ONDERZOEK NAAR NAUWERE SAMENWERKING HAFA-VERENIGINGEN
'Muziekwereld moet mee met de tijd'
Waar de liefde voor de harmonie veelal van generatie op generatie werd doorgegeven, is dat tegenwoordig een ander verhaal. De jeugd heeft de keuze uit talloze lokale verenigingen en kan zelfs via YouTube gratis muziekles volgen. Reden voor een deel van de Boxtelse harmonieën en fanfares (HaFa's) om zich te beraden op de toekomst.
ANNELIEKE VAN DER LINDEN
Uitwisselen en inhuren van muzikanten om orkesten volledig te bemannen: het gebeurt steeds vaker. Muzikanten die op leeftijd raken stoppen ermee, terwijl de instroom van nieuwe leden achterblijft. ,,Het is lastig deze trend te keren", aldus voorzitter Vincent Lokin van de Gildenbondsharmonie. De muziekvereniging telt momenteel 110 leden. Voor het harmonieorkest, dat 45 muzikanten telt, zijn regelmatig leden van andere verenigingen nodig om te kunnen optreden. ,,We hebben gelukkig een netwerk met bevriende muzikanten, maar we moeten toch betalen voor hun diensten. En daar staat geen contributie tegenover. Bovendien is een eigen orkest zonder invallers ook beter voor de sfeer", stelt Lokin.
Om die reden is de Gildenbondsharmonie het gesprek aangegaan met vertegenwoordigers van de drie muziekkorpsen in de gemeente Boxtel. Onlangs is besloten een haalbaarheidsonderzoek te doen naar vormen van samenwerking. Lokin: ,,We hebben onze leden donderdagavond tijdens de repetitie op de hoogte gesteld. Zij begrijpen dat zo'n onderzoek nodig is in deze tijd. Lekker muziek maken, dat is en blijft het doel van alle verenigingen. Mogelijk biedt verregaande samenwerking de oplossing om dit in de toekomst mogelijk te blijven maken." Paul van Alphen, voorzitter van Boxtel's Harmonie, onderstreept dit. Het muziekkorps telt zo'n 120 leden, waarvan 55 mensen het harmonieorkest vormen. ,,Het blijft geweldig mooi om een harmonie te horen spelen. Dat moeten we koesteren in Boxtel, maar we moeten er wél wat voor doen. Samenwerken en verbinden: deze begrippen worden overal toegepast. Ook de muziekwereld moet mee."
ROUTE
Muziek & orkesten, financiën & huisvesting en bestuur & communicatie. Vanaf januari wordt over deze thema's in drie werkgroepen nagedacht. Iedere vereniging vaardigt twee personen af. ,,We mikken op een compact advies, geen telefoonboeken", aldus Lokin. ,,Vervolgens is het de bedoeling dat iedere vereniging haar leden raadpleegt. Uiteindelijk zal er een route uit komen. Hoe die route er uit komt te zien? Ik heb een vermoeden, maar ik doe er geen uitspraken over. Dat zou het proces alleen maar verstoren. Iedereen moet vrij kunnen nadenken." Ook Van Alphen van Boxtel's Harmonie doet geen voorspellingen. ,,Ik hoop dat er in alle rust en met respect voor elkaar wordt nagedacht. Dan heeft het de meeste kans van slagen."
Fanfare Concordia uit Liempde liet weten geen interesse te hebben om aan te sluiten. Fanfare Sint-Arnoldus uit Lennisheuvel hakt in januari de knoop door. Voorzitter Paul Hermans deelde het besluit van Boxtel's Harmonie en de Gildenbonds maandag met de leden van de Lennisheuvelse muziekvereniging. ,,In januari nemen we een definitieve beslissing", laat hij weten. Hij herkent de problemen. Sint-Arnoldus heeft enkele jaren geleden al eens gesproken met de fanfare in Spoordonk over een intensievere samenwerking, maar dat liep op niets uit. ,,Ons orkest telt momenteel dertig muzikanten. Met enige regelmaat moeten we gastspelers inhuren, met name muzikanten die minder populaire instrumenten bespelen. Daarnaast hebben we slechts enkele leerlingen die een muziekopleiding volgen, dus dat is zorgwekkend." Hermans gebruikt de komende weken om in gesprek te gaan met leden over de toekomst. ,,Maar toen ik maandag meedeelde dat de Gildenbonds en Boxtel's Harmonie deze beslissing hadden genomen, was er weinig verbazing bij de leden", stelt hij.
JEUGD
Naast het uitwisselen van muzikanten en gezamenlijke concerten werken de muziekverenigingen in de gemeente ook op het onderdeel jeugd intensief samen. Het is de bedoeling dat er één gezamenlijke opleiding voor harmonieën ontstaat in Boxtel. Hermans: ,,Alle verenigingen hebben momenteel te weinig jeugdleden om een orkest op de been te houden. Terwijl samenspelen belangrijk is om de lol in muziek maken te behouden." En dat is uiteindelijk óók het doel van het onderzoek naar de toekomst van de muziekkorpsen.
FOTO BOVEN: Twee jaar geleden verzorgden de Gildenbondsharmonie en Boxtel's Harmonie een gezamenlijk bevrijdingsconcert. Beide muziekverenigingen, die in 2018 110 jaar bestaan, hebben deze week ingestemd met een onderzoek naar nauwere samenwerking. (Foto: Peter de Koning).
LEREN VAN ONTWIKKELINGEN ELDERS
Harmonieën in Boxtel: van
rivalen naar muziekbroeders?
In één maand tijd werden in 1908 in Boxtel twee harmonieën opgericht. Decennialang staken de orkesten elkaar op concours- en concertpodia naar de kroon met als resultaat dat beide in de hoogste afdeling van de nationale muziekwereld opereerden. Diverse malen leidde de rivaliteit lokaal tot bittere ruzies. Toch werden ook telkens weer pogingen ondernomen om gezamenlijk op te trekken.
Samenwerking werd in het verleden vooral gezocht bij de organisatie van feesten rondom bestaansjubilea. Ook voor de viering van het 110-jarig bestaan in 2018 worden momenteel gesprekken gevoerd. Iedere harmonie kiest voor een eigen invulling, maar daarnaast zijn er ook gezamenlijke activiteiten. Vóór de zomervakantie treden de opleidingsorkesten samen op, in november vormen de twee harmonieën één megaorkest, net als bij de viering van het eeuwfeest.
NIET SPECULEREN
Dat nu onderzoek wordt gedaan naar een structurele organisatorische samenwerking is opmerkelijk maar niet écht verrassend. Immers, overal in Nederland kampen verenigingen met teruglopende aantallen kadervrijwilligers en gebrek aan doorstroming met als gevolg vergrijzing. En dus wordt óók over de gemeentegrenzen gekeken hoe ze daar de problemen aanpakken.
De voorzitters van de elkaar ooit zo beconcurrerende harmonieën geven geen antwoord op de vraag of hun verenigingen op enig moment ook daadwerkelijk zullen worden samengevoegd. Laat staan dat zij durven of willen speculeren over een fusieorkest. De tijd moet uitwijzen welk scenario het beste is om ervoor te zorgen dat de lange historie van de muziekkorpsen een nóg langere toekomst krijgt.