindje meer
PÅL JANSEN
Muziek in het Boxtelse basisonderwijs lijkt nieuw leven te zijn ingeblazen. Waar het in veel klaslokalen een 'ondergeschoven kindje' was, zijn de jaarcijfers van Brede Scholen Boxtel (BSB) over 2017 in ieder geval positief: bijna twintig activiteiten op negen van de twaalf scholen waarbij ruim 10.000 contactmomenten tussen leerlingen en muziekeducatie. Er bruist echter meer op het gebied muziek in de klaslokalen... Deze week het eerste deel van twee artikelen over 'de staat van de Boxtelse muziekeducatie': wat gebeurt er in de klassen?
Een nuance bij de contactmomenten is op zijn plaats. Zo hield de Angelaschool vorig jaar een muziek- en cultuurweek voor alle klassen, wat leidde tot zo'n 2.500 contactmomenten. Bovendien gaat het dan niet om de intensieve muziekopleidingen die worden gegeven bij de harmoniën en fanfares (hafa's).
Muziekcoördinator Michel Bergman van Brede Scholen Boxtel: ,,Ik maak altijd een onderscheid tussen muziekonderwijs en muziekeducatie. Bij dat laatste gaat het er om dat kinderen kennis maken met muziek en het ook ervaren."
ENTHOUSIASMEREN
Muziek populair maken bij kinderen, dat is de grootste pijler op dit moment. Vorig jaar werd dat bijvoorbeeld succesvol gedaan tijdens Muziek met een Staartje op basisschool De Hobbendonken, volgens directeur Henk Verhoeven. Tijdens de lessen gingen muziekdocenten langs de klassen: iedere les stond één instrument centraal. ,,Kinderen waren laaiend enthousiast", aldus Verhoeven. ,,Uiteindelijk is er een groepje van ruim twintig kinderen na schooltijd nog lessen gaan volgen. Per instrument kregen zij vier workshops aangeboden. Als we dit vol blijven houden, maken we meer kinderen ervoor warm."
Drie van de twaalf scholen organiseren echter geen projecten als deze via BSB. Cultuurcoördinator Gerry Roche: ,,Maar dat betekent niet dat er niets aan muziekeducatie wordt gedaan. Uiteindelijk blijven scholen zelf verantwoordelijk voor hun lesrooster, wij reageren alleen op hun wensen."
Zo komt er veel vraag vanuit De Oversteek in Liempde. Daar vonden niet alleen Muziek met een Staartje en ukelele-lessen plaats, maar er waren ook veel cursussen voor de onderwijzers zelf op het gebied van lesmethodes. Interne cultuurcoördinator Anke Poort van De Oversteek: ,,Leerkrachten ervoeren het als drempel om muzieklessen te geven. Taal en rekenen werd bijvoorbeeld belangrijker gevonden bij gebrek aan tijd. Het was voorheen ook hier een ondergeschoven kindje. Maar we zien nu dat de muziekinstrumenten vaker uit de kasten worden gehaald en op de wandelgangen is er geroezemoes over de lessen."
KORTE LOOPTIJD
De projecten waar leerlingen vanuit BSB aan deelnemen, hebben een korte looptijd van doorgaans één tot een paar weken. Om tijdens reguliere schoolweken meer muziekeducatie in de klas te krijgen, ligt de focus op de leerkrachten. Zo vond onder meer de leiding van De Beemden belangrijk dat er meer structureel werd gedaan met muziekeducatie. ,,Vrijdag stond bij ons een uur muziek ingeroosterd. Maar die werd niet altijd door iedereen benut", legt directeur Kees van den Boom uit.
'Meer handvatten' hadden de onderwijzers nodig, vertelt de basisschooldirecteur. Zoals de instrumenten. Recent ontving de school een pakket van BSB met eenvoudige instrumenten als sambaballen en triangels. De directeur ziet er graag nog meer komen. ,,Die les op vrijdag staat nu bij iedereen vast", zegt Van den Boom. ,,Muziek maken levert hier op school direct plezier op. Het zorgt voor saamhorigheid tussen de leerlingen: na de muziekles lopen ze fluitend naar buiten."
LESMETHODES
Naast materiaal zijn dus met name lesmethodes en cursussen muziekeducatie belangrijke handvatten gebleken. Een stukje 'deskundigheidsbevordering' zoals Roche en Bergman van BSB het noemen. Bergman: ,,Bij De Spelelier bijvoorbeeld liep anderhalf jaar een muziekdocent mee. Die geeft les aan de klassen en de docenten leren daar weer van. Uiteindelijk pakken de leerkrachten het zelf op." Roche vult aan: ,,Maar die vijver van musici is heel erg klein om uit te vissen, daar zitten we echt om te schreeuwen." De 'functie-omschrijving' is dan ook lastig, legt Roche uit: ,,Iemand kan een goede muzikant zijn, maar moet tegelijkertijd ook voor de klas kunnen staan." Bergman: ,,We hebben daarom ook de samenwerking gezocht met muziekschool Médèz in Sint-Michielsgestel."
Het 'opleiden' van de leerkrachten moet niet alleen zijn vruchten tijdens schooltijd afwerpen. Bergman: ,,Een aantal docenten kan het heel goed, maar dan heb je ook nog naschools iemand nodig." Zo geeft directeur Verhoeven gitaarles na schooltijd aan een groepje van vier à vijf kinderen. ,,Ik heb de inloop stopgezet, want het niveauverschil met een aantal andere kinderen was te groot. Een tweede groepje had ik er graag bij, maar op een van de dagen moet ik 's avonds bijscholing volgen. Dat ging niet samen. Maar volgend jaar is die cursus afgelopen, dus dan kan er een nieuw groepje beginnen."
DEEL TWEE
De aanpak van de BSB moet er uiteindelijk óók toe leiden dat meer kinderen zich verdiepen in muziek. Na schooltijd en als het even kan bij een muziekopleiding, harmonie of fanfare. Brabants Centrum gaat daar volgende week in deel twee van 'de staat van de Boxtelse muziekeducatie' dieper op in.
FOTO BOVEN: Tijdens Muziek met een Staartje op basisschool De Hobbendonken maakten de leerlingen op laagdrempelige wijze kennis met het maken van muziek, zoals ritmisch sambaballen gebruiken. (Foto: Daisy Renders, 2017).