'Een beetje tijd:
dat is alles wat
vrijwilligerswerk kost'
Eind 2015 kwam Jacqueline Wesseling (41) in de ziektewet. De vooruitzichten waren niet best - en dat werd ook bewaarheid, want inmiddels is ze volledig afgekeurd. ,,Ik merkte hoe snel ik buiten de maatschappij viel en voelde me nutteloos." Als Boxtels Maatje biedt ze sinds een jaar wekelijks gezelschap aan een 82-jarige plaatsgenoot. Het doet hen beiden goed.
Jacqueline Wesseling-te Lintel Hekkert is met een handicap aan haar schouders geboren. ,,En die werd steeds erger. Nu is een van mijn schouders volledig versleten en de ander is aan het verslijten. Daardoor raken mijn schouders en armen snel overbelast. Na alles wat ik met mijn armen doe - en stiekem doe je veel met je armen - moet ik een rustpauze inlassen. Ik moet alles in etappes doen, anders heb ik de hele dag pijn."
Iets eenvoudigs als 's ochtends opstaan neemt daardoor een flinke tijd in beslag. Douchen. Rust. Aankleden. Rust. Ontbijten. Rust. En ook dingen als autorijden of met de computer werken kosten haar al jaren onevenredig veel energie. Toch was ze tot 2015 aan het werk, op een administratieafdeling. ,,Ik werkte vanaf mijn zestiende. En ben altijd doorgegaan. 'Kom op, Hup!'. Ik voelde wel aankomen dat het niet meer goed ging, maar wilde dat niet toegeven." Ze ging minder werken, maar dat zette ook geen zoden aan de dijk. Het ging niet meer. Dat kwam voor haar toch onverwacht, want ze wist niet dat haar schouders al zo versleten waren.
,,Ik heb een zeldzame aandoening, waardoor de dokters er ook niet alles van weten. Als ik voorheen last had van mijn schouders werd ik geopereerd, of ik kreeg een spuit. En dan kon ik weer een tijd vooruit. Maar in 2015 bleek dat een operatie niet meer zou helpen. Er was medisch gezien niks meer aan te doen." Het kwam als een schok. ,,Ja, dat was een heftige mededeling."
NUTTELOOS
En toen zat Jacqueline thuis. Ze vond het moeilijk. ,,Mijn wereld werd kleiner en ik trok me terug. Want iedereen was leuk bezig, maar met mij ging het niet zo goed. Ik had het idee dat ik niks meer te vertellen had. En de dagen zijn lang, als je alleen thuis bent." Lachend: ,,Netflix kijken is maar even leuk." Misschien wel het vervelendste: ze voelde zich nutteloos. Betaald werk bleek echt geen optie. ,,Zelfs bij de WSD hadden ze niks voor me, want het werk via die organisatie is vaak fysiek. Het enige dat overbleef waren functies als gastvrouw, maar dat soort werk is tegenwoordig bijna allemaal vrijwillig."
'Mijn wereld werd kleiner en ik trok me terug'
Jacqueline schrok van haar eigen gevoel van nutteloosheid; van het gevoel buiten de maatschappij te vallen. ,,En ik dacht ook: als dat bij mij al zo snel gaat, hoe moeten ouderen zich dan voelen die alleen zijn en iets mankeren? Ik kan tenminste nog Facebooken, of What's Appen; ik heb een partner." Ook door die gedachte besloot ze eind 2016 vrijwilligerswerk te gaan doen. En om weer iets waardevols bij te dragen aan de maatschappij. Ze meldde zich bij welzijnsorganisatie ContourdeTwern. Ze wilde graag iets met ouderen, in een één-op-één-contact. Dat was snel gevonden: ze werd 'gekoppeld' aan een 82-jarige vrouw die verlegen zat om gezelschap. Nu komt ze al een jaar bij deze mevrouw over de vloer - tot plezier van beiden. ,,Het is gewoon gezellig, ook voor mij!"
