'Stukken beton en balken vlogen hier in het rond'
Op de kop af vijf jaar geleden vertrokken Henry (55) en Helmie (54) Franken vanuit Esch naar het tropische eiland Sint-Maarten om hun droom te verwezenlijken: een duikschool runnen. Hun eerste lustrum was echter verre van feestelijk. Nog steeds is het Antilliaanse eiland een ravage, nadat 6 september orkaan Irma over het eiland trok.
De familie Franken probeert in die moeilijke omstandigheden de boel weer op poten te krijgen. Via een krakende Skype-verbinding vertelt ze haar verhaal. ,,Iedereen zegt tegen ons: geef niet op! Ga door! En we krijgen veel steun uit Nederland, dat is fantastisch", zegt Henry. ,,We willen het ook niet opgeven. We hebben vijf jaar gewerkt aan een mooie duikschool; dat wil je niet zomaar loslaten. Vlak voor de orkaan hadden we alles nog opgeknapt. En in één nacht was alles weg."
Positief blijven valt niet altijd mee. ,,We kijken gewoon hoe lang we het volhouden, financieel en mentaal. Het gaat met ups en downs. En er moet op het eiland méér gebeuren dan nu, zodat de wederopbouw echt van de grond komt." De frustratie klinkt door in zijn stem. Wat in goede tijden aantrekkelijk is aan Sint-Maarten, is dat nu niet: het laid-back tempo, ook van de regering. Want al hebben zijzelf hun duikschool en woning weer enigszins 'aan kant': het eiland is nog een grote puinhoop. ,,Daardoor komen de toeristen niet, en die zijn onze voornaamste inkomstenbron."
Duiken is de grote passie van het echtpaar Franken. Helmie is geboren en getogen in Esch, Henry in Haaren en vanaf 1989 was Esch hun gezamenlijke thuisbasis. Vanaf die tijd werd duiken een steeds grotere, gezamenlijke hobby. ,,We droomden al jarenlang van een eigen duikschool", vertellen ze. Wat is er zo bijzonder aan duiken? ,,Je komt in een andere, prachtige wereld terecht. Het is mooi: de dieren, de kleurenpracht, het koraal. En het is rustgevend. Als het echt stil is, hoor je alleen je eigen ademhaling. Je bent één met de natuur, zwemt tussen de vissen. En hoe vaker je duikt, hoe meer er te ontdekken valt." In 2010 gingen ze op vakantie naar Sint-Maarten en ze hadden meteen een goed gevoel bij het eiland. ,,We zagen het allebei zitten om hier te gaan wonen en werken." In 2011 stond wat nu hun duikschool is te koop. ,,Half 2012 hebben we de knoop doorgehakt. We dachten 'als we het nu niet doen, doen we het nooit meer'."
Het was moeilijk om familie en vrienden achter te laten, en dat is het nog steeds, want 'eventjes op en neer' zit er niet in. Spijt van hun beslissing hebben ze echter nooit gehad. ,,Het is niet altijd gemakkelijk geweest. Het leven is anders in de Carribean. Dat snelle en 'het moet wel gebeuren!' moet je loslaten. Mensen komen gewoon niet opdagen als je een afspraak hebt. En daar moet je je niet druk over maken." Ze zijn er zelfs van gaan houden: het relaxte tempo. En natuurlijk: van het mooie weer en hun duikschool.
Maar alles veranderde woensdag 6 september. Orkaan Irma kwam in twee fronten over het eiland geraasd en verwoestte ook een deel van de duikschool. ,,Tijdens het eerste gedeelte van de storm zaten we in de luwte. We zijn zelfs gewoon gaan slapen. Maar het tweede front was heftig. Toen werden we bang. Alles vloog rond - je wilt niet weten wat er allemaal rondvliegt! - , we hoorden harde bonken op het dak, vrachtwagens tolden in het rond, de ramen gingen kapot. Stukken beton en balken vlogen rond. 'Ai-ai, nu mag het wel eens stoppen', dacht ik", zegt Helmy. En toen stopte het. ,,We waren in shock, toen we de verwoesting zagen en de nog steeds ruwe, grijze zee, die normaal zo mooi turquoise is. De enige echt belangrijke vraag was toen: hoe is het met vrienden en geliefden? En we waren blij dat we zelf veilig waren en ons huis er nog stond." Henry's broer en neef waren op dat moment op het eiland en ook hun twee duikschoolcollega's Britt en Helmer moesten ze gaan zoeken. ,,Gelukkig hebben we elkaar gevonden en was iedereen ongedeerd. Dat was toen het enige dat telde. Ik weet nog dat ik dacht: 'Er zijn veel dingen niet zo belangrijk in het leven. Belangrijk zijn de mensen om je heen - en jezelf.'"
'Wat mensen in Nederland via de media zagen,
is het topje van de ijsberg'
SJOUWEN
Daarna begon de realiteit. Geen water en stroom, geen mogelijkheid tot communicatie met de buitenwereld en een verwoest eiland. ,,Wat mensen in Nederland via de media zagen, is het topje van de ijsberg. Op sommige plaatsen leek het alsof er een bom ontploft was." Opruimen bij de duikschool was in die eerste weken prioriteit. ,,Ook bij ons was alles kapot en omgewaaid." Ze verloren een van hun twee boten, de andere raakte beschadigd en de ravage was enorm. Na weken van troep ruimen, wilden ze gaan schoonmaken, want alles zat onder de modder. ,,Maar dat ging niet, want er was geen water. Dat was een lastige periode, want we konden niks; we konden niet vooruit." Ze hadden het zwaar. ,,We waren zo aan het sjouwen, en eenmaal thuis konden we niet eens even douchen. Eten was moeilijk, je stond in de rij voor boodschappen en er was nog steeds geen stroom en water. We waren aan het eind van ons Latijn." Ze konden even bij tanken bij vrienden op Bonaire. Eenmaal daar namen ze ook afscheid van hun duikinstructeurs Helmer en Britt. ,,Dat was een moeilijke beslissing. Zij waren zo loyaal aan ons, maar er was voor hen niks te doen bij ons. En we konden ze ook niet betalen. Gelukkig konden ze in Bonaire aan de slag bij een duikschool."
STEUN
En nu? ,,Er zit nog steeds weinig vooruitgang in. Er zijn geen toeristen; het eiland is niet klaar om ze te ontvangen. De havens zijn niet klaar; de scheepswrakken en de troep ligt er nog, waardoor jachten er niet aanmeren." Dat is moeilijk te verkroppen, want toeristen zijn de inkomstenbron en juist nu is het hoogseizoen. ,,Omdat de overheid amper meewerkt, verdwijnt de motivatie bij veel mensen. Als er aangepakt was, was er al veel meer klaar geweest. De luchthaven heeft bijvoorbeeld nog steeds een blauw zeil als dak."
Hun duikschool is weer operationeel, maar ook daar moet nog het nodige gebeuren. Geld wordt een probleem. ,,Van de ene kant gaat er veel geld uit, aan de andere kant komt er niks binnen. Er zijn geen toeristen en ook de verzekering en regering komen niet over de brug." Vrienden en familie in Nederland hebben nu een actie op touw gezet om hen financieel te helpen: 'Help Dive Safaris out of deep water' (Zie ook: www.hds.marlindivers.nl). En onlangs organiseerden collega's van een familielid zomaar een 'fundraise diner' voor de duikschool. Ze zijn ontzettend blij met die onverwachte steun. Ook daardoor lukt het - meestal - positief te blijven. ,,We gaan het hier weer op poten zetten! Hopelijk hebben we volgend jaar wat meer lucht."