GEZELSCHAPSDAME
Iedere woensdagmiddag brengen ze samen door. ,,Ze noemt me haar 'gezelschapsdame'", zegt Jacqueline met een lach. ,,Zo grappig: dan gaat de telefoon en zegt ze: ,,Nee, het komt niet uit, mijn gezelschapsdame is er." Bij goed weer gaan ze een rondje lopen. ,,Lekker een frisse neus halen. Ze komt niet zo vaak buiten, omdat ze een beetje bang is. Ze is wankel op haar benen, loopt met een rollator. Drie jaar geleden kreeg ze een hersenbloeding. Voor die tijd was ze heel actief en deed ze zelf vrijwilligerswerk. Het is voor haar moeilijk te accepteren dat ze nog maar zo weinig kan."
Door haar eigen fysieke beperkingen, kan Jacqueline zich daarin goed inleven. ,,Ze zegt wel eens: 'Ik zie het niet meer zitten'. Andere mensen wuiven dat misschien weg, of zeggen iets als 'Ach, kom op', maar ik snap het wel. Je zelfstandigheid kwijtraken, dat is het ergste. Zij kan nooit zomaar even het dorp in, terwijl ze een paar jaar terug nog naar Helvoirt fietste. Ze heeft overal hulp bij nodig. Ik kan haar even helpen; de lange, stille dag doorbreken. Door er gewoon te zijn en een potje te kaarten."
Uit eigen ervaring weet Jacqueline hoe moeilijk het is om hulp te vragen. ,,Het is valt niet mee om toe te geven dat je iets niet kunt. Ik heb de laatste jaren beter geleerd om hulp te vragen; dat is ook onderdeel van de acceptatie van mijn beperkingen. Omdat ik zelf weet hoe moeilijk hulp vragen is, bied ik het gemakkelijker aan. Ik bewaak daarin wel mijn grenzen, hoor. We hebben een vaste afspraak op woensdag en alles wat ik extra doe, is op mijn initiatief. Morgen ga ik haar bijvoorbeeld helpen de kerstboom te versieren. Dat is voor mij een kleine moeite en ik weet dat ik haar blij maak. Haar generatie vraagt nóg moeilijker om hulp. Ouderen hebben volgens mij vaak het idee dat ze dan lastig zijn. Iedereen heeft het maar druk; we leven in een drukke maatschappij en zij heeft het gevoel dat ze daarbuiten valt."
EEN BEETJE TIJD
Wat is er nodig voor het vrijwilligerswerk als 'gezelschapsdame'? ,,Goed kunnen luisteren. Inlevingsvermogen. Geduld. Aandacht. En tijd. Eigenlijk kost het weinig moeite, alleen een beetje tijd. En die heeft echt iedereen. Twee uurtjes in de week, hoe vaak zit je die niet op je mobiele telefoon te verspelen? En met een paar uurtjes kun je iemand zó blij maken."
Samen een kopje thee drinken, wat kletsen en kaarten: zo verloopt meestal de middag, naast de wandeling. ,,Jokeren doet ze het liefst. Soms vraagt ze: vind je het niet saai? Maar ik vind het prima. Ik kom voor haar en ik wil gewoon dat ze plezier heeft in die uurtjes dat ik er ben. Vorige week zei ze nog: 'Ik ben zo blij dat we elkaar hebben leren kennen.'"
Omgekeerd is ook Jacqueline blij met haar vrijwilligerswerk. ,,Ik dacht altijd: als ik afgekeurd ben, tel ik niet meer mee. Maar ik doe nu hartstikke nuttig vrijwilligerswerk. Het mes snijdt aan twee kanten. Ik maak iemand blij met mijn aandacht; mijn gezelschap, en ik voel mezelf nuttig." Ze vindt het mooi dat uit haar moeilijke situatie toch iets moois gekomen is. ,,Je hoeft niet zielig thuis te gaan zitten als je afgekeurd bent. Bij mij is er iets heel positiefs uit voortgekomen."
Ook Boxtels Maatje worden? Kijk op www.boxtelsmaatje.nl
